บทนำ
1. สภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการ
ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 และแก้ไขปรับปรุง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 6 , 22 , 23 และ 24 กล่าวไว้ว่า “การจัดการศึกษาต้องเป็นไปเพื่อพัฒนาคนไทย ให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม มีจริยธรรมและคุณธรรมในการดำรงชีวิต สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข โดยยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถที่จะเรียนรู้ได้อย่างเท่าเทียมกัน สถานศึกษาต้องการกิจกรรมการเรียน การสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ” นอกจากนี้ หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2544 ยังมีจุดมุ่งหมาย เพื่อพัฒนาคนไทยให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ เป็นคนดี มีปัญญา มีความสุข และมีความเป็นไทย มีศักยภาพในการศึกษาต่อ และประกอบอาชีพ
ปัจจุบันนี้ ความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ได้ก้าวไกลไปมาก ผลของความเจริญดังกล่าว ส่งผลให้วิถีชีวิตของมนุษย์ทุกชาติทุกภาษาเปลี่ยนไป คนที่รู้เท่าทันความเปลี่ยนแปลงเท่านั้นที่จะสามารถดำรงชีวิตอยู่อย่างปกติสุขได้ แต่ถ้าวิ่งตามกระแสการเปลี่ยนแปลงโดยไม่ได้มองพื้นฐานของตัวเองนั้น จะทำให้เกิดปัญหาในการดำรงชีวิตแน่นอน การสอนให้นักเรียนมีความรู้เท่าทันความเจริญทางเทคโนโลยีบนพื้นฐานของคำว่า “พอเพียง” จะสามารถพัฒนานักเรียนให้ดำเนินชีวิตในโลกยุคปัจจุบันนี้ได้ กิจกรรมสัปดาห์วิทยาศาสตร์ เป็นอีกกิจกรรมที่จะส่งเสริมให้นักเรียน เรียนรู้ความเจริญทางด้านวิทยาศาสตร์ในปัจจุบันได้เป็นอย่างดี จึงจัดทำโครงการนี้ขึ้นมา
สถานศึกษาต่าง ๆ ที่ดำเนินการจัดการศึกษาตามหลักสูตรสถานศึกษา พ.ศ. 2544 พบว่าคุณภาพผู้เรียนด้านวิทยาศาสตร์ นั้นค่อนข้างประสบปัญหาเป็นอย่างมาก กล่าวคือนักเรียนขาดทักษะกระบวนการทางด้านวิทยาศาสตร์ มีเจตคติที่ไม่ดีต่อวิทยาศาสตร์ ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศโดยรวม และผลิตทางด้านวิทยาศาสตร์นั้นก็เป็นปัจจัยสะท้อนความเจริญก้าวหน้าของสังคมได้เป็นอย่างดี
การแก้ปัญหาดังกล่าว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการปลูกฝังเจตคติ ค่านิยมของการเรียนรู้วิทยาศาสตร์แก่ผู้เรียนหรือเยาวชน สถาบันการศึกษาต่าง ๆ จึงควรตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นดังกล่าว โดยต้องมีการกระตุ้นและจัดกิจกรรมทางด้านวิทยาศาสตร์อย่างหลากหลายโดยวิธีการต่าง ๆ กลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ โรงเรียนนิคมสร้างตนเองจังหวัดระยอง 1 จึงได้บรรจุกิจกรรมสัปดาห์วิทยาศาสตร์เข้าไว้ในแผนปฏิบัติการของโรงเรียนทุกปี เพื่อเป็นการจัดกิจกรรมส่งเสริมและพัฒนาทักษะ เจตคติทางวิทยาศาสตร์แก่ผู้เรียน จึงจัดโรงการนี้ขึ้นมา
2. วัตถุประสงค์
1.เพื่อจัดกิจกรรมการแข่งขันทักษะต่าง ๆ การแสดงความสามารถ และแสดงนิทรรศการด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี ให้กับนักเรียน เน้นการลดภาวะโลกร้อน
2.เพื่อให้นักเรียนได้มีโอกาสแสดงความรู้ความสามารถ ด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี
3. เพื่อจัดกิจกรรมให้นักเรียนศึกษาดูงานมหกรรมวิทยาศาสตร์นอกสถานที่
4.เพื่อเป็นการเสริมสร้างเจตคติที่ดีต่อการเรียนวิทยาศาสตร์
3. เป้าหมายการดำเนินการ
3.1. ด้านปริมาณ
- นักเรียนโรงเรียนนิคมสร้างตนเองจังหวัดระยอง 1 จำนวน 1,215 คน
- คณะครูโรงเรียนนิคมสร้างตนเองจังหวัดระยอง 1 จำนวน 46 คน
3.2 ด้านคุณภาพ
- จัดนิทรรศการด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี ให้นักเรียน ได้ศึกษาอย่างหลากหลาย
- จัดกิจกรรม แข่งขันทักษะต่าง
4. ขั้นตอนการดำเนินการ
คณะทำงานได้ดำเนินโครงการตามหลักการทำงานแบบ PDCA ดังนี้
4.1 ขั้นวางแผนและการประสานงาน (Plan)
1.1 ประชุมคณะทำงานกลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ ในการกำหนดกรอบการดำเนินการ
1.2 ออกคำสั่งแต่งตั้งคณะทำงานต่าง ๆ เพื่อให้สามารถเตรียมงานและดำเนินการได้
1.3 ประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ เช่น คณะกรรมการกลุ่มสาระคณิตศาสตร์ กลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี (สาขาคอมพิวเตอร์) และอื่น ๆ เพื่อประสานกำหนดกิจกรรมในการดำเนินการ
1.4 คณะกรรมการฝ่ายการเงินและพัสดุ ดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างตามโครงการ
4.2 ขั้นการดำเนินการ (DO)
วันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2551
มีการดำเนินการแข่งขันการตอบปัญหาจากทุกสายชั้น เวลา 12.00 น. เป็นต้นไป เพื่อคัดเลือกหาตัวแทนแต่ละสายชั้น นอกจากนี้มีการแข่งขัน “ศึกทะยานฟ้า” โดยให้นักเรียนที่สนใจพับจรวดกระดาษ แล้วนำมาแข่งขัน พุ่งออกไปให้ได้ระยะทางที่ไกลที่สุด ถือเป็นผู้ชนะ การแข่งขันแยกออกเป็นระดับชั้น มีนักเรียนระดับปฐมวัยเข้าแข่งขันด้วย ทำให้เกิดสีสัน ในการแข่งขัน
วันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2551
เวลา 09.00 น. ประธานในพิธี คือ ผู้อำนวยการโรงเรียนนิคมสร้างตนเองจังหวัดระยอง 1 เดินทางมาถึงบริเวณงาน วงดุริยางค์บรรเลงเพลงมหาฤกษ์ จากนั้นก็มีรถบังคับน้ำมัน วิ่งนำมากรรไกร ตัดริบบิ้น มาให้ประธานตัดริบบิ้น เพื่อเปิดทางเข้าร่วมงาน ในขณะที่มีคณะครูและนักเรียนชั้น ประถมศึกษาปีที่ 5-6 เข้าแถวรอรับ
จากนั้นประธานในพิธี ได้เปิดกรวยถวายสักการะ พระบรมฉายาลักษณ์ ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย เนื่องในโอกาสวันสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ
นายโท จินากูล รองผู้อำนวยการสถานศึกษากล่าวรายงานการจัดกิจกรรม ประธานในพิธีกล่าวให้โอวาทและกล่าวเปิดงาน จากนั้นก็เยี่ยมชมนิทรรศการ ตามจุดต่าง ๆ ดังนี้
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการเจริญเติบโตของพืช มีกิจกรรมการตอบคำถามการมีส่วนร่วมต่าง ๆ ของนักเรียนที่เข้าร่วมกิจกรรม
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการเกิดอุกาบาตร วัตถุบนท้องฟ้า นอกจากนี้
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
กลุ่มสาระคณิตศาสตร์ จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
ห้องเรียนสีเขียว จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
ห้องสมุด จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
กลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี จัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทดสอบดิน ร่างกายของเรา และมีการนำเสนอกิจกรรมตามโครงการการสอนภาษาอังกฤษเพื่อการบูรณาการ
4.3 ขั้นการประเมินผลโครงการ (Check)
ได้มีการแจกแบบประเมินโครงการตามรูปแบบของ CIPP Model ซึ่งใช้แบบสอบถาม แบบประมาณค่า 5 ระดับ ตามรูปแบบของ ลิเคิร์ต จากนั้นก็นำแบบสอบถามมาคำนวณค่าตามวิธีการทางสถิติต่อไป
4.4 การวิเคราะห์ทางเลือก (Action)
นำผลการวิเคราะห์ข้อมูลมาอภิปรายแล้วลงข้อสรุปเพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินการขั้นต่อไป
5. ผลการดำเนินการ
5.1 ด้านปริมาณ มีคณะครูจากโรงเรียนนิคมสร้างตนเองจังหวัดระยอง 1 จำนวน 46 คน เข้าร่วมประชุม จำนวน 46 คน คิดเป็นร้อยละ 100 ในส่วนการเดินทางไปศึกษา มีคณะครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน
5.2 ด้านคุณภาพ
- ผลที่เกิดกับผู้เรียน นักเรียน จะได้รับการพัฒนากระบวนการคิด ตามหลักของ BBL ซึ่งจะส่งผลให้การพัฒนาการทางการเรียนรู้สูงขึ้น
- ผลที่เกิดกับครู ครูที่เข้าร่วมโครงการได้รับแนวคิด หลักการและวิธีการในการดำเนินการเพื่อจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในรูปแบบของ BBL พร้อมทั้งสามารถนำมาปรับประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน และปรับเปลี่ยนตัวเองสู่ผู้นำการเปลี่ยนแปลงต่อไป
- ผลที่เกิดกับโรงเรียน โรงเรียนสามารถวางแผนการดำเนินการจัดกิจกรรมเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในกลุ่มสาระหลัก และขยายผลไปยังกลุ่มสาระอื่น ๆ ได้อย่างทั่วถึงและมีประสิทธิภาพ
- ผลที่เกิดกับชุมชน ชุมชนเกิดความศรัทธาในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ของโรงเรียนซึ่งส่งผลให้ผู้เรียน เป็นบุคคลที่มีคุณภาพในสังคม
5.3 ผลการวิเคราะห์จากแบบสอบถามเพื่อประเมินโครงการ เป็นดังนี้
ตอนที่ 1 ข้อมูลรายละเอียดเกี่ยวกับสถานภาพของผู้ตอบแบบสอบถาม เป็นดังนี้
1. เพศ ชาย จำนวน 8 คน คิดเป็นร้อยละ 42 เพศหญิง จำนวน 11 คิดเป็นร้อยละ 58
2. อายุ ต่ำกว่า 30 ปี จำนวน 2 คน คิดเป็นร้อยละ 11 ระหว่า 31-35 ปี จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 5.3 ระหว่าง 36-40 ปี จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 5.3 มากกว่า 40 ปี จำนวน 15 คน คิดเป็นร้อยละ 79
3. วุฒิทางการศึกษา ต่ำกว่าปริญญาตรี จำนวน 1 คน คิดเป็นร้อยละ 5.3 ระดับปริญญาตรี จำนวน 16 คน คิดเป็นร้อยละ 84 สูงกว่าปริญญาตรี จำนวน 2 คน คิดเป็นร้อยละ 11
4. การรับผิดชอบสอน กลุ่มสาระภาษาไทย จำนวน 8 คน คิดเป็นร้อยละ 8 คณิตศาสตร์ จำนวน 7 คน คิดเป็นร้อยละ 37 วิทยาศาสตร์ จำนวน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 16 การงานอาชีพและเทคโนโลยี (คอมฯ) จำนวน 2 คน คิดเป็นร้อยละ 11 อื่น ๆ จำนวน 11 คน คิดเป็นร้อยละ 58
5. ประสบการณ์ในการสอนวิชาที่รับผิดชอบ น้อยกว่า 5 ปี จำนวน 2 คน คิดเป็นร้อยละ 11 ระหว่าง 5-10 ปี จำนวน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 16 และมากกว่า 10 ปี จำนวน 14 คิดเป็นร้อยละ 74
สรุปได้ดีมากขอไปเป็นอย่างหน่อยนะครับพี่น้องๆๆๆ ปิ๋งๆๆๆ