คู่มือผู้บริหารโครงการ "พัฒนาการจัดการความรู้ใน รพ. ภาคเหนือตอนล่าง" (ตอน 5)

                      ลำดับขั้นตอนและวิธีการในการบริหารเครือข่ายการจัดการความรู้
     

        ธรรมชาติขององค์กรเครือข่ายซึ่งแต่เดิมองค์กรสมาชิกเหล่านี้จะมีเป้าหมายวัตถุประสงค์ของแต่ละองค์กร ในทิศทางที่มีความแตกต่างกัน ฉะนั้นในการรวมตัวของเครือข่ายนำไปสู่การบริหารเครือข่ายที่มีเป้าหมาย / วัตถุประสงค์ของเครือข่ายการจัดการความรู้ จำเป็นอย่างยิ่งที่สมาชิกเครือข่ายในแต่ละองค์กรจะต้องมีเป้าหมาย วัตถุประสงค์ของการเข้าร่วมเป็นสมาชิกอยู่ในทิศทางร่วมกันและเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เปรียบประดุจอำนาจของแม่เหล็กที่อยู่ภายนอก กระทำหน้าที่ดึงดูดองค์กรสมาชิกเครือข่าย ให้มีเป้าหมายทิศทางที่พุ่งไปสู่จุดหมายเดียวกัน

      ฉะนั้น นักประสานงานเครือข่ายและทีมงานบริหารเครือข่ายจัดการความรู้เปรียบเสมือนศูนย์รวม หรือผู้นำทิศทางในการวางแผนและปรับทิศทางของสมาชิกเครือข่าย โดยที่การปรับทิศทางจะเป็นการดำเนินการปรับกระบวนการเรียนรู้ของสมาชิกให้มีทิศทางเดียวกับเป้าหมายของเครือข่ายอันสอดคล้องกับความพยายามและทรัพยากรที่มีอยู่ โดยเน้นย้ำถึงวิธีการบริหารเครือข่ายแบบมีส่วนร่วมเพื่อการดึงศักยภาพทีมงานและพันธะสัญญาใจร่วมกัน  ในการพยายามปรับเปลี่ยนกระบวนการคิด และกระบวนการเรียนรู้ของเครือข่ายจะนำไปสู่ผลลัพธ์  เพื่อบรรลุเป้าหมายของงานที่ปฏิบัติ โดยอาศัยการดำเนินการตามขั้นตอนของการไหลเวียนการบริหารเครือข่ายจัดการความรู้

        สิ่งสำคัญทุกครั้งเมื่อได้ดำเนินกิจกรรมเครือข่ายนั้น  สมาชิกทีมงานเครือข่ายและทีมงานบริหารเครือข่ายต้องมีการทบทวนผลการปฏิบัติกิจกรรม และนำบทเรียนรู้ที่ได้รับมาปรับปรุงกิจกรรม และแผนงานในครั้งต่อไปและเมื่อสิ้นสุดโครงการได้มีการสรุปผลการดำเนินงานในภาพรวม และสรุปบทเรียนรู้หลังปฏิบัติโครงการ เพื่อนำไปหาโอกาสพัฒนาในการดำเนินการโครงการในครั้งต่อไป อันจะส่งผลให้การบริหารจัดการเครือข่ายการจัดการความรู้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

เครื่องมือในการพัฒนากิจกรรมเครือข่ายการจัดการความรู้
     

        ในการบริหารพัฒนากิจกรรมเครือข่ายการจัดการความรู้นั้น นักประสานเครือข่ายการจัดการความรู้ต้องรู้จักวิธีที่จะเลือกใช้เครื่องมือให้เหมาะสมกับกิจกรรม และช่วงเวลาของการพัฒนาเครือข่ายการจัดการความรู้ เพราะเหตุผลที่ว่าในแต่ละระยะหรือช่วงเวลาของการบริหารเครือข่ายตามวงจรชีวิตของเครือข่ายนั้น มีวิธีการบริหารจัดการที่แตกต่างกัน ดังนั้นในการพิจารณาและคัดเลือกเครื่องมือที่เหมาะสมกับการพัฒนา จะช่วยให้กระบวนการทำงานของเครือข่ายและกระบวนการเรียนรู้ของสมาชิกเครือข่ายเกิดประสิทธิภาพ และประสิทธิผล บรรลุผลลัพธ์และเป้าหมายตามที่ได้กำหนดไว้

        ดังนั้น เครื่องมือสำหรับการบริหารเครือข่ายการจัดการความรู้ที่มีหลากหลายประเภท ตามวัตถุประสงค์ หรือจุดมุ่งหมายที่จะนำไปใช้ โดยที่เครื่องมือในแต่ละประเภทในหนังสือเล่มนี้ผู้เขียนจะนำเสนอเครื่องมือในการบริหารเครือข่ายจัดการความรู้ตามขั้นตอนของวงจรชีวิตของเครือข่ายการจัดการความรู้

ตารางที่ 2.3  แสดงเครื่องมือการบริหารเครือข่ายการจัดการความรู้ตามวงจรชีวิตการพัฒนาเครือข่าย

 

วงจรชีวิตการพัฒนาเครือข่าย ประเภทเครื่องมือ	การสร้างเครือข่าย	ขยายเครือข่าย	บูรณะเครือข่าย
1. เครื่องมือสื่อสาร          - โทรศัพท์/แฟกส์          - e-mail          - webboard         - weblog	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้
2. เครื่องมือการแลกเปลี่ยนเรียนรู้        - ธารปัญญา        - ประชุมสร้างความเห็นร่วม        - เพื่อนช่วยเพื่อน        - AAR        - Retrospect        - CoP	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้ ไม่ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้ ไม่ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้ ใช้ ใช้
3. เครื่องมือในการวางแผน        - Gann chart        - ผังกิจกรรม         - Microsoft Project	ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้
4. เครื่องมือประชาสัมพันธ์         - วารสาร, แผ่นพับ         - TV, วิทยุ         - มหกรรมการจัดการความรู้	ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้
5. เครื่องมือและทักษะอื่นๆ ช่วย สร้างการเรียนรู้        - Dialogue        - แผนที่ความคิดช่วยจดบันทึก        - การเล่าเรื่อง (Story telling)       - วิเคราะห์เครือข่าย (SNA)	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้	ใช้ ใช้ ใช้ ใช้
6. เครื่องมือช่วยพัฒนาระบบ การจัดการความรู้        - แผนที่ความรู้        - แผนที่คลังความรู้	ใช้ ไม่ใช้	ใช้ ใช้	ใช้ ใช้