ถ้าเราพิจารณาในแง่ของความคิดพื้นฐานแล้ว เราจะพบว่า ฝ่ายวิทยาศาสตร์ยอมรับว่าสิ่งที่มีอยู่จริงในจักรวาลนี้คือ สสารหรือวัตถุ และการเคลื่อนที่หรือการเปลี่ยนแปลงของวัตถุ รวมทั้งผลจากความเปลี่ยนแปลงของวัตถุที่เป็นสิ่งใหม่ๆ ในระบบ อวกาศและเวลา(Time & Space)ด้วย อย่างอื่นๆนอกจากนี้ ไม่มี
ส่วนฝ่ายที่ไม่ใช่วิทยาศสาตร์ ถ้าสุดโด่งจริงๆ ก็จะเชื่อว่า สิ่งที่มีอยู่จริงในจักรวาลนี้คือ จิต วัตถุทั้งหลายที่มี ก็เพราะจิดกำหนดให้มี วัตถุทั้งหลายเกิดจากจิตทั้งสิ้น ในศาสนาคริสต์ที่เชื่อว่าพระเจ้าซึ่งเป็นพระจิตได้เป็นผู้สร้างโลก สร้างทุกสิ่งทุกอย่างในโลก ก็จัดเป็นความเชื่อในแนวนี้ หรือถ้าหย่อนลงมาหน่อย เช่น ความเชื่อของเพลโต ที่เชื่อว่า สิ่งที่มีอยู่จริงในจักรวาลนี้มีสองอย่าง คือ สสาร(Material) กับ อสสาร(Immaterial) อสสารที่ว่านั้นก็คือ แบบ(Form) หรือ สิ่งสากล(Universal) แบบหรือสิ่งสากลนี้มีอยู่จริงในจักรวาลนี้ เหมือนการมีอยู่จริงของ นายแดง ต้นขนุนต้นนี้ แต่เป็นอสสาร สสารหรือวัตถุทั้งหลายล้วนแต่ถอดแบบไปจากแบบแม่พิมพ์นี้ทั้งสิ้น แบบดังกล่าวคงที่ ตายตัว มีความเป็นนิรันดร ความดี ความงาม ก็มีแบบของของความดี ความงามเช่นกัน แต่ พระอภัยมณี พระสังข์ทอง เกิดจากความคิดของนักประพันธ์ ไม่ใช่เกิดจากแบบดังกล่าว
วิทยาศสาตร์ จึงจัดอยู่ในฝ่าย Materialism, Realism, หรือ Naturalism
ไม่ใช่วิทยาศาสตร์ ก็จัดอยู่ในฝ่าย อสสาร หรือ ฝ่ายหลัง
เนื้อหาของ วิทยาศาสตร์ก็เป็นพวก สสาร + กระบวนการ/การเปลี่ยนแปลง/การเคลื่อนที่ ถ้าเป็นเนื้อหาด้านองค์ความรู้ ก็จะเป็นพวก ข้อเท็จจริง(Facts), กระบวนการ(Process), และผลของกระบวนการคือ Natural Laws/Empirical Laws, นอกจากนี้ก็มีทฤษฎีเชิงประจักษ์(Empirical Theory)
เนื้อหาของฝ่ายไม่ใช่วิทยาศาสตร์ ก็ได้แก่สิ่งที่มนุษย์สร้างโดยจิตของมนุษย์เอง เช่น กฎหมาย วรรณกรรม ศิลปกรรม ปรัชญา ศาสนา และแบบ หรือ สิ่งสากล ต่างๆ
ในการนิยามคำ วิทยาศาสตร์ เราสามารถนิยามได้หลายอย่าง เช่น
๑. วิทยาศาสตร์ คือ เคมี ฟิสิกส์ ชีววิทยา
๒. วิทยาศาสตร์ คือ วิชาที่ว่าด้วย สสาร และ กระบวนการ
๓. วิทยาศาสตร์ คือ กระบวนการ
คำนิยามที่ ๑ และ ๒ ไม่คลุมถึง Psychology, Politics, Economics, ฯลฯ คำนิยาม ๓ คลุมทั้ง Physical Science & Social Science
ดังนั้น ในปัจจุบัน (คิดว่าอนคตด้วย ?) จะนิยามคำวิทยาศาสตร์ว่า วิทยาศาสตร์ คือ กระบวนการ ที่ประกอบด้วย การสังเกตธรรมชาติ เกิดปัญหา ตั้งสมมติฐาน รวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูล สรุปผล ทดสอบซ้ำ หรือจะนิยามสั้นๆ ว่า วิทยาศาสตร์คือกระบวนการค้นหาความรู้อย่างมีระบบ(ระบบที่ว่านี้ก็คือกระบวนการข้างบนนี้)ที่เรามักจะพบจาก Dictionary ทั่วๆไปนั่นแหละครับ.