การมีส่วนร่วม

 

      สิ่งที่ผมอยากจะเห็นที่สุดในการเรียนรู้เกี่ยวกับ KM คือ...จะนำไปใช้อย่างไร จึงจะเกิดประโยชน์และได้ผลสูงสุด...คำโบราณกล่าวไว้ว่า " หัวล้านได้หวี ตาบอดได้แว่น " น่าจะหมายความว่า การที่เราให้สิ่งที่ดีแก่ผู้ที่ไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้ ก็ย่อมเป็นการเปล่าประโยชน์  ดังนั้นถึงแม้ว่าระบบจะดีอย่างไรแต่หากผู้ใช้...ใช้ไม่เป็น...ไม่เห็นคุณค่า  สิ่งที่ดีเหล่านั้นก็คงเป็นได้แค่เพียงอนุสรณ์สถานขององค์กร

      รูปแบบ KM ในองค์กรของผม  มุ่งเน้นการประชุมและ work shop...ซึ่งทุกครั้งที่ได้ไปเข้าร่วมประชุมวิทยากรมักจะกล่าวว่า...อยากให้ผู้เข้าร่วมประชุมทุกคน มีส่วนร่วม...นั่นคงเป็นเพราะว่า...ทุกคนต่างก็ทราบดีว่า...หากขาดการมีส่วนร่วมของผู้ใช้ระบบ...ระบบที่ดีเหล่านั้นก็คงจะไม่มีประโยชน์...ระบบเป็นของตาย...คือไม่สามารถพัฒนาตนเองได้...แต่คนเป็นของเป็น...ซึ่งจะมีส่วนช่วยให้ระบบมีการพัฒนาและสมบูรณ์พร้อม

      รูปแบบของ KM ในปัจจุบันในรูปแบบต่างๆ...ไม่มีรูปแบบไหนที่ดีที่สุดและเหมาะสมที่สุดสำหรับทุกองค์กร...แต่ละองค์กรก็ต้องการรูปแบบของ KM ที่สอดรับกับวัฒนธรรม โครงสร้างองค์กร...การที่เราจะรู้ว่ารูปแบบ KM แบบใดเหมาะสมหรือไม่เหมาะสมกับองค์กร...คงจะมีใครให้คำตอบได้ไม่ดีเท่ากับผู้ที่ใช้ระบบเหล่านั้นอย่างแน่นอน...เพราะฉะนั้น...การมีส่วนร่วมของผู้ใช้ระบบ...จึงมีอิทธิพลและบทบาทอย่างมากที่จะช่วยส่งเสริมให้ KM สัมฤทธิ์ผล

      ถ้าสมมติว่าเราเป็นคนตาบอด...แล้วมีคนมาถามเราว่า...ถ้ามีคู่ชีวิตให้เราเลือก 1 คนจาก 2 คนคือ...คนแรก เป็นคนที่หน้าตาดีมาก ใครเห็นใครก็รัก มีเสน่ห์ไปทุกอย่าง แต่มีดีอย่างเดียว คือ...หน้าตา  คนที่สอง  ขี้ริ้วมาก แต่จิตใจดีอย่างที่สุด ...ถ้าคุณเป็นคนตาบอดคนนั้น...คุณจะเลือกใคร? (โดยไม่ต้องสนในว่าเค้าจะเลือกคุณหรือไม่ก็ตาม...เพราะสมมติว่า...เค้าเป็นลูกไก่ในกำมือคุณ...แต่เลือกได้เพียงแค่คนเดียว)

      ถ้าผมเป็นคนตาบอดคนนั้น...คุณคิดว่าผมจะเลือกอย่างไรครับ...สิ่งแรกเลยที่ผมรู้คือ...ผมเป็นคนตาบอด...(โจทย์บังคับ)...ประเด็นถัดมา...ถ้าพูดกันตรงๆก็คือ...ใครจะมีประโยชน์กับผมมากที่สุด...ผมต้องการอะไร...ต้องการคนที่ดูแลคนตาบอดอย่างผมได้ไปตลอดชีวิต...ความสวยไม่ได้มีประโยชน์อะไรเลยกับคนตาบอด...นั่นก็เพราะคนเราจะมีความสนใจ หรือจะเลือก...เฉพาะสิ่งที่มีประโยชน์และตอบสนองความต้องการของตนเอง...นี่คือจิตวิทยาขั้นพื้นฐาน

      ดังนั้นเมื่อกล่าวถึง KM และต้องการให้ผู้ใช้มีส่วนร่วม...ประเด็นที่เราต้องสนใจคือ Individual behavior หรือ ไม่ก็ทฤษฎีของ Maslow ...เราต้องรู้ว่าผู้ใช้ต้องการอะไร...สนใจอะไร...แล้วนำเสนอให้เค้าเห็นได้ว่า KM ที่เราจะนำมาใช้...จะตอบสนองสิ่งเหล่านั้นของเค้าได้อย่างไร...เมื่อเค้าได้รับรู้และได้เรียนรู้ว่า KM มีประโยชน์กับเค้าอย่างไร...การมีส่วนร่วมก็จะเกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ