นิทานร้อยบรรทัด
นิทานไทย..ที่ทรงคุณค่าไม่เสื่อมคลาย
“อยากเห็นตัวอย่างการจัดกิจกรรมฝึกทักษะ ฟัง พูด อ่าน เขียนจากนิทานร้อยบรรทัด..”
“จากตัวอย่างนิทานร้อยบรรทัดในบันทึกหนังสือทองเป็นของชั้น ป.๒ จะใช้สอนชั้น ป.๔ ได้ไหม..”
“จะสร้างนิทานร้อยบรรทัดขึ้นใหม่เอง เป็นหนังสือเล่มเล็กจะได้หรือไม่ ..”
“จะหาซื้อหนังสือนิทานร้อยบรรทัดได้จากที่ไหน ..” ฯลฯ
เป็นคำร้องขอของคุณครูภาษาไทย...ช่วงนี้ หลายท่านมาก ในเรื่องการนำนิทานร้อยบรรทัดกลับมาสอนใหม่ จากการที่โรงเรียนสามารถเลือกใช้หนังสือเรียนเพิ่มเติมจากแบบเรียนภาษาไทยตามที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนด ตามนโยบายเรียนฟรี ๑๕ ปี เนื่องจากความพยายามในการบอกกล่าวถึงคุณค่าของนิทานร้อยบรรทัดที่ผู้เขียนตระหนักว่ามีคุณค่าอย่างมากมายมหาศาล จึงได้บอกกับคุณครูภาษาไทยอยู่เสมอ ..บรรพบุรุษ ปู่ย่า ตายาย ครูอาจารย์ท่านได้สร้างสรรค์สิ่งดีๆไว้ให้ลูกหลานได้เล่าเรียน ..นิทานทองของไทย หากมีการนำมาใช้สอนใหม่ได้ จะเป็นการดีอย่างยิ่ง
หลากหลายคุณค่าของนิทานร้อยบรรทัด
ใช้ฝึกหัดอ่านออกเสียงร้อยแก้ว (เป็นหลัก) (K, P)
อ่านเป็นบทท่องจำ ..ทำนองเสนาะ (K, P)
อ่านจับใจความ อ่านเอาเรื่อง (K, P)
ฝึกการอ่าน คิดวิเคราะห์ และ เขียน (K, P)
หาบรรทัดทองต้องใจ ในแต่ละหน้า/แต่ละช่วงที่กำหนดให้ (K, P)
ใช้เรียนความรู้หลักเกณฑ์ทางภาษา (K)
หาคำที่สะกดตามมาตราต่างๆ อักษรนำ (K)
คำควบกล้ำ คำใช้สระต่างๆ คำประ-ไม่ประวิสรรชนีย์ หาคำราชาศัพท์ (K)
ฝึกเขียนคำ ประโยค ข้อความ เขียนสร้างสรรค์ (K, A)
คัดลายมืองาม ตัวบรรจงเต็มบรรทัด-ครึ่งบรรทัด คัดบรรจงแกมหวัด (P)
สอนคุณธรรม จริยธรรม คุณลักษณะอันพึ่งประสงค์ (A)
ความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ รักความเป็นไทย (A)
ความภาคภูมิใจและหวงแหนท้องถิ่น ประเทศชาติอันเป็นที่รัก (A)
ฯลฯ
(๑) ตัวอย่าง การจัดกิจกรรมฝึกทักษะจากนิทานร้อยบรรทัด ..เฉพาะหน้านี้นะคะ..
๑. การฝึกอ่านออกเสียงร้อยแก้ว : ครูอ่านให้ฟัง - อ่านตามครูทั้งชั้น- อ่านเป็นรายบุคคล – จับคู่เปลี่ยนกันอ่าน ฉันอ่าน-เธอฟัง เธออ่าน-ฉันฟัง – เทคนิคเพื่อนช่วยเพื่อน
๒. การฝึกอ่านทำนองเสนาะ : ครูอ่านให้ฟัง – อ่านตามครูทั้งชั้น – แข่งขันอ่านเป็นกลุ่ม – ครูสังเกตความพร้อมเพรียง ท่วงทำนอง จังหวะ น้ำเสียงเป็นธรรมชาติ ความไพเราะ และความถูกต้องของอักขระ-เมื่อเด็กแม่นแล้วฝึกอ่านรายบุคคล
๓. การฝึกอ่านแบบท่องจำ : นักเรียนท่องทุกวัน–พัฒนาสมอง–เน้นการท่องแบบมีความหมาย ไม่ใช่นกแก้วนกขุนทอง – นักเรียนจะเกิดทักษะการอ่านกลอนสุภาพ–นิทานร้อยบรรทัดเป็นกลอนแปด –เด็กจะสามารถจำวิธีการอ่าน ๓-๒-๓ หรือ ๓-๓-๓ –อ่านทุกวัน –ครูตรวจสอบความสามารถเป็นรายบุคคลได้-เมื่อผ่านทุกคน-เปลี่ยนท่องหน้าอื่น-ท่องรายสัปดาห์-รายเดือน-ภาคเรียน-ปีการศึกษา-สิ้นปีการศึกษา-นักเรียนต่อได้ครบ ๑๐๐ บรรทัด ..สุดยอดของความจำ..เป็นความจำที่คงทน..โตเป็นผู้ใหญ่ก็ไม่ลืม ..จริงๆ ค่ะ
๔. การเรียนรู้เรื่องหลักเกณฑ์ทางภาษา :
๔.๑ หาคำตามมาตราตัวสะกด ทั้ง ๙ มาตรา ได้แก่ แม่ ก กา แม่กง แม่กน แม่กม (ที่ตรงมาตรา) (เนื่องจากเป็นหน้าแรก คุณครูก็เริ่มจากง่ายไปหายาก หน้าต่อไปก็หาคำที่สะกดไม่ตรงมาตรา และ เริ่มมาตราแม่กก กด กบ เกย และ แม่เกอว ตามลำดับ)
๔.๒ ฝึกแจกลูก
๔.๓ ฝึกผันวรรณยุกต์
๔.๔ หาคำที่ประวิสรรชนีย์
๔.๕ หาคำที่ประสมสระต่างๆ
๔.๖ หาคำที่มีความหมายเดียวกัน ได้แก่ นก-วิหค-สกุณา
ฯลฯ
๕. การฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ :
๕.๑ โดยใช้คำถาม : ในหน้านี้มีตัวละครทั้งหมดกี่ตัว ใครบ้าง ( ๓ เด็กชาย-เด็กหญิง-นก)
นกร้องทักเด็กสองคนว่าอย่างไร – เด็กสองคนพูดตอบนกว่าอย่างไร-นักเรียนเชื่อไหมว่านกพูดได้จริง
(ประเด็นคำถามนี้ เป็นการฝึกคิดเชิงตรรกะ เด็กสามารถคิดกว้าง คิดไกลได้ตามความสามารถของแต่ละคน)
เนื่องจากเป็นหน้าแรก คุณครูก็ใช้คำถามง่ายๆก่อน และยากขึ้นตามลำดับในหน้าถัดไป เพราะค้างอีกตั้ง ๙๒
บรรทัดแน่ะ..อิอิ ! นี่เพียง ๘ บรรทัดเท่านั้นเองนะคะ ..อย่าลืมนะคะ นิทานร้อยบรรทัด..
๕.๒ โดยการเขียนวาดภาพประกอบเรื่อง : ให้นักเรียนวาดภาพขึ้นใหม่โดยไม่ต้องเหมือนใน
หนังสือ วาดตามความคิดของนักเรียน แต่ให้มีตัวละครครบ สอดคล้องกับเนื้อเรื่อง และเขียนบรรยาย
ประกอบภาพ (นี่คือความคิดสร้างสรรค์ ที่สวยงามมากนะคะ..ภาพ สื่อศิลปะ เรื่องราวใหม่ สื่อความสามารถ
ทางภาษา)
๕.๓ โดยการเขียนสรุปสาระสำคัญ เฉพาะของหน้านี้ - ครูอาจระบุว่าให้สรุปเป็นข้อความสั้นๆ
ความยาวไม่เกิน ๓ ประโยค เป็นต้น (เป็นการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ผ่านการไตร่ตรองแล้ว จึงนำมาสรุป)
๕.๔ โดยการหา “บรรทัดทองต้องใจ” ใน ๘ บรรทัดนี้ นักเรียนชอบบรรทัดไหนมากที่สุด เพราะ
อะไร (ความสามารถด้านการระบุเหตุผล) ..เป็นความสามารถด้านการคิดวิเคราะห์ที่ยอดเยี่ยมมาก สำหรับ
จุดเริ่มต้น ในชั้นเด็กเริ่มเรียน หากคุณครูฝึกบ่อยๆเด็กจะคิดเป็น บอกเหตุผลเป็น ในชั้นที่สูงขึ้น คุณครูก็
เพิ่มจาก ...บรรทัดทอง.. เป็น ..วรรคทอง.. เข้าท่าดีนะคะ
เพียงพอแล้วนะคะ..สำหรับ ๘ บรรทัดแรก ต่อไปค่อยยากขึ้นตามลำดับ
เช่น การเขียนแผนผังมโนทัศน์ (Mind Mapping) การเขียนบทร้อยกรองใหม่
การตั้งคำถามที่ยากขึ้น ฝึกการคิดระดับสูงขึ้น เป็นต้น
๖. การฝึกทักษะการเขียน : ได้แก่ การเขียนแบบฝึก เรื่องหลักเกณฑ์ทางภาษา ตามข้อ ๔ – การเขียนเรื่องราว –การเขียนสรุปสาระสำคัญ – การเขียนบรรทัดทองต้องใจ – การเขียนตอบคำถาม – การคัดลายมือ(ในชั้นเริ่มต้น คัดตัวบรรจงเต็มบรรทัด ชั้นที่สูงขึ้น คัดตัวบรรจงครึ่งบรรทัด และตัวบรรจงแกมหวัด เป็นต้น)
(๒) ตัวอย่าง สื่อประกอบการจัดกิจกรรมฝึกทักษะการฟัง พูด อ่าน เขียนจากนิทานร้อยบรรทัด
๑. แบบฝึกทักษะ เรื่องหลักภาษา - คุณครูจัดทำเพิ่มได้นะคะ ตามกิจกรรมที่จัด
๒. แบบฝึกคัดลายมือ
๓. แบบฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์ – คุณครูจัดทำเป็นชุดๆ ระบุคำถามให้ชัดเจนตรงจุดประสงค์
๔. แบบทดสอบวัดความรู้ – คุณครูต้องจัดเน้นเพิ่มข้อสอบแบบอัตนัย ให้เด็กเขียนมากขึ้น
จากข้อ ๑-๔ เป็น ชิ้นงานของคุณครู แล้วหากว่า..ไม่มีหนังสือนิทานร้อยบรรทัด จะทำอย่างไร
คุณครูสามารถสร้างหนังสือขึ้นใช้เองได้
วาดภาพประกอบโดยดูต้นฉบับเป็นหลัก พิมพ์เนื้อหาตามต้นฉบับ
จัดทำเข้าเล่มให้สวยงาม
จะทำเป็นเล่มใหญ่ (Big Book) หรือเล่มเล็ก (Small Book) ก็ได้ค่ะ
ควรคำนึงถึงวัย และระดับชั้นที่สอนด้วย *** ดูต้นฉบับได้ที่นี่ค่ะ..คลิกเลย..มีครบทุกหน้า ***
สุดยอดความคิดสร้างสรรค์ของคุณครูเชียวค่ะ..
หากจะลดความเหลื่อมล้ำการเข้าถึงเทคโนโลยีของเด็ก (Digital Divide)
คุณครูก็ทำเป็นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-book) ..ยิ่งแจ๋วค่ะ..
หนังสือภาพ..สำหรับโรงเรียนที่ไม่มีความพร้อมด้านเทคโนโลยี
หนังสืออิเล็กทรอนิกส์..สำหรับโรงเรียนที่พร้อม
ไม่ยากเลยนะคะ..กับการทำให้เด็กเข้าถึงความรู้
ลดความเหลื่อมล้ำทางความรู้ (Knowledge Divide) ได้แน่นอนค่ะ
“ไม่ทิ้งของเก่า เข้าถึงของใหม่”
..นิทานร้อยบรรทัด..
กิจกรรมทั้งหมดเป็นความคิดของผู้เขียนที่คิดออกนะคะ
เพื่อนๆ ที่แวะเวียนเข้ามาอ่านมีกิจกรรมเพิ่มเติมนอกจากนี้
เชิญแลกเปลี่ยนความคิดเห็นได้นะคะ
เพื่อเป็นการแบ่งปัน..
สวัสดีค่ะ
สวัสดีครับ คุณอ้วน ที่คิดถึง
สวัสดีค่ะ..
ต๊กกะใจค่ะ..อิอิ
ขอบคุณมากค่ะ..ที่อาจารย์แวะมาเยี่ยมยามดึก
วันนี้ขยันค่ะ..
อาจารย์สบายดีนะคะ..
มีความสุขกับการทำงานวันพรุ่งนี้และทุกวันนะคะ
ราตรีสวัสดิ์ค่ะ
นอนหลับฝันดีนะครับ ..... เพื่อนรัก
ศน.เจ้าขา..
.. ^__________^ ..
อีกหนึ่งสุดยอดบันทึกที่ตรงใจครูตุ๊กแกมาอีกแล้ว ชอบๆๆๆๆ
ครั้งแรกที่หนูเห็น นิทานร้อยบรรทัด ในหนังสือเรียนภาษาพาที ป.2 หนูยอมรับอย่างน่าชื่นตาบานเลยว่า " จะสอนยังไงเนี่ย " และก็รู้สึกไม่ชอบนิทานร้อยบรรทัดเลย
แรกๆ ก็งมๆ ลองผิดลองถูกอยู่ หลังๆก็เริ่มหาทางเดินได้(บ้างเล็กน้อย)
แต่วันนี้...พระเจ้า...
ทางเดินของหนูสว่างไสวเชียวค่ะ (เว่อร์ไปไหมคะ)
บันทึกนี้มีกิจกรรมการสอนมากเลย บางกิจกรรมหนูก็ลืมไปแล้ว
ดีจังค่ะบันทึกนี้ ...
ตอนนี้รู้สึกชอบนิทานร้อยบรรทัดแล้วค่ะ
ขอบคุณค่ะ ^__^
ขอบคุณ .. บันทึกทองของฉัน ^__^
สวัสดีครับ
เห็นภาพวาดในหนังสือเรียนแล้ว ดูสดชื่น มีความสุขดีนะครับ
ผู้คนยิ้มแย้มแจ่มใส..
กำลังเตรียมเนื้อหาสอนเด็กอยู่พอดี
หนังสือชุด ดรุณศึกษา ก็น่าสนใจนะครับ
โรงเรียนคริสต์บางแห่งยังใช้กันอยู่เลย
ขอบคุณ อ.ทณ.เมืองกาฬค่ะที่ทำให้รู้สึกหวนย้อนคิดถึงความงดงามในวัยเด็ก
กับหนังสือที่มีคุณค่า
เรามาช่วยกันย้อนนำของดีกลับมาใช้ในการเรียนการสอนอีกนะคะ
ขอบคุณครูตุ๊กแก..คนเก่งสม่ำเสมอค่ะ
รู้สึกดีใจมากค่ะ..ที่ครูตุ๊กได้แนวทางการจัดกิจกรรม
ศน.อ้วนก็ภาวนาค่ะ..ว่าอยากให้คุณครูภาษาไทยได้แนวทางเช่นครูตุ๊กค่ะ
และก็รู้สึกดีใจเพิ่มขึ้นเมื่อรับรู้ว่าครูตุ๊กรักนิทานร้อยบรรทัดมากขึ้น..
ยุนะคะ..ยุให้แต่งเอง "นิทานร้อยบรรทัดทอง..ของครูวัลย์วิสา"
สอนภาษาษาไทย-คุณความดี-ภูมิปัญญาของชาวสุพรรณ
ทำเป็นสื่อลอยฟ้า..เช่นครูขวัญ นะคะ
แต่งไปทีละน้อย..ทีละน้อย..ทีละ ๑๐ บรรทัด
กำหนด..แก่นของแต่ละช่วงว่าคืออะไร ..ช่วงละ ๑๐ บรรทัด
วาดภาพประกอบแต่ละช่วงด้วย..
โห..เป็นนวัตกรรมที่ แค่คิดก็อยากทำเนอะ..คนเก่ง
ลุ้นๆค่ะ..
ขอบคุณมากค่ะ..
มีหนังสือเก่าแก่อีกหลายเล่มค่ะที่มีคุณค่ากับการนำกลับมาใช้สอน
เห็นอยู่ค่ะ..ดรุณศึกษา ในโรงเรียนเอกชนที่เชียงใหม่ก็ใช้อยู่หลายโรงเรียนค่ะ
ศน.อ้วนครับ
ลองทำหนังสือไปถึงกรมวิชาการ ขออนุญาตใช้ทำสำเนามาใช้สอน หรือเสนอเป็นโครงการไปยังกระทรวงศึกษาธิการขอใช้แบบเรียนนี้(นิทานร้อยบรรทัด)ใช้สอนในเขตพื้นที่ที่ศน.อ้วนรับผิดชอบดูสิครับ
สวัสดีท่านอัยการชาวเกาะค่ะ..
รู้สึกดีใจและปลาบปลื้มมากค่ะที่ท่านกรุณามาเยือน
อิอิ..ตามเก็บรอยค่ะ..จึงมีโอกาสมาพบท่าน
ต้องขอโทษท่านอัยการด้วยค่ะ..
ขอบพระคุณท่านมากค่ะ..ในความกรุณาแนะนำ
เดี๋ยวนี้ทาง สพฐ.จะเปิดโอกาสให้แต่ละเขตพื้นที่สามารถทำในสิ่งที่ดำริเองได้ ในงบประมาณที่โอนจัดสรรมาให้ค่ะ
เพราะฉะนั้นในกรณีนี้ หนูได้ทำบันทึกเสนอผ่านท่านผู้อำนวยการแล้วค่ะ ก็คงยังติดปัญหาดั้งเดิม นั่นคือ งบประมาณจะเป็นงบของโรงเรียนหมดแล้วค่ะ
งบพัฒนาระดับเขตพื้นที่ก็เป็นเพียงก้อนเล็กๆเท่านั้นค่ะ
ดังนั้นวิธีแก้ไขปัญหาของหนู ที่สามารถทำได้ก็คือ
๑.แนะนำเว็บไซต์แก่โรงเรียน
๒.แนะนำและบอกประโยชน์ของหนังสือและวิธีการนำนิทานร้อยบรรทัดกลับมาใช้ใหม่ เพื่อพัฒนาการอ่าน-การเขียนของเด็กระดับประถมศึกษา
๓.แนะนำในกลุ่มคุณครูผู้รับผิดชอบโครงการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านของโรงเรียน เพื่อจัดหาซื้อหนังสือนิทานร้อยบรรทัดที่มีการนำมาจัดพิมพ์รูปลักษณ์ใหม่ไว้ในห้องสมุด แล้วแจ้งคุณครูภาษาไทยในการนำไปจัดการเรียนการสอนค่ะ
๔.ประชาสัมพันธ์ผลงานสื่อ/นวัตกรรมของคุณครูภาษาไทยที่ได้พัฒนาหนังสือนิทานร้อยบรรทัดสู่ e-book ให้แก่โรงเรียนที่สนใจค่ะ
หนูก็พยายามด้วยวิธีการหลายๆอย่างแล้วค่ะ..กราบขอบพระคุณในความกรุณาของท่านอัยการอีกครั้งหนึ่งค่ะ
ศน.อ้วนค่ะ
สวัสดีค่ะ พี่ศน.อ้วน ก้อยรายงานพี่ดาวเรียบร้อยแล้วนะค่ะ...
ตอนนี้กำลังจะขึ้นรถแล้วค่ะ....ถึงเชียงใหม่คืนนี้.....ตื่นเต้นที่จะได้พบกันค่ะ....อิอิ
น้องก้อยจ๋า..
เดินทางด้วยความปลอดภัยนะคะ
พี่อ้วนจะติดต่อพี่ดาวเองค่ะ
ดีใจๆ..เช่นกันค่ะ
ทั้งดรุณศึกษาและนิทานร้อยบรรทัด ครูได้เรียนตอนเป็นเด็กที่โรงเรียนนักบุญเปโตร
จึงพยายามให้นำกลับมาสอนอีก ครูวิชาการ
ตอนนี้ครูให้เขียนนิทานหรือหานิทายห้าสิบบันทัดหายากมากๆค่ะ
ขอบคุนครูมากๆนะค่ะ
ขอบคุณค่ะ
สวัสดีค่ะท่านศน.อ้วน คนเก่ง
ได้มีโอกาสได้มาแวะเยี่ยม แล้วประทับใจ ได้สัมผัสภาษาอันงดงามของนิทานร้อยบรรทัด ที่ได้หายไปจากวงการศึกษาไปเท่าอายุของดิฉัน ได้อ่านแล้วเห็นความงดงามในการใช้ภาษาที่เรียบง่าย อ่านได้ไพเราะมาก ให้ข้อคิดชัดเจนมากค่ะ ดีใจที่ศน.อ้วนเห็นความสำคัญของเก่าที่มีคุณค่ามาก