1. ชื่อเรื่อง การพัฒนาบุคลากรด้านการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
แบบ Cipa Model โรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาหนองบัวลำภู เขต 1
ผู้ศึกษาค้นคว้า ปวริศา นามสีพันธ์
2. ปัญหา
การปฏิรูปการศึกษามีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งในการพัฒนาคนให้เป็นผู้รู้จักสืบเสาะแสวงหา
องค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้พัฒนาและเรียนรู้อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต โดยถือว่าผู้เรียนสำคัญที่สุด การศึกษาไทยต้องให้ความสำคัญกับผู้เรียนมากขึ้น การจัดการศึกษาต้องจัดตามความต้องการและตามสิทธิที่เขาควรได้รับ การจัดการศึกษาที่พัฒนาผู้เรียนในสังคมของการเรียนรู้นั้น จะใช้ยุทธศาสตร์
การจัดการศึกษาที่มีประสิทธิภาพ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญเป็นวิธีการหนึ่ง
ที่สามารถสร้างและพัฒนาผู้เรียนให้รู้จักสืบเสาะแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง และสามารถนำองค์ความรู้
ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และปรับตัวอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข แต่สภาพปัญหาการจัดการเรียนรู้ของครูในปัจจุบันคือ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ยังไม่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ผู้เรียนยังไม่สามารถ
ที่จะสืบเสาะหาความรู้ และสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง ผู้เรียนยังคงเป็นผู้ที่รับความรู้เดิม เพราะทั้งครูและนักเรียนยังยึดติดอยู่กับการเรียนการสอนแบบเดิม ๆ คือ ครูเป็นศูนย์กลาง ส่วนใหญ่ยังเป็นบรรยากาศ
การเรียนรู้ตามหลักสูตรแบบเดิม ซึ่งก็คือหลักสูตรที่ยึดหนังสือเรียนเป็นสื่อการสอน โดยการสอนเป็นแบบครูอธิบายหรือบรรยายตามเนื้อหาที่ปรากฏในหนังสือเรียน จากนั้นให้นักเรียนทำแบบฝึกหัด
ในหนังสือเรียน โดยแบบฝึกหัดที่ปรากฏในหนังสือเรียนหรือคู่มือที่ผลิตโดยสำนักพิมพ์เอกชน
ส่วนใหญ่ยังเน้นการคำนวณในเรื่องต่าง ๆ และเทคนิคในการทำโจทย์แบบฝึกหัด ให้ได้ในระยะเวลาสั้นเพื่อเตรียมตัวสอบมากกว่าเน้นที่กระบวนการคิด
ผู้ศึกษาค้นคว้า ในฐานะครูผู้สอนจึงมีความสนใจที่จะพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรม
การเรียนรู้ให้เปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น โดยใช้กลยุทธ์ในการพัฒนา คือการอบรมแบบมีส่วนร่วมและการนิเทศแบบคลินิก เพื่อให้บุคลากรสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ให้เกิดประสิทธิภาพ โดยใช้กระบวนการเรียนรู้แบบ Cippa Model ซึ่งสอดคล้องกับบทบาทหน้าที่ที่รับผิดชอบ และตระหนักในความสำคัญของคุณภาพครู เพื่อให้บรรลุเป้าหมายสูงสุดคือ คุณภาพและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน อันจะนำไปสู่คุณภาพการศึกษาให้บรรลุตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 ต่อไป
3. ความมุงหมายของการศึกษาค้นคว้า
เพื่อพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ ความเข้าใจ และสามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model ในโรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาหนองบัวลำภู เขต 1
4. ความสำคัญของการศึกษาค้นคว้า
4.1 เปนการแกปญหาการพัฒนาบุคลากรให้สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model ได้ เพื่อประโยชน์ต่อนักเรียนโรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาหนองบัวลำภู เขต 1
4.2 เปนขอสนเทศสำหรับผู้บริหารโรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา ในการวางแผนพัฒนาครูเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model ให้มีความต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
4.3 เปนขอสนเทศสําหรับโรงเรียนและหนวยงานอื่นนําไปประยุกตใชแก้ปัญหาและพัฒนาบุคลากรเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model
5. ขอบเขตของการศึกษาค้นคว้า
1 กลุมผูรวมศึกษาคนควาและผูใหขอมูล จำนวน 6 คน จำแนกเป็น
1.1 กลุมผูรวมศึกษาคนควา (Research Participants) ประกอบดวยผู้ศึกษาค้นคว้าและผู้ร่วมศึกษาค้นคว้าอีก 3 คน ดังนี้
1.1.1 ผูศึกษาคนควา
1.1.2 ผู้สอนวิชาวิทยาศาสตร์ 1 คน
1.1.3 ผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ 1 คน
1.1.4 ผู้สอนวิชาภาษาอังกฤษ 1 คน
1.2 กลุมเป้าหมาย (target Group) ได้แก่ผู้ร่วมศึกษาค้นคว้า จำนวน 3 คน ดังนี้
1.2.1 ผู้สอนวิชาวิทยาศาสตร์ 1 คน
1.2.2 ผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ 1 คน
1.2.3 ผู้สอนวิชาภาษาอังกฤษ 1 คน
1.3 กลุ่มผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วยผู้เชี่ยวชายจำนวน 2 คน
1.3.1 รองผู้อำนวยการเขตพื้นที่การศึกษาหนองบัวลำภุ เขต 1 ผู้ให้ความรู้เกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model
1.3.2 ศึกษานิเทศ ทำหน้าที่ประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model
2. กรอบแนวคิดในการศึกษาคนควา
2.1 กลยุทธ์หรือวิธีการที่จะนำไปใช้ในการแก้ปัญหาหรือพัฒนา ได้แก่
2.1.1 การอบรมแบบมีส่วนร่วม ซึ่งกรอบดำเนินการที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนดไว้ ดังนี้ (กระทรวงศึกษาธิการ. 2544 : 25)
2.1.1.1 การสร้างความคิดรวบยอด
2.1.1.2 การจัดประสบการณ์
2.1.1.3 การอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
2.1.1.4 การประยุกต์กิจกรรม
2.1.2 การนิเทศแบบคลินิกตามกรอบการนิเทศแบบคลินิกที่ ชารี มณีศรี (2538 : 122)
ได้สรุปไว้ ดังนี้
2.1.2.1 การปรึกษาหารือ
2.1.2.2 การสังเกตการณ์สอน
2.1.2.3 การวิเคราะห์พฤติกรรมการสอน
2.1.2.4 การปรับปรุงการสอน
2.2 กรอบงานที่ปฏิบัติหรือที่เกี่ยวข้อง คือ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model ซึ่งมีรูปแบบ ดังนี้
2.2.1 การสร้างองค์ความรู้ด้วยตัวเอง (Construction) โดยการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียนได้แสวงหาความรู้ ศึกษาวิเคราะห์และสรุปความรู้
2.2.2 การปฏิสัมพันธ์ต่อกัน (Interaction) โดยการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนให้ผู้เรียนมีการแลกเปลี่ยนความรู้ ข้อมูล ประสบการณ์ และความคิด
2.2.3 การมีส่วนร่วม (Participation) โดยการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมทั้งทางกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญาในการเรียนรู้
2.2.4 การเรียนรู้กระบวนการและมีเหตุผล (Process and Product) โดยจัดกระบวนการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับกิจกรรมการเรียนรู้ควบคู่กับการมีผลงานอันเป็นผลที่เกิดจากการเรียนรู้กระบวนการ
2.2.5 การนำความรู้ไปใช้ในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง (Application) โดยการออกแบบกิจกรรมหรือสถานการณ์ที่หลากหลายท้าทายความสามารถ
3. วิธีการศึกษาคนควา
การศึกษาคนควาครั้งนี้ใช้หลักการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยผูศึกษาคนควาได
นําเอาหลักการและขั้นตอนตามแนวคิดของ เคมมิส และแม็คแท็กการด (Kemmis and McTaggart.
1988 : 11-15) ซึ่งประกอบไปด้วย 4 ขั้นตอน 2 วงรอบ ดังนี้
1. ขั้นการวางแผน (Planning)
2. ขั้นการปฏิบัติการ (Action)
3. ขั้นการสังเกต (Observation)
4. ขั้นการสะทอนผล (Reflection)
4. ระยะเวลาที่ใชในการศึกษาคนควา
ในการศึกษาคนควาครั้งนี้ใชระยะเวลาตั้งแต เดือนพฤษภาคม 2552 ถึง ตุลาคม 2552
6. นิยามศัพทเฉพาะ
เพื่อให้เข้าใจสิ่งที่ศึกษาค้นคว้าครั้งนี้ตรงกัน ผู้ศึกษาค้นคว้าจึงนิยามศัพท์เฉพาะไว้ ดังนี้
1. การพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model หมายถึง การดำเนินการเพื่อให้ครุผู้สอน โรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา มีความรู้ความเข้าใจและมีความสามารถในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model ได้อย่างมีประสิทธิภาพในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้นักเรียน เก่ง ดี มีสุข โดยใช้กลยุทธ์การพัฒนา 2 กลยุทธ์คือ
1.1 การอบรมแบบมีส่วนร่วม หมายถึง การจัดกิจกรรมอบรมด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญให้กับครูผู้สอน โรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา โยมีกระบวนการดำเนินการ ดังนี้
1.1.1 การสร้างความคิดรวบยอด หมายถึง การให้ขข้อมูลหรือถ่ายทอดความรู้ แนวคิดของวิทยากร ซึ่งเป็นผู้ที่มีความรู้ความสามารถในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญไปสู่ผู้ร่วมศึกษาค้นคว้า
1.1.2 การจัดประสบการณ์ หมายถึง การจัดกิจกรรมให้ผู้ร่วมศึกษาค้นคว้าแลกเปลี่ยนความคิดเห็น โดยใช้วิธีศึกษาสถานการณ์จำลองและการสาธิต ซึ่งมีจุดมุ่งหมายอยู่ที่การอภปราย
1.2 การนิเทศแบบคลินิก หมายถึง วิธีการนิเทศที่นำมาใช้เพื่อพัมนาครูครูผู้สอน โรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา ให้มีความสามารถในการจัดกิจกรรมการเรียนรู่ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ แบ่งเป็น 4 ขั้นตอน ดังนี้
1.2.1 การปรึกษาหารือ หมายถึง ขั้นตอนที่ครูและผู้นิเทศวางแผนร่วมกันเกี่ยวกับการเตรียมการสอน
1.2.2 การสังเกตการณ์สอน หมายถึง การบันทึกพฤติกรรมของครูและนักเรียนในขณะจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และบรรยากาศในห้องเรียนโดยผู้นิเทศเป็นผู้สังเกต
1.2.3 การวิเคราะห์พฤติกรรมการสอน หมายถึง ขั้นตอนที่ครุและผู้นิเทศร่วมกันแยกแยะพฤติกรรมการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ของครูและนักเรียน
1.2.4 การปรับปรุงการสอน หมายถึง การนำผลการวิเคราะห์พฤติกรรมการสอนมาเป็นข้อมูลในการเตรียมแผนการสอน
2. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model หมายถึง การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่มีรูปแบบและขั้นตอน ดังนี้
2.1 C ย่อมาจากคำว่า Construction หมายถึง การสร้างความรู้ตามแนวความคิดการสร้างสรรค์ความรู้
2.2 I ย่อมาจากคำว่า Interaction หมายถึง การปฏิสัมพันธ์กับบุคลกับสิ่งแวดล้อมรอบตัว
2.3 P ย่อมาจากคำว่า Physical articipation หมายถึง การมีส่วนร่วมทางกาย กิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผุ้เรียนมีการเคลื่อนไหวร่างกายในลักษณะต่างๆ
2.4 P ย่อมาจากคำว่า Process Learning หมายถึง การเรียนรู้กระบวนการต่าง ๆ ที่เป็นทักษะที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต
7. เอกสารที่เกี่ยวข้อง (ประเด็นการศึกษา)
การศึกษาคนควาครั้งนี้ เปนการศึกษาการพัฒนาบุคลากรด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model ของโรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา ผูศึกษาคนควาไดศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ดังนี้
7.1 การพัฒนาบุคลากร
7.2 การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญแบบ Cippa Model
7.3 กลยุทธในการพัฒนา
7.3.1 การอบรมแบบมีส่วนร่วม
7.3.2 การนิเทศแบบคลินิก
7.4 บริบทของโรงเรียนบ้านโนนสงวนสิบเก้าโปร่งวิทยา
7.5 การวิจัยปฏิบัติการ
7.6 งานวิจัยที่เกี่ยวของ
7.6.1 งานวิจัยในประเทศ
7.6.2 งานวิจัยตางประเทศ
8. เครื่องมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูล
1. ประเภทของเครื่องมือ ในการศึกษาคนควาครั้งนี้ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ แบบสังเกต แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และบันทึกการประชุม รายละเอียด ดังนี้
1.1 แบบสังเกต (Observation) มีจำนวน 1 ฉบับ คือ แบบบันทึกการสังเกตการณ์สอน
1.2 แบบสอบถาม (Questionnaire) มีจำนวน 4 ฉบับประกอบด้วย
สวัสดีครับ
ขอบคุณมากสำหรับข้อมูลดีๆ ที่นำมาแลกเปลี่ยนกัน
รออ่านต่อครับ