ประมวลการสอนรายวิชา
วิชาเศรษฐศาสตร์สาธารณสุข (The Economics of Public Health) รหัส 4074201 2(2-0)
หลักสูตรวิทยาศาสตรบัณฑิต (สาธารณสุขชุมชน) Bachelor of Science (Community Health)
มหาวิทยาลัยราชภัฎสงขลา
สังเขปรายวิชา
แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับการสาธารณสุข ความสำคัญของการจัดสรรทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดให้ได้ประโยชน์สูงสุด อย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดความเป็นธรรมมากที่สุด โดยเฉพาะในประเด็นการจัดบริการสาธารณสุข การบริหารทรัพยากรในการรักษาพยาบาล การจัดสรรงบประมาณ และการประเมินโครงการ รวมทั้งมาตรการด้านการแพทย์และสาธารณสุข ตลอดจนความสัมพันธ์ของงานสาธารณสุขกับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ
แนวคิด
วิชาเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขเป็นการผสมผสานมุมมองของหลักวิชา เศรษฐศาสตร์ ที่ว่าด้วยวิธีการจัดสรรทรัพยากรอันมีอย่างจำกัดและขาดแคลนให้เกิดประโยชน์สูงสุด เข้ากับการจัดบริการสาธารณสุขที่นับวันจะมีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านสังคมและเทคโนโลยี ที่ทำให้ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพจะสูงขึ้นเรื่อย ๆ (ประมาณร้อยละ 5 ของผลิภัณฑ์มวลรวมของประเทศ) อุตสาหกรรมบริการสุขภาพจึงเป็นบริการอย่างหนึ่งที่สำคัญต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศ
แต่ในการนำหลักเศรษฐศาสตร์มาใช้ในงานสาธารณสุข มักจะมีข้อโต้แย้งอยู่เนือง ๆ ถึงข้อจำกัดของกลไกการตลาดว่าไม่สามารถนำมาใช้จัดสรรทรัพยากรสาธารณสุขได้ดีนัก โดยเฉพาะประเด็นที่ว่าประชาชนควรจะรับผิดชอบสุขภาพของตนเองเพียงใด และรัฐควรจะจัดสวัสดิการด้านสาธารณสุขให้แก่ประชาชนระดับใดจึงจะเหมาะสม
วิชาเศรษฐศาสตร์จึงเป็นวิชาที่เน้นแนวคิดมากกว่าวิธีการ ภายใต้เป้าหมายเพื่อสร้างความธรรมให้เกิดขึ้นในระบบบริการสาธารณสุขซึ่งเป็นกระแสของเป้าหมายหลักในระบบบริการสาธารณสุขทั่วโลก ทั้งนี้ได้มีเครื่องมือเพื่อประเมินความเป็นธรรมดังกล่าว เช่นการประเมินประสิทธิภาพและความคุ้มค่า การวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยของโครงการ หรือการประเมินระดับมหภาคเกี่ยวกับบัญชีรายจ่ายด้านสุขภาพของประเทศ ตลอดจนการประเมินความเป็นธรรมทางสุขภาพโดยตรงที่ได้มีการพัฒนาเครื่องมือขึ้นล่าสุดโดยศูนย์วิจัยและติดตามความเป็นธรรมทางสุขภาพ
จุดประสงค์
1. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายแนวคิดทางด้านเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขได้
2. เพื่อให้นักศึกษาสามารถวิเคราะห์สถานการณ์การจัดบริการสาธารณสุขของหน่วยงานได้โดยใช้แนวคิดทางเศรษฐศาสตร์สาธารณสุข และการประเมินผลทางเศรษฐศาสตร์
3. เพื่อให้นักศึกษาสามารถจัดทำรายงานสรุปผลการจัดบริการสาธารณสุขของหน่วยงาน พร้อมข้อเสนอเพื่อการตัดสินใจต่อผู้บริหารได้
ความต้องการรายวิชา
1. ฟังบรรยายในคาบเรียน 16 ครั้ง
2. ศึกษาด้วยตนเองเพิ่มเติม
3. ทำแบบทดสอบหลังเรียน
4. ทำรายงานและนำเสนอรายงาน 6 เรื่อง คือ มุมมองทางด้านเศรษฐศาสตร์ต่อ
1) การจัดบริการสาธารณสุข: ภาครัฐ
2) การจัดบริการสาธารณสุข: ภาคเอกชนไม่แสวงหากำไร
3) การจัดบริการสาธารณสุข: ภาคเอกชนแสวงหากำไร
4) สวัสดิการด้านการรักษาพยาบาล: ข้าราชการ/พนักงานรัฐวิสาหกิจ
5) สวัสดิการด้านการรักษาพยาบาล: ประกันสังคม
6) สวัสดิการด้านการรักษาพยาบาล: โครงการหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า
การวัดผลและประเมินผล
1. ทดสอบหลังเรียน ร้อยละ 20
2. รายงานที่ได้รับมอบหมาย ร้อยละ 30
3. การนำเสนอรายงาน ร้อยละ 30
4. สอบปลายภาค ร้อยละ 20
ประเมินผลโดยอิงเกณฑ์ ดังนี้
คะแนน ระดับคะแนน ความหมาย ค่าระดับคะแนน
80 - 100 A ดีเยี่ยม 4.0
75 - 79 B+ ดีมาก 3.5
70 - 74 B ดี 3.0
65 - 69 C+ ดีพอใช้ 2.5
60 - 64 C พอใช้ 2.0
55 - 59 D+ อ่อน 1.5
50 - 54 D อ่อนมาก 1.0
0 - 49 E ตก 0
หนังสือประกอบการศึกษาค้นคว้า
ศุภสิทธิ์ พรรณารุโณทัย, 2544. เศรษฐศาสตร์สาธารณสุขในยุคปฏิรูประบบสุขภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 2. พิษณุโลก : หจก.สุรสีห์กราฟฟิค.
สมคิด แก้วสนธิ และ ภิรมย์ กมลรัตนกุล, 2534. การวิเคราะห์และประเมินผลบริการสาธารณสุข. กรุงเทพฯ : คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สัมฤทธิ์ ศรีธำรงสวัสดิ์ และ ศุภสิทธิ์ พรรณารุโณทัย, 2543. ชุดเครื่องมือวัดความเป็นธรรมเพื่อประเมินผลการปฏิรูประบบสุขภาพไทย, รายงานวิจัยกรุงเทพฯ : สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
Donaldson C. and Gerard K., 1993. Economics of Health Care Financing : The Visible Hand. London : Macmillan Press LTD.
Drummond H.E, Brien B., Sddart G.L, and Torrance G.W., 2000. Methods for the Economics Evaluation of Health Care Programmes. 2 nd. England : Oxford University.
Witter S., Ensor T., Jowett M., and Thompson R., 2000. Health Economic for Developing Countries : A practical guide. York City : The University of York (Center for Health Economic).
อยากให้มีข้อมูลเพิ่มเติมอีก