หนทางสู่สุขภาพดี

ลดความอ้วนง่าย ๆ นิดเดียว

 

ลดความอ้วน

 

ในสมัยก่อน ความอ้วนมิได้ถูกมองว่าเป็นปัญหาด้านสุขภาพมากนัก โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่อดอยากยากแค้น การเลี้ยงลูกให้อ้วนอาจถือว่าเป็นความภาคภูมิใจอย่างหนึ่ง

ในปัจจุบัน แม้ว่าคนส่วนใหญ่จะรู้แล้วว่า ความอ้วนเป็นภัยต่อสุขภาพแต่บางคนก็ห้าม ไม่ได้ที่ต้องปล่อยให้ตัวเองมีสภาพอ้วนจนขาดความสวยงาม

คนบางกลุ่มจึงนึกสนุกจัดประกวด ราชินีช้าง คล้ายกับเป็นการประชดชีวิตไปเสียเลย บางคนอยากได้ตำแหน่งมาก ถึงกับพยายามเพิ่มน้ำหนัก ด้วยการตั้งหน้าตั้งตากินกันขนาดใหญ่ ก่อนประกวดเพียงไม่กี่วัน ซึ่งนับว่าเป็นการกระทำที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ในทางการแพทย์ถือว่าความอ้วนเป็นพยาธิสภาพอย่างหนึ่งและเรียกว่า โรคอ้วน (Obesity)

สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคอ้วน

เป็นเพราะพลังงานที่บริโภคเข้าสู่ร่างกายมีปริมาณมากกว่าพลังงานที่ใช้ออกไป พลังงานส่วนเกินนั้นจึงสะสมในร่างกายเป็นไขมันตามส่วนต่างๆ ถ้าเงินไหลเข้าแบบนี้ ก็เรียกได้ว่าเงินล้นคลัง แต่นี่เป็นไขมัน ไม่ใช่เงิน จึงไม่ค่อยมีใครปรารถนา

กลไกการเกิดโรคอ้วน จึงขึ้นจากปัจจัย 2 อย่างคือ

1. กินอาหารมากเกินไป
2. ใช้พลังงานน้อยเกินไป

คนที่กินอาหารมากเกินไปโดยไม่สามารถยับยั้งความต้องการของตนเองได้นั้น ตามทฤษฎีจิตวิเคราะห์ของ Sigmund Freud เชื่อว่าเป็นเพราะมีปมขัดแย้งในจิตใจที่เกิดขึ้น ตั้งแต่วัยขวบแรกของชีวิต ซึ่งเป็นวัยที่มีความสุขอยู่ที่ปาก (Oral stage)

เด็กที่ได้รับความสุขมากเกินไปหรือมีความกระทบกระเทือนทางจิตใจในวัยนี้ทำให้พัฒนาการชะงักงัน หรือติดตรึงอยู่ในวัยนี้ บุคลิกภาพเมื่อโตขึ้นอาจมีความต้องการพึ่งพิงคนอื่นมาก และมีการแสดงออกในรูปแบบต่างๆ เช่น การติดสุรา ติดบุหรี่

อันที่จริงคนที่กินแล้วหยุดไม่ได้ ก็เป็นเสมือนเสพย์ติดอาหาร คนบางคนอาจมีพฤติกรรมการกิน ที่แตกต่างจากคนทั่วไป อย่างที่มีคำเรียกว่า "ยัด" หรือ "สวาปาม" พฤติกรรมแบบนี้ ย่อมทำให้เกิดโรคอ้วนได้แน่นอน

สารอาหารที่เลือกกิน มีส่วนทำให้เกิดโรคอ้วนได้

คนที่มีแนวโน้มจะอ้วนมักชอบกินอาหารที่ให้พลังงานสูง เช่น เนื้อสัตว์ติดมัน อาหารที่มีแป้งและน้ำตาลสูง ขนม เวลากินก๋วยเตี๋ยวก็ชอบใส่น้ำตาล ดื่มกาแฟก็ใส่ครีมใส่น้ำตาลมาก

อารมณ์ เป็นปัจจัยหนึ่งที่มีผลต่อพฤติกรรมการกินของคน บางคนเวลาเครียดหรือซึมเศร้า ก็กินอาการบ่อยขึ้นมากขึ้น บางคนชอบกินจุบกินจิบ เพราะเหงาปาก ไม่รู้จะทำอย่างไร

สารอาหารที่คนเรากินเข้าไป เป็นสิ่งจำเป็นในการดำรงชีวิต ส่วนหนึ่งจะต้องถูกนำมาใช้ ในการให้พลังงานแก่ร่างกาย การใช้พลังงานให้พอดีกับอาหารที่ได้รับ เป็นกลไกสำคัญ ที่ทำให้ไม่เกิดโรคอ้วนคนที่ใช้พลังงานน้อยจึงเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้อ้วน

การออกกำลังกายเป็นวิธีที่ช่วยเผาผลาญพลังงานได้รวดเร็วที่สุด แต่ในชีวิตจริง คนเราอาจไม่มีโอกาสออกกำลังกายเป็นกิจลักษณะได้ทุกคน การใช้พลังงานในการทำงาน เป็นทางเลือกหนึ่งในการป้องกันโรคอ้วน คนที่เป็นกรรมกรแบกหาม กับสามล้อ หรือเกษตรกรจึงไม่ค่อยเป็นโรคอ้วน

คนที่มีพฤติกรรมชอบความสะดวกสบาย ขี้เกียจแม้ในกิจวัตรประจำวันเล็กๆ น้อยๆ เช่น ขึ้นลงตึกเพียง 1-2 ชั้น ก็ต้องใช้ลิฟต์ ระยะทางไม่กี่สิบเมตรก็ต้องขับรถไป พฤติกรรมแบบนี้ มีส่วนทำให้เกิดโรคอ้วนและโรคอื่นๆ อีกหลายอย่าง