การพัฒนาแนวทางการบำบัดฟื้นฟูผู้ป่วยหญิง

จากการทบทวนวฝโปรแกรมการบำบัดฟื้นฟูผู้ป่วยหญิง สถาบันธัญญารักษ์ในปัจจุบัน ตลอดจนข้อมูลที่ได้จากกการสัมมนาผู้ป่วย สามารถนำมาเป็นแนวทางในการบำบัดฟื้นฟูเพิ่มเติมสำหรับผู้ป่วยเสพติดหญิง ดังนี้

1.การประเมินสภาพผู้ป่วยแรกรับ นอกจากการซักประวัติการใช้ยาเสพติด การตรวจร่างกายทั่วไป การตรวจหาโรคแทรกซ้อนที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดในผู้ป่วยหญิง เช่น โรคตับแข็งในผู้ติดสุรา และอื่นๆแล้ว ที่สำคัญควรซักถามเกี่ยวกับประวัติการมีเพศสัมพันธ์ การตั้งครรภ์ การถูกประทุษร้ายร่างกายและทางเพศ สภาวะความเครียด และปัญหาทางจิตอื่นๆ ตลอดจนการตรวจพิเศษอื่นๆ เช่นการทดสอบการตั้งครรภ์ เพื่อให้การช่วยเหลือได้อย่างเหมาะสม หากพบตั้งครรภ์จะต้องปรับแผนการบำบัดฟื้นฟูโดยจะต้องดูแลการตั้งครรภ์ควบคู่ไปด้วย ต้องระมัดระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีผลต่อการตั้งครรภ์

2. การให้ความรู้ ควรเน้นการให้ความรู้เกี่ยวกับผลของยาเสพติดต่อการตั้งครรภ์ ความรู้เกี่ยวกับวิธีการเลี้ยงดูบุตร ตลอดจนการจัดสถานที่เลี้ยงดูเด็กหรือการให้เข้าไปมีส่วนร่วมในการเลี้ยงดูบุตรตามสมควรเท่าที่จะเป็นไปได้ เช่นการจัดสถานที่ให้ผู้ป่วยได้อยู่กับบุตรตามสมควรเพื่อลดความเครียดของผู้ป่วยที่ต้องแยกจากบุตร รวมทั้งเป็นการส่งเสริมความผูกพันธ์ใกล้ชิดระหว่างแม่กับลูก

3.ปัญหารักเพศเดียวกัน ซึ่งพบว่าแนวโน้มการติดยาในหญิงที่นิยมรักเพศเดียวกันสูงกว่าหญิงปกติ ดังนั้นการบําบัดฟื้นฟูที่ต้องพักอยู่ร่วมกันในระยะยาวควรต้องคํานึงถึงปัญหานี้และหาทางป้องกันตลอดจนให้การช่วยเหลือด้วยเช่นกัน เนื่องจากปัญหานี้อาจนําไปสู่ปัญหาอื่นอีกมาก

4.การจัดกิจกรรมครอบครัวบําบัด ซึ่งครอบครัวในที่นี้อาจจะเป็นพ่อแม่ ผู้ปกครอง คนใกล้ชิดในครอบครัวหรือคู่สมรส ที่จะต้องเข้ามามีส่วนร่วมในการวางแผนบําบัดฟื้นฟูและบางครอบครัวอาจจะต้องจัดกิจกรรมครอบครัวศึกษาหรือครอบครัวบําบัดตามความจําเป็นแต่ละราย สําหรับในรายที่คู่สมรสเป็นผู้ติดยาเสพติดควรให้เข้ารับการบําบัดฟื้นฟูด้วยเพื่อป้องกันปัญหาไปสู่การเสพติดซ้ำ

5.การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การส่งเสริมอาชีพและการศึกษามีความจำเป็นเช่นเดียวกับผู้ป่วยยาเสพติดชาย เนื่องจากในสภาพเศรษฐกิจและสังคมปัจจุบัน ผุ้หญิงมีความจำเป็นต้องหารายได้เพื่อจุนเจือครอบครัว อย่างไรก็ตามการส่งเสริมอาชีพ ควรจะพิจารณาอาชีพที่เหมาะสมกับผุ้หญิงและสามารถนำออกไปใช้ประโยชน์ได้จริง เช่นการตัดเย็บเสื้อผ้า การเย็บจักรอุตสาหกรรม ช่างเสริมสวย เทคนิคการทำอาหารเพื่อการค้าขาย งานประดิษฐ์สินค้าหัตถกรรม เป็นต้น