การปักผ้าด้วยมือ

  การปักมี 2 ลักษณะ คือ
1.การปักอย่างหยาบ เป็นการปักด้วยไหมเส้นใหญ่ บนเนื้อผ้าหยาบ ลายขนาดใหญ่ ถ้าเป็นลายที่ติดต่อกัน เช่น การปักไขว้หรือการปักสอดไหม จะช่วยเพิ่มความหนาของเนื้อผ้าขึ้นได้ เหมาะสำหรับปักผ้าที่ใช้เป็นประเภทตกแต่งเครื่องเรือน เครื่องใช้ต่าง ๆ มากกว่าที่จะปักตกแต่งเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย
2.การปักอย่างละเอียด เป็นการปักด้วยไหมเส้นเล็กบนเนื้อผ้าบาง ลายขนาดธรรมดา หรือค่อนข้างเล็ก อาจใช้กับเนื้อผ้าหนาได้เหมือนกัน เช่น ผ้าไหมเนื้อหนาแต่ต้องให้ไหม เข็ม และผ้าสัมพันธ์กันเหมาะสำหรับตกแต่งเสื้อผ้าเครื่องแต่งกาย

 

ความสำคัญของงานปัก

การปัก เป็นงานศิลปะแขนงหนึ่งของกุลสตรี เพราะเป็นการเสริมแต่งเครื่องแต่งกาย เช่น การปักเสื้อ กระโปรง ปลอกหมอนอิง หมอนหนุน ผ้าคลุมเตียง ผ้าม่านหน้าต่าง และเครื่องใช้อื่น ๆ ตามความต้องการ ทั้งนี้เพื่อให้เห็นคุณค่าของงานและความสวยงามยิ่งขึ้น
การปักในสมัยก่อนนั้นนิยมปักด้วยมือแต่เพียงอย่างเดียว เพราะถือว่าเป็นงานฝีมือที่ต้องการความละเอียดเป็นพิเศษ ต่อมาเมื่อมีผู้นิยมลายปักมากขึ้น การใช้มือผลิตผลออกมาได้ไม่ทันตามความต้องการ และค่าแรงสูงมาก จึงมีการปักด้วยเครื่องมือพิเศษ และปักด้วยจักรเพิ่มขึ้นอีก
แต่อย่างไรก็ดีการปักด้วยมือเราจะทิ้งไม่ได้ เพราะเป็นงานที่แสดงฝีมือจริง ๆ ปัจจุบันมีการส่งเสริมศิลปาชีพของชาวชนบทแทบทุกแห่ง โดยเฉพาะทางภาคเหนือ สตรีที่ว่างจากการทำไร่นา ก็จะพากันมารับจ้างปักผ้าบ้าง ถักบ้าง แต่คนเหล่านี้จะไม่ค่อยมีความรู้ว่าลายปักชนิดใดเหมาะที่จะปักอะไร หรือ จะวางลายปักอย่างไรจึงจะให้ดูงาม หรือใช้สีอะไรปักจึงจะทำให้น่าดู
การปักสมัยก่อนนิยมปักแต่สีขาว ผ้าที่นำมาปักก็เป็นสีขาว เพราะนิยมว่าสุภาพ ต่อมาความนิยมเหล่านั้นก็เปลี่ยนแปลงไปเป็น ใช้ด้ายและไหมสีต่าง ๆ ปักบนผ้าสีขาว ชมพู ครีม หรือสีที่มีพื้นสีอ่อน ๆ ส่วนผ้าที่มีสีพื้นหนัก ๆ หรือสีเข้ม การใช้สีของด้ายปักจะต้องคิดให้ดี จะใช้สีอะไรจึงจะงาม ส่วนผ้าที่พื้นสีอ่อน ๆ นั้นหาสีของด้ายปักได้ง่ายกว่าผ้าพื้นสีเข้ม ๆ
ปัจจุบันจะเห็นเสื้อผ้าของใช้ต่าง ๆ ของประเทศที่เอามาขายในบ้านเรา มีราคาสูงมาก ต่างกับราคาของบ้านเรา ฝีมือการปักก็พอ ๆ กัน จะเห็นว่างานอาชีพการปักของบ้านเราเวลานี้ ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าต่างประเทศ ทั้งยังเป็นสินค้าที่ขายได้ดีมากแม้แต่ต่างประเทศก็นิยม สิ่งที่ควรคำนึงถึง เราควรใช้วัสดุที่มีในท้องถิ่น เช่น ผ้า และไหม เราควรคำนึงคุณภาพของวัสดุ มากกว่าที่จะหาซื้อผ้าจากต่างประเทศได้ไม่น้อยทีเดียว

 

วิธีการปักแบบต่าง ๆ

ในกระบวนการปักทั้งของไทยและของต่างประเทศ มีวิธีที่เรียกชื่อต่าง ๆ กันเป็นจำนวนมาก และวิธีการปักเหล่านี้ใช้ในการปักลวดลายตกแต่งเสื้อผ้า ของใช้ที่ทำด้วยผ้านานาชนิดได้สวยงามแปลก ๆ ในต่างประเทศ แบบการปักจะเรียกชื่อตามชาติต้นคิด เช่น ปักสวีดิส ปักแมกซิกัน ปักสเปญ บางทีเรียกตามลักษณะของการปัก เช่น ปักปะ ปักรังดุม ปักจักร เป็นต้น การปักแต่ละอย่างก็ยังนำไปใช้ต่างกันอีกด้วย

ขนาดของเข็มที่จะใช้ปักผ้า

จะต้องเลือกให้ถูกกับเนื้อผ้า เช่น ผ้าเนื้อบาง ก็ควรใช้เข็มขนาดกลาง หากเนื้อผ้าหนาก็ใช้เข็มเล่มโต

การสนเข็ม

ไม่ใช่ของยากนัก แต่ก็ไม่ใช่ง่ายทีเดียว วิธีที่จะสนเข็มได้เร็ว ก็คือ สนจากปลายของด้ายด้านที่ตัดขาดใหม่ ๆ เพราะปลายเรียบไม่แตก ทั้งยังมีมันอยู่ทำให้สะดวกต่อการสนเข็ม ถ้ายังสนด้ายขัด ๆ อยู่ก็ใช้เทียนขี้ผึ้งรูดเข็มเล็กน้อยก่อนสนเข็ม

 

 

การปักอาจแยกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้ดังนี้

1.การปักหน้าเดียว การปักหน้าเดียว เป็นการปักให้ดูสวยงามแต่ด้านหน้าด้านเดียว ด้านหลังจะห่าง หรือข้ามไปบ้างหรือมีเส้นไหมยุ่ง ๆ อยู่บ้างก็ไม่ค่อยกระไร แต่ก็ควรระวังเรื่องการข้ามไหมจากลายอันหนึ่งไปอีกลายอันหนึ่ง อย่าข้ามในระยะห่างกันมากนัก เพราะถ้าเป็นผ้าแพรหรือผ้าต่วน จะทำให้เห็นเส้นด้ายที่ข้ามปรากฏออกมาด้านหน้า ทำให้หมดความสวยงามไปได้ ทั้งจะทำให้ลายที่ปักนั้น ไม่คงทนถาวรหรือหลุดได้ง่าย การปักหน้าเดียวนี้มักใช้กับลวดลายที่แคบ ๆ มีช่วงไหมสั้น เช่น หน้าหมอน ก็มักเป็นการปักหน้าเดียว การปักจะใช้การปักทับลาย หรือปักยกลายก็ได้

2.การปักสองหน้า คือ การปักให้เหมือนกันทั้งสองด้าน คือ ด้านหน้าและด้านหลัง หรือด้านนอกและด้านใน ใช้ปักกับลายแคบ ๆ แต่ถ้าลายที่จะปักเป็นลายกว้างหรือลายใหญ่ ก็ปักแต่เฉพาะขอบลายจะใช้วิธีปักยกลายก็ได้
ก่อนที่จะลงมือปักต้องด้นไปหาที่ตั้งต้นปัก เพราะเราไม่ขมวดปมไหมให้เป็นปมเมื่อปักเสร็จลายหนึ่งแล้ว หรือว่าจวนจะหมดลายแล้วให้แทงเข็มพาไหมที่เหลือย้อนกลับไปในลายที่ปักแล้วจึงตัดไหมให้เรียบร้อยการปักนี้ใช้ปัก ผ้าเช็ดหน้า ผ้าห่ม ผ้าม่าน

3.การปักแรเงา การปักแรเงา มีผู้นิยมกันมากในขณะนี้ เพราะเป็นการปักที่ดูสวยกว่าการปักสองหน้า หรือหน้าเดียว ซึ่งเป็นแบบธรรมดา การปักแรเงานี้ เป็นการปักเหลือบสีแรเงาให้ดูเหมือนจริง เช่น รูปดอกไม้ ใบไม้ หรืออาจใช้วิธีแรเงาช่วยให้สดใสได้

 

 

[สุนันทา]

อยากทราบว่าเทคนิดการปักผ้าให้สวยทำอย่างไร

[เสริมรัตน์ พันธุ]

มาเยี่ยมชม เก่งจัง

[คุณครู เชด]

พี่นางครับ

ผมปักผ้าทีไร เข็มปักนิ้วผมทุกทีเลยครับ

[คุณครู เชด]

เล่นหุ้นไม่เป็นก้ไปถามบุญโหมครับผม

[สะตอดอง]

มาเยี่ยม พยายามนะคะ

[วรเชษ]

ตัวหนังสือสีฟ้า อ่านยากนะครับ

[คน]

ไม่ชอบเพราะไม่สนุกรำคาญน่าเบื่อ

[รายวะ]

ไม่ชอบๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆมากๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ

[กาญจนา]

หลักการและเหตุผลการปักผ้าด้วยมือคืออะไร

[นารี]

อยากให้เขียนขั้นตอนการปักผ้าด้วยมือหน่อย

[สวบบบบ]

สีสันเนี่ย ลายตาไปมั๊ย

ไหนรูปผลงาน

ไม่เหงมีเรย รายเนี่ยยยย

รูปขั้นตอนการทามก้ม่ายมี อารายเนี่ยยยย อาร๊ายยยย!!!อารายของคู๊นนนนนนน

[ขวัญ]

อยากได้วิธีการปักหลาย หลายแบบอยากปักผ้ามากเลยแต่ไปไม่เป็น

[ขวัญ]

อยากได้วิธีการปักหลาย หลายแบบอยากปักผ้ามากเลยแต่ไปไม่เป็น

[....]

ไม่เห็นเกิดประโยชน์เลย

อยากรู้วิธีปักน่ะ วิธี ๆ ๆ

นิยามของมัน เราก็คงพอจะรู้กันอยู่แล้วคร๊าบบ

ชอบคับ

[หวังดีประสงค์..รัก]

ความเห็น 11 ไม่มีมารยาทเลย

ถ้านี่ยังไม่พอใจก้อไปหาที่อื่นซะ

ทำไม่ได้อย่างเขาน่ะซิ ชิ

แล้วจะถามเพิ่มเติมก็พูดให้สุภาพหน่อย

จะขอคำแนะนำจากเขา พูดแบบนี้ใครจะบอก

[ธัญ]

ให้กำลังใจค่ะ ต่อไปเราก็พัฒนาดีขึ้นเองเองค่ะเพราะทุกคนก็มาจากการไม่เป็นอะไรเลยแล้วค่อยพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ ชอบมากค่ะงานประดิษฐ์ เย็บปักถักร้อย ตอนนี้กำลังลองทำงานปักผ้าอยู่ค่ะ

[เคท]

มีออร์เดอร์งานปักเส้นด้ายลงบนเสื้อ สไตล์อินเดีย ต้องการทราบว่า มีอาจาร์ยท่านใดแนะนำผู้ที่รับทำงานประเภทนี้ได้บ้างคะ เพราะมีงานให้ทำค่ะ ติดต่อ คุณเคทได้ทางอีเมล์ตามที่ให้ได้เลยค่ะ

ขอบคุณมากค่ะ

บริษัท อยู่แถวสุขุมวิท 63

[อั้ม]

ดูไม่รู้เรื่องเลย

[ไท้]

854y45yrt5yrth