Fair use : การใช้งานลิขสิทธิ์อย่างเป็นธรรม


พบเห็น Fair use บ่อยครั้ง...แตกต่างจาก Copyright หรือลิขสิทธิ์อย่างไร

Fair Use หรือ ความชอบธรรมทางกฎหมายในการเอาผลงานลิขสิทธิ์มาใช้ในระดับที่จำกัด โดยไม่ไปขัดกับผลประโยชน์ที่เจ้าของผลงานพึงได้รับจากงานของเขา เช่นครูถ่ายเอกสารบทความชิ้นหนึ่งเพื่อแจกให้นักเรียนได้อ่าน หรือห้องสมุดให้สมาชิกยืมหนังสือเพื่อการค้นคว้าหรือศึกษาการใช้ข้อมูลเพื่อการศึกษาถือว่าเป็น fair use ได้ทั้งสิ้น

ปัจจัย 4 อย่างที่เป็นตัวกำหนด fair use:

  • จุดมุ่งหมายและลักษณะของการใช้ผลงานที่มีลิขสิทธิ์ เช่น เพื่อการเรียน เพื่อวิจารณ์ เพื่อการทำวิจัย
  • ลักษณะของผลงานลิขสิทธิ์ เช่น หนังสือในห้องสมุดที่สมาชิกยืมไปอ่านได้
  • ความยาวของงานที่เอาไปใช้ อาจเป็นหนังสือทั้งเล่ม หรือสองสามย่อหน้าที่คัดลอกไปสอน
  • ผลกระทบที่อาจมีต่อตลาด รายได้ของผู้ผลิตผลงาน และมูลค่าของผลงาน เช่นถ้าห้องสมุดให้ยืมหนังเรื่องหนึ่ง แล้วผู้ยืมเอาไปฉายให้คนหลายๆคนดู อาจทำให้รายได้ของผู้ผลิตผลงานลดลงได้ ถ้าเป็นแบบนั้นก็ไม่เข้าข่าย fair use แล้วค่ะ การเอาผลงานไปเผยแพร่ในวงกว้างมากๆ เกินขอบเขต fair use แล้ว

จะเห็นได้ว่าเรื่องของ Fair Use เป็นคนละเรื่องเรื่องกับ Copyright หรือลิขสิทธิ์ กรมทรัพย์สินทางปัญญาได้จัดทำ คู่มือการใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรมขึ้น เพื่อเป็นคู่มือที่เป็นพื้นฐานในการพิจารณานำงานมีลิขสิทธิ์มาใช้ ดังนั้นในการใช้งานลิขสิทธิ์ซึ่งจะมีขอบเขตแตกต่างกันไปในแต่ละงาน ผู้ใช้จะต้องเลือกใช้งานเท่าที่จำเป็นเท่านั้น และคำนึงถึงหลักเกณฑ์การพิจารณาในการใช้งานลิขสิทธิ์อย่างเคร่งครัด

ซึ่ง ห้องสมุด ในฐานะเจ้าของลิขสิทธิ์ และผู้รวบรวมเผยแพร่ลิขสิทธิ์ ต้องตระหนักในเรื่องนี้ให้มาก

สืบเนื่องต่อมา คือการส่งเสริมการใช้งานลิขสิทธิ์อย่างมีจริยธรรม (Plagiarism) ซึ่งงานนี้เป็นภารกิจหนึ่งของงานด้านส่งเสริมการรู้สารสนเทศ...

คำสำคัญ (Tags): #fair use#ลิขสิทธิ์
หมายเลขบันทึก: 263687เขียนเมื่อ 27 พฤษภาคม 2009 09:55 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 มิถุนายน 2012 14:27 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท