KM (แนวปฏิบัติ) วันละคำ : 67. โมเดลปลาตะเพียน
• “โมเดลปลาตะเพียน” เป็นบทขยายความของ “โมเดลปลาทู”
• เป็นการขยายความส่วน “หัวปลา” ของ “โมเดลปลาทู”
• เป็นการเตือนสติ ว่าในการทำงาน (และทำ KM)
ทุกหน่วยงานย่อยต้องคอยตรวจสอบว่า “หัวปลาเล็ก”
ของตน หันไปทางเดียวกับ “หัวปลาใหญ่”
ขององค์กรหรือไม่ ต้องคอยปรับให้ไปทางเดียวกับ
“หัวปลาใหญ่” ตลอดเวลา
• “โมเดลปลาตะเพียน”
สำคัญมากต่อการมีบรรยากาศที่เป็นอิสระในการปฏิบัติ
ซึ่งเป็นหัวใจของ KM
• หลักการคือ อิสระในการปฏิบัติ
ภายใต้เป้าหมายเดียวกัน คืออิสระในการปฏิบัติ
แต่ไม่อิสระในการกำหนดเป้าหมาย ไม่กำหนดเป้าหมายกันไปคน
(หรือหน่วยย่อย) ละทางสองทาง
• “หัวปลาใหญ่” เป็นสิ่งที่ทุกหน่วยงานย่อยร่วมกันกำหนด
ที่เรียกว่า วิสัยทัศน์ร่วม (Shared Vision)
หรือปณิธานความมุ่งมั่นร่วม (Common Purpose) หรือ เป้าหมายร่วม
(Common Goal) เมื่อร่วมกันกำหนดแล้ว
ก็ร่วมกันดำเนินการตามเป้าหมายนั้น
เปรียบเสมือนการที่ “ปลาเล็ก” ทุกตัว “ว่ายน้ำ”
ไปในทิศทางเดียวกัน โดยที่แต่ละตัวมีอิสระในการ
“ว่ายน้ำ” ของตนเอง
• ตีความให้ลึกเข้าไปอีก “โมเดลปลาตะเพียน” บอกเราว่า “ปลาใหญ่ /
แม่ปลา” (หมายถึงผู้บริหารระดับสูง) ต้องเปิดโอกาสให้ “ปลาเล็ก”
มีอิสระในการ “ว่ายน้ำ” ผู้บริหารระดับสูงมีหน้าที่
“บริหารหัวปลา" และคอยดูแล “บ่อน้ำ” ให้ “ปลาเล็ก”
ได้มีโอกาสใช้ความริเริ่มสร้างสรรค์ของตนในการ
“ว่ายสู่เป้าหมายร่วม”
วิจารณ์ พานิช
๘ พค. ๔๙
ความเห็น (5)
น.เมืองสรวง
เรียนอาจารย์ที่เคารพ
ในความหมาย " จงคอยดูแล " บ่อน้ำ ให้ปลาเล็กได้มีโอกาสใช้ ความคิดริเริ่ม สร้างสรรค์เป็นความที่ดีมากครับ และเพื่อให้เป้าหมายไปสู่จุดหมายร่วมกัน แต่เป้าประสงค์ของกลุ่มชนที่หลากหลายครับ ในสังคม ภายในประเทศ ก็คงใช้นักปฏิบัติและนักปฏิวัติทางความคิดครั้งใหญ่เลยล่ะครับ ทุก ๆ สังคมก็บอกว่า " คน " คือศูนย์กลางในการเรียนรู้ แต่ในปัจจุบันปัจจัยที่สำคัญ คือ กรอบแห่งการคิดที่หลากหลาย ทำอย่างไรถึงจะดึงกรอบตรงนั้นออกมาเพื่อค้นหาคำตอบล่ะครับ
ผมตามอ่านเรื่องปลาทู แล้วเอาไปเล่าให้เพื่อนที่ทำงานฟัง เพราะผมพยายามชักชวนให้มาทำ หางปลาทู ตอนนี้ได้คนมาทำหางปลาทูเพิ่มสี่คนแล้ว
สงสัยต้องไปเล่าเรื่อง ปลาตะเพียนต่อครับ
ตอบหนูหริ่ง
ผมดีใจที่หนูหริ่งสนใจ KM เชื่อว่าจะตีความ และดำเนินการ สร้างสรรค์เรื่องนี้ให้แก่สังคมไทยได้อีกมาก
ตอบ น. เมืองสรวง
อย่ามัวคิดอยู่นานเกิน ให้เริ่มปฏิบัติ เริ่มที่ตัวเราเอง เริ่มส่วนที่พอทำได้ก่อน โดยหาส่วนดี/ความสำเร็จที่มีอยู่แล้วมา ลปรร. กัน
ขออนุญาตินำแนวคิดไป อ้างอิงนะครับ อาจารย์หมอ