มาตรฐาน 5 ส

การทำ 5 ส. ต้องเริ่มจาก ส.สะสาง ของจำเป็นกับของที่ต้องการออกจากกัน ให้เกิด ส.สะดวก ในการทำงาน การทำความสะอาด จะเกิด ส. สะอาด ทำให้สะอาดเป็นนิจ 5 ส. เป็นกิจกรรมพื้นฐาน ของภาวะผู้นำ เป็นเรื่อง เก่า มาเล่าใหม่ ตามที่มีนักศึกษาถามมมา

มีนักศึกษา ถามผมมาเกี่ยวกับ มาตรฐาน 5 ส.   ผมอธิบายสั้น ๆ ดังนี้ครับ

5 ส. เป็นกิจกรรมพื้นฐาน ในการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ทุกสาขา 5 ส. ต้องเริ่มจาก ส.สะสาง ของจำเป็นกับของที่ต้องการออกจากกัน ให้เกิด ส.สะดวก ในการทำงาน การทำความสะอาด จะเกิด ส. สะอาด สถานที่ทำงานสะอาด ย่อมทำให้เกิด ส.สุขลักษณะ  การทำงานที่เป็นสุข ฝึกทำให้ ส. ดังกล่าวให้เป็นนิจ  เป็น ส.นิสัย  ครบ  5 ส. ครับ

กิจกรรม 5 ส. เป็นกิจกรรมพื้นฐาน ของภาวะผู้นำ เป็นเรื่อง เก่า มาเล่าใหม่ ตามที่มีนักศึกษาถามมมา และเห็นว่ามีประโยชน์ต่อนักศึกษา  และผู้สนใจที่เริ่มงานใหม่ และปรารถนาที่จะพัฒนาตน พัฒนางานง่าย  ๆ แต่มีผลงานเป็นที่ประจักษ์ ด้วยการทำ 5 ส.

การทำ 5 ส. ควรใช้การการ P D C A คือ มีการวางแผน (Plan) ว่าจะสะสางที่ไหน เมื่อไหร่ อย่างไร ใครเป็นเจ้าภาพ ใครมีส่วนร่วมเกี่ยวข้องบ้าง กำหนดเสร็จเมื่อไหร่ จากนั้น ทำ (Do) ตามที่เขียนแผนไว้ และควรให้ผู้คนรอบข้างมีส่วนร่วม ทำงานไป สร้างความสัมพันธ์ไป  และตรวจสอบการทำงานตามแผน (Check) ว่าแนวโน้มเป็นอย่างไร มีปัญหาติดขัดอะไร ใกล้เสร็จหรือไม่อย่างไร  และต้องพยายามทำการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง(Action)

ในการทำกิจกรรม 5 ส  เมื่อจัดการสะสาง จนสะดวก สะอาดแล้ว ก็ควรมองภาพที่สะอาดที่เห็นอยู่นั้นว่าเป็นอย่างไร  เช่น โต๊ะ ปราศจากฝุ่น และของใช้ที่ไม่จำเป็น  ก็กำหนดเป็นมาตรฐานโต๊ะทำงานขึ้นมา  เห็นอะไรดีที่ได้จากการทำ   5 ส ในแต่ละที่ ก็เขียนเป็นมาตรฐานขึ้นมา แล้วหารือร่วมกับทีมงานว่าจะมีสิ่งใดต้องเพิ่มเติมหรือตัดออก ก่อนที่จะกำหนดเป็นมาตรฐาน และเป็นข้อกำหนดของพื้นที่ ต่อไป

การทำ 5 ส.ดังกล่าว เป็นการฝึกความมีวินัย นิสัยการทำงานพื้นฐานที่ดี เท่ากับเป็นการฝึกภาวะผู้นำไปด้วย  จึงเหมาะกับสถาบันการศึกษาทุกระดับ  สถานประกอบการ องค์การทั้งภาครัฐและเอกชน นำไปใช้ในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เป็นอย่างดี  

ที่สำคัญคือ ระดับผู้นำควรทำเป็นแบบอย่างที่ดีแล้วเชิญชวนให้ทีมงานทำให้ดีกว่า  ครับ  มาตรฐาน  5 ส ที่ผมนำมาให้ศึกษาตอนท้ายนี้  เป็นงานที่ผมทำไว้นานมาก แล้ว ประมาณ 10 ปีน่าจะได้  นักศึกษา หรือผู้สนใจท่านใดจะนำไปใช้ที่ทำงานหรือที่บ้านก็ควรบูรณาการประยุกต์ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและความต้องการของตนเอง ครับ

ขอให้ทุกท่านโชคดี

 

  

ในภาพ ถ่ายภาพร่วมกับเพื่อนในกลุ่มอาเซี่ยน ขณะที่เป็นตัวแทนประเทศไทย ไปสัมมนาและศึกษาดูงานด้าน 5ส และการจัดการด้านความปลอดภัยและอาชีวอนามัย ในสถานประกอบการ ณ โรงงานทำกระดาษ ประเทศญี่ปุ่น

สวัสดีครับอาจารย์ยม

 ผมเรียน ป.โท กับอาจารย์ที่ ลาดกระบังฯ หวังว่าอาจารย์ยม กับ ศ.ดร.จีระ คงสบายดี  สิ้นปีนี้ผมเคลียร์พื้นที่ ทำ 5 ส ครั้งใหญ่ในที่ทำงานครับ กำลังทำอยู่ และต้องการจัดให้เป็นมาตรฐานพื้นที่ทำงาน 

ตอนที่เรียนกับอาจารย์  อาจารย์เล่าให้ฟังว่าอาจารย์เคยอยู่กับญี่ปุ่นมา  คงจะมีประสบการณ์เรื่องการทำ 5 ส.  อย่างเป็นระบบ  ผมขอความอนุเคราะห์อาจารย์ช่วยแนะนำด้วยว่า ถ้าจะทำมาตรฐาน 5 ส.ในพื้นที่ต่าง ๆ เช่น ห้องประชุม ห้องทำงาน โต๊ะทำงาน ทางเดิน ห้องน้ำ ฯ ควรจะมีมาตรฐานอย่างไร ครับ  ขอคำแนะนำด้วย 

 

ขอให้อาจารย์มีความสุข ในโอกาสส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่นี้ครับ

 

สวัสดีครับ

[อาจารย์ยม]

ตัวอย่างมาตรฐานการปฏิบัติ  5 ส 

เรื่องมาตรฐาน 5 ส. ทำได้ด้วยการนำเอาผลการตรวจและการปรรับปรุงแต่ละพื้นที่มาเขียนเป็นมาตรฐาน โดยใช้หลักการ องค์กรแห่งการเรียนรู้ และ Knowledge Management จะได้เป็นมาตรฐาน 5 ส ที่เป็นธรรมชาติเหมาะกับพื้นที่และบุคลากรในพื้นที่  

อย่างไร ก็ตามผมเคยทำตรงนี้ มาและให้เป็นแนวทางไว้ ตามข้อมูลตอนท้ายนี้  แต่อย่าลืมว่าไม่ใช่สุตรสำเร็จ ตายตัว มาตรฐานต้องมีการพัฒนาปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง มาตรฐานวันนี้ อาจจะไม่ใช่มาตรฐานในอนาคต ขอให้ศึกษาเปรียบเทียบให้ดี และควรทำจากของจริงหน้างาน

 

 

ตัวอย่างมาตรฐานการปฏิบัติ  5 ส จำแนกตามพื้นที่ใช้งาน  มีดังนี้

พนักงาน 

• แต่งกาย ถูกต้อง   ติดบัตรประจำตัว ติดแถบสีบอกสถานะ สวมใส่อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคล
• รักษาเวลาทำงาน   ตั้งใจทำงาน
• มีกิริยาวาจา สุภาพ เรียบร้อย มีมารยาทการทักทาย
• ปฏิบัติตามกฎฯ ประกาศ คำสั่ง วัฒนธรรม อันดีงาม ของบริษัทอย่างเคร่งครัด

ทางเดินในบริเวณที่ทำงาน

• ใช้เส้นสีเหลืองหรือขาวกำหนดทางเดินในบริเวณที่ทำงานอย่างชัดเจน
•  ห้ามวางสิ่งของต่าง ๆ บนบริเวณทางเดินโดยเด็ดขาด
• หากไม่ได้รับอนุญาต ห้ามทำงานในบริเวณที่กำหนดให้เป็นทางเดิน
• ควรทำความสะอาดเส้นแสดงทางเดินทุกเดือน
• พนักงานควรจะเดินบนทางเดินที่กำหนดเสมอ
• พนักงานควรจะเดินบนทางเดินที่กำหนดเสมอ
•  บริเวณทำงานและทางเดินควรแยกกันให้ชัดเจน

ตู้เก็บของ

• อย่าวางสิ่งต่าง ๆ เหนือตู้เก็บของ 
• จัดวางสิ่งต่าง ๆ ในตู้เก็บของ  ของแต่ละบุคคลให้เป็นระเบียบเรียบร้อย
• ทำความสะอาดตู้เก็บของ
• อย่าเก็บอาหารไว้ในตู้เก็บของ
• ควรจะรื้อตู้เก็บของทั้งหมดทำความสะอาด อย่างน้อยเดือนละครั้ง

ตู้เอกสาร

• สะอาดปราศจากฝุ่น หรือคราบสกปรก
• เอกสารจัดเป็นประเภท หมวดหมู่เรียงลำดับ มีดัชนีการจัดเก็บให้ครบถ้วน
• แฟ้มเอกสารต้องไม่หนา จนเกิดการชำรุด ของแฟ้ม หากมีเอกสาร

ถานที่ทำงานในบริเวณหน่วยงาน

• หมั่นรักษาความสะอาด และความเป็นระเบียบของสถานที่ทำงาน
• อย่าทิ้งขยะไว้ตามจุดต่าง ๆ รอบบริเวณหน่วยงาน
• ทำความสะอาดบริเวณที่ทำงานอย่างสม่ำเสมอ
• อย่าวางเครื่องจักรหรือเอกสารที่ไม่ใช้ภายในบริวณที่ทำงานในบริเวณหน่วยงาน
• ควรทำความสะอาดและจัดบริเวณที่ทำงานให้เป็นระเบียบตลอดเวลาเพื่อให้ลูกค้าและแขกประทับใจ     

อุปกรณ์ดับเพลิง

• เลือกสถานที่ตั้งอุปกรณ์ดับเพลิงอย่างระมัดระวัง
• ต้องมั่นใจว่า  อุปกรณ์ดับเพลิงทั้งหมดตั้งอยู่ในที่มองเห็นได้ง่าย
• ห้ามวางสิ่งของใด ๆ ขวางทางอุปกรณ์ดับเพลิง
• ต้องมั่นใจว่าทุกคนรู้วิธีการใช้อุปกรณ์ดับเพลิง
• ต้องตรวจสอบอุปกรณ์ดับเพลิงอย่างสม่ำเสมอ

โต๊ะทำงาน

• มีป้ายชี้บ่ง เห็นชัดเจน ว่าเป็นใคร ตำแหน่งอะไร
• ไม่วางสิ่งของต่าง ๆ ใต้โต๊ะทำงาน
• กำจัดสิ่งที่ไม่จำเป็นต่าง ๆ ในลิ้นชักโต๊ะทำงาน
• จัดเก็บสิ่งของต่าง ๆ ในลิ้นชักโต๊ะทำงาน
• ไม่ควรวางของใช้ส่วนตัวบนหรือในโต๊ะทำงาน
• ไม่กองเอกสารบนโต๊ะทำงาน
• ควรจัดเก็บโต๊ะทำงานของท่านให้สะอาดและเป็นระเบียบอยู่เสมอ
• ซ่อมแซมโต๊ะทำงานของท่านหากมีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้น
• ทำความสะอาดโต๊ะทุกเช้า
• ก่อนกลับบ้านไม่ควรวางสิ่งใดบนโต๊ะทำงาน ยกเว้นสิ่งจำเป็นสำหรับการทำงานในวันต่อไป
• ไม่ควรใช้โต๊ะทำงานเป็นที่เก็บของ และควรทำความสะอาดโต๊ะทำงานทุกซอกทุกมุม อย่างน้อยปีละครั้ง
• ใต้โต๊ะทำงานให้มีเฉพาะถังขยะ 1 ถัง และกระเป๋าเอการ จัดวางเป็นระเบียบเรียบร้อย

การจัดเก็บเอกสารโต๊ะทำงาน

• โต๊ะทำงานที่มีลิ้นชักอยู่เพียงด้านขวามือ หรือซ้ายมืออย่างใด อย่างหนึ่ง
• ชั้นบนเก็บเอกสารที่ใช้ทำงานและเครื่องใช้สำนักงานขนาดเล็ก
• ชั้นล่างใช้เก็บของส่วนตัวได้
• โต๊ะทำงานที่มีชั้นและลิ้นชักทั้งสองข้าง ทั้งด้านซ้ายและด้านขวา
• ให้แยกการเก็บเอกสารที่ใช้ใน การทำงาน  เครื่องใช้สำนักงานและเก็บของส่วนตัวออกจากกัน โดยเก็บไว้ด้านใดด้านหนึ่ง ไม่ปะปนกัน
• จัดเก็บให้เป็นระเบียบเรียบร้อย พร้อมที่จะรับการตรวจ

เก้าอี้

• เก็บเก้าอี้ไว้ใต้โต๊ะก่อนออกจากที่ทำงาน
• ไม่พาดเสื้อคลุมไว้บนพนักเก้าอี้
• ทำความสะอาดเก้าอี้โดยใช้แปรงหรือผ้าอย่างสม่ำเสมอ
• หากเก้าอี้มีเสียงดังหรือโยก ควรจะทำการซ่อมแซมเสีย

   

โทรศัพท์

• ทำความสะอาดเครื่องโทรศัพท์และแป้นหมายเลขอย่างสม่ำเสมอ ด้วยน้ำยาล้างจานหรือสบู่อ่อน ๆ
• ติดตั้งสายโทรศัพท์รอบโต๊ะของท่านอย่างมีระเบียบ
• ติดตั้งเครื่องโทรศัพท์ในจุดที่สะดวกต่อการใช้
• จัดวางโทรศัพท์อย่างมีระเบียบก่อนออกจากที่ทำงา

อุปกรณ์และเครื่องใช้สำนักงาน

 

• ทำความสะอาดเครื่องพิมพ์ดีด คอมพิวเตอร์ ฯลฯ อย่างสม่ำเสมอด้วยน้ำยาล้างจานหรือสบู่อ่อน ๆ
• ติดตั้งสายไฟอย่างมีระเบียบเพื่อความปลอดภัย และสวยงาม
• เตรียมอุปกรณ์และเครื่องใช้สำนักงานให้พร้อมที่จะให้ผู้อื่นใช้ต่อจากเรา
• จัดวางกระดาษตามชนิด และขนาดอย่างมีระเบียบในที่ที่กำหนด
• ตรวจสอบอุปกรณ์เครื่องใช้ทุกชนิดอยู่เสมอและจัดการแก้ไขหรือซ่อมแซมทันทีหากมีสิ่งผิดปกติ
• ควรจะกำหนดพนักงานดูแลอุปกรณ์เครื่องใช้สำนักงานแต่ละชนิด

ตู้เอกสาร

• ควรติดป้ายหน้าตู้เอกสารบอกรายละเอียดของสิ่งที่อยู่ในตู้
• จัดแบ่งลิ้นชักภายในตู้เพื่อเก็บอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่มีขนาดเล็ก
• ติดป้ายที่สันแฟ้มทุกแฟ้มเพื่อให้ง่ายต่อการนำไปใช้และเก็บคืนที่
• เพื่อความสวยงามอย่าวางสิ่งของใดใดบนหลังตู้
• ควรจัดตู้เอกสารทุก ๆ 3 เดือน และต้องทำอย่างรอบคอบ ป้องกันการสูญหายของเอกสารที่สำคัญ

ห้องประชุม

• ไม่อนุญาตนำสิ่งของหรืออุปกรณ์ที่ไม่ใช้สำหรับการประชุมไว้ในห้องประชุม
• นำที่เขี่ยบุหรี่ วัสดุต่าง ๆ เครื่องใช้สำนักงาน วีดีโอ ฯลฯ เก็บเข้าที่ทุกครั้งหลังใช้งาน
• เก็บโต๊ะและเก้าอี้ให้เข้าที่ภายหลังใช้งาน
• ปิดไฟและเครื่องปรับอากาศทุกครั้งหลังจากใช้ห้องประชุม
• เข้าประชุมให้ตรงเวลา
• มอบหมายให้พนักงานทำหน้าที่รับผิดชอบเป็นเจ้าของห้องประชุมแต่ละห้อง

หน้าต่าง

• ม่านหรือมู่ลี่บังแสงต้องสะอาดและใช้งานได้ดี
• ขอบหน้าต่างที่เป็นไม้หรือวงกบต่าง ๆ ต้องสะอาด ไม่เลอะเทอะเปรอะเปื้อน
• ไม่มีสิ่งของ เสื้อผ้า กระดาษปิดหรือแขวนตามหน้าต่าง
• ไม่มีของวางเกะกะหรือปิดบังหน้าต่าง
• หน้าต่างสามารถเปิดปิดได้โดยง่าย กระจกไม่แตกและสามารถป้องกันน้ำรั่วซึมตลอดจนฝุ่นและเสียงจากภายนอกได้ดี
• ก่อนกลับบ้าน พนักงานได้ปิดหน้าต่างลงกลอนเรียบร้อย (ฝนอาจสาดเข้ามาหรือของอาจหายได้)

พื้นที่รับแขก

• ภายหลังการใช้ทุกครั้งจะต้องนำแก้วกาแฟออกจากพื้นที่รับแขกทันทีที่แขกกลับแล้ว
• ทำความสะอาดที่เขี่ยบุหรี่ภายหลังการใช้
• ทำความสะอาดโต๊ะและพื้นทุกวัน
• เก็บโต๊ะและเก้าอี้เข้าที่เดิม
• เข้าประชุมให้ตรงเวลา

พื้นห้อง

• ตะกร้าใส่เศษกระดาษถังผง หรือถังขยะต่าง ๆ ต้องวางในที่ ๆ กำหนด
• ต้องไม่มีเศษขยะกองล้นออกมานอกตะกร้า / ถังขยะ
• สายโทรศัพท์และสายไฟต่าง ๆ ต้องเดินไว้อย่างมีระเบียบ
• มีการกำหนดตำแหน่งที่วางของต่าง ๆ อย่างแน่นอน
• ไม่มีคราบน้ำมันหรือน้ำนองพื้น
• ไม่มีของวางกองอยู่ที่พื้นเป็นเวลานานทำให้เปลืองพื้นที่
• ไม่เป็นที่อยู่อาศัยของแมลงสาบ มด ปลวก หรือสัตว์ใด

ห้องอาหาร

• ไม่ทิ้งสิ่งของที่ไม่จำเป็นใด ๆ บนโต๊ะอาหารหลังการใช้งาน
• เก็บเก้าอี้ไว้ใต้โต๊ะอาหารหลังการใช้งาน
• หากมีการดึงโต๊ะและเก้าอี้ออกไปใช้จะต้องนำไปเก็บที่เดิมทุกครั้ง
• เก็บถ้วยชามทันที หลังรับประทานอาหารเสร็จทุกครั้ง
• ทำความสะอาดโต๊ะอาหารทันทีที่รับประทานอาหารเสร็จ

ห้องน้ำ

• กดชักโครกหลังใช้ห้องน้ำทุกครั้ง
• ล้างมือทุกครั้ง
• ทำความสะอาดห้องน้ำและอ่างล้างหน้าทุกวัน
• หมั่นดูแลกระดาษชำระ สบู่ ผ้าเช็ดมือให้พร้อมอย่าให้ขาด
• ผู้ใช้ห้องน้ำทุกคนควรจะพยายามรักษาห้องน้ำให้สะอาด และเป็นระเบียบเสมอ
• ตรวจสอบการทำงานของพัดลมดูดอากาศ ให้มีประสิทธิภาพในการทำงานอยู่

ทางเดินห้องโถง

• เช็ดรองเท้าก่อนเข้าไปในสำนักงาน
• ห้ามสูบบุหรี่ขณะเดินอยู่ในทางเดิน
• ห้ามวางสิ่งของใด ๆ บริเวณทางเดินโดยไม่ได้รับอนุญาต
• เก็บและทิ้งขยะหรือเศษกระดาษในบริเวณทางเดิน
• ไม่พูดหรือส่งเสียงดังตามทางเดิน

ขยะ

• ตั้งในที่เหมาะสม สะดวกใช้และนำไปทิ้ง ควรแยกประเภทขยะเปียก แห้ง หรือ RECYCLE
• มีป้ายบ่งบอกว่าให้ทิ้งขยะประเภทใด  กำหนดการเก็บขยะมีให้เห็นชัดเจน

กำแพง ฝาผนัง

• นาฬิกาแขวนบอกเวลาถ้ามี ต้องใช้การได้ดี บอกเวลาถูกต้องและแขวนไว้ในตำแหน่งที่เหมาะสม มองเห็นได้ง่าย
• แผ่นโปสเตอร์ ประกาศ รูปภาพ และอื่นๆ ที่ติดอยู่นั้น มีความเป็นระเบียบ เรียบร้อย และสวยงามไม่เอียง ไม่เฉแต่ได้ระดับ และอยู่ในแนวตั้งฉากกับพื้น
• ไม่มีแผ่นประกาศที่หมดสภาพ คือ อ่านไม่ออก ชำรุด ฉีกขาด ล้าสมัย หรือไม่น่าดู
• ไม่มีสกอตเทป หรือแผ่นเทปกาวหรือตะปูติดเหลืออยู่
• สิ่งที่อยู่นั้นต้องมีประโยชน์ หรือมีความสำคัญที่ต้องการให้ทุกคนมองอยู่เสมอ
• การติดหรือแขวนสิ่งต่าง ๆ ในข้อ 5  ควรติดไม่เกิน 20%  ของพื้นที่ทั้งหมด ทั้งนั้นต้องขึ้นอยู่กับสภาพของกิจการ ถ้าเป็นร้านขายรูปจะติดเกิน 50% ก็ได้   

[พจนา]

กราบสวัสดีอาจารย์ยมค่ะ

หนูจบ ป.โท แล้วค่ะอาจารย์ ตอนนี้เข้าทำงานอยู่องค์กรของหน่วยงานราชการหน่วยงานหนึ่ง ซึ่งนโยบาย 5ส. เป็นนโยบายที่กำหนดมาตรฐานให้หน่วยงานต่าง ๆ ปฏิบัติอย่างชัดเจนค่ะ ปัจจุบันงานด้านนี้พัฒนาไปไกลมากค่ะอาจารย์ จาก 5ส. เริ่มแตกยอดออกเป็น 7ส. และ 9ส. ไปแล้ว แต่พื้นฐานทั้งหมดก็ยังคงอยู่ที่ SEIRI - SEITON - SEISO - SEIKETSU - SHITSUKE อยู่นั่นเอง และด้วยความที่องค์กรที่หนูทำงานอยู่มีการตื่นตัวเรื่องนี้มาก ๆ จึงส่งเจ้าหน้าที่ในหน่วยงานเข้ารับการอบรมหลักสูตรต่าง ๆ ที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวกับงานด้าน 5ส. ซึ่งหนูก็โชคดีที่ได้รับโอกาสนั้น ๆ พอไปรับการอบรมมา ก็จำเป็นที่จะต้องถ่ายทอดองค์ความรู้ต่าง ๆ ให้คนในองค์กรฟังค่ะ แต่ด้วยความที่ เรื่องพื้นฐานของ 5ส. ทุกคนทราบกันดีอยู่แล้ว การถ่ายทอดความรู้จึงออกมาในรูปของการเชื่อมโยงค่ะ หัวข้อที่หนูต้องพูดคือ หัวข้อ การเชื่อมโยง 5ส. กับการแก้ปัญหาสภาวะโลกร้อนค่ะอาจารย์

ตอนนี้หนู Scope หัวข้อในการบรรยายไปอยู่ที่ ส.สะสาง ซึ่งจะมีการแยกประเภทขยะอยู่ด้วย การแยกประเภทขยะที่ถูกต้องจะนำไปสู่การนำทรัพยากรมาใช้ใหม่ หรือเกิดการ Recycle ขึ้นเพื่อการประหยัดทรัพยากร และช่วยลดปัญหาโลกร้อนได้ แต่หนูอยากเรียนถามอาจารย์ว่า อาจารย์ยังมีข้อแนะนำอื่น ๆ อีกบ้างมั้ยคะเกี่ยวกับความสัมพันธ์อื่น ๆ ของ 5ส. ที่จะเชื่อมโยงไปสู่การแก้ปัญหาสภาวะโลกร้อน ที่หนูพอจะนำไปบรรยายได้ หนูต้องขอขอบพระคุณอาจารย์ไว้ ณ ที่นี้ด้วยนะคะ

[อาจารย์ยม]

คำถาม นี้ นักศึกษา ป.โท ถามมา   จับประเด็นได้ดังนี้

1. หนูจบ ป.โท
2. เข้าทำงานอยู่องค์กรของหน่วยงานราชการหน่วยงานหนึ่ง
3. ซึ่งเน้นนโยบาย 5ส.
4. เป็นนโยบายที่กำหนดมาตรฐานให้หน่วยงานต่าง ๆ ปฏิบัติอย่างชัดเจน
5. ปัจจุบันงานด้านนี้พัฒนา จาก 5ส. เริ่มแตกยอดออกเป็น 7ส. และ 9ส. ไปแล้ว
6. แต่พื้นฐานทั้งหมดก็ยังคงอยู่ที่ SEIRI - SEITON - SEISO - SEIKETSU - SHITSUKE อยู่นั่นเอง
7. องค์กรที่ทำงานอยู่มีการตื่นตัวเรื่องนี้มาก ๆ
8. จึงส่งเจ้าหน้าที่ในหน่วยงานเข้ารับการอบรมหลักสูตรต่าง ๆ ที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวกับงานด้าน 5ส.
9. พอไปรับการอบรมมา ก็จำเป็นที่จะต้องถ่ายทอดองค์ความรู้ต่าง ๆ ให้คนในองค์กรฟัง
10. การถ่ายทอดความรู้ออกมาในรูปของการเชื่อมโยง
11. หัวข้อที่หนูต้องพูดคือ หัวข้อ การเชื่อมโยง 5ส. กับการแก้ปัญหาสภาวะโลกร้อน
12. Scope หัวข้อในการบรรยายไปอยู่ที่ ส.สะสาง
13. จะมีการแยกประเภทขยะอยู่ด้วย การแยกประเภทขยะที่ถูกต้อง
14. จะนำไปสู่การนำทรัพยากรมาใช้ใหม่ หรือเกิดการ Recycle ขึ้น
15. เพื่อการประหยัดทรัพยากร และ
16. ช่วยลดปัญหาโลกร้อนได้

อยากเรียนถามอาจารย์ว่า

1. อาจารย์ยังมีข้อแนะนำอื่น ๆ อีกบ้างมั้ย
2. เกี่ยวกับความสัมพันธ์อื่น ๆ ของ 5ส. ที่จะเชื่อมโยงไปสู่การแก้ปัญหาสภาวะโลกร้อน ที่หนูพอจะนำไปบรรยายได้

เรื่อง  5 ส. ผมมีคำแนะนำดังนี้

1. เรื่อง 5 ส.  ต้นตำหรับ ทำไว้ดีแล้ว ถึงแม้แต่ละองค์การ จะไปต่อเติมเสริมแต่ง เป็น 6 ส. 8 ส.หรือ 9 ส. ก็หนีไม่พ้น พื้นฐาน 5 ส.
2. องค์การที่แตก ออกเป็น ส. มากกว่านี้ มีกี่องค์การ คงมีมาก แต่มีกี่องค์การ ที่ประสบความสำเร็จบ้าง
3. การจะทำ 5 ส. ให้ได้ดี นั้น ญี่ปุ่น บอกว่า 3 ส.แรก ต้อง แม่น ต้อง แน่น ต้องปฏิบัติให้คล่อง แคล่าว คือ ส.สะสาง (ของจำเป็น ของที่ต้องการออกจากกัน)  ส.สะดวก (เหลือไว้เฉพาะของที่จำเป็น ส่วนของที่ต้องการ ให้จัดเก็บ ให้สะดวก เมื่อต้องการหยิบใช้ หยิบก็ง่าย หายก็รู้  ดูก็งามตา)  ส.สะอาด  เมื่อสะสาง และเกิดสะดวก ก็ทำความสะอาดง่าย ๆ  สบายใจ สบายตา สบายอากัปกริยา จะนั่ง จะเดิน จะทำงานก็เป็นสุข เกิด ส.สุขลักษณะ   ทั้งหมดที่กล่าวมา ทำให้เป็นนิสัย ก็จะเกิด ส.นิสัย  ที่ดีดังที่กล่าวมา  แต่นี้ก็พอ
4. ปัจจัยแห่งความสำเร็จ จึงไม่ใช่เชิงปริมาณ (เอา ส. ส. ส. ให้มากขึ้น) แต่อยู่ที่คุณภาพ 

การนำ 5 ส. มา บูรณาการใช้  คือ เชื่อมโยงกับกิจกรรมอื่น ๆ ผมแนะนำให้ใช้คำว่า "บูรณาการ"  "กับการ......"  ซึ่งควรเริ่มจากเรื่อง ใกล้ ๆ ตัว  ปัญหา ใกล้ๆ ตัว ปัญหาในสถานที่ทำงาน ในหน่วยงาน สะก่อน เช่น

• 5 ส. กับการพัฒนาสภาพแวดล้อมในที่ทำงาน
• 5 ส. กับการพัฒนาประสิทธิภาพการทำงาน
• 5 ส. กับการพัฒนาบุคลากร(พฤติกรรมพึงประสงค์)
• 5 ส. กับการสร้างวัฒนธรรมองค์การ สมรรถนะสูง
• การพัฒนาคุณภาพชีวิตการทำงาน ด้วยหลักการ 5 ส.
• 5 ส. กับแนวคิดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ในหน่วยงาน
• 5 ส. กับการประหยัดต้นทุน
• 5 ส. กับการพัฒนาความสัมพันธ์กับลูกค้า
• 5 ส. กับการเพิ่มขีดควาสามารถขององค์การ
• 5 ส. กับการพัฒนาสิ่งแวดล้อม
• 5 ส. กับการลดปัญหา อุบัติเหตุในการทำงาน เป็นต้น 

อย่างไรก็ตาม  การจะนำ หลักการ 5 ส. ไปบูรณาการใช้ หรือ นำไปอบรม เผยแพร่ ประยุกต์ใช้กับอะไรก็ตาม ก็ควรให้สอดคล้องกับสภาพปัญหา สาเหตุของปัญหา แนวทางแก้ไข (อริยสัจสี่) หรือให้สอดคล้องกับนโยบายขององค์การด้วย  

และนำหลักการวางแผน และการบริหารโครงการเข้ามาเป็นเครื่องมือ ในการบริหารจัดการ กิจกรรมดังกล่าว   ก็จะได้ผลดียิ่งขึ้น  ก็แนะนำให้เข้าไปศึกษา เรื่องการวางแผน และการบริหารโครงการ ที่ผมเขียนไว้
 

นอกจากนี้  การนำ 5 ส. ไปปฏิบัติ ควรเน้นการสร้างวินัย แห่ง "องค์การแห่งการเรียนรู้"  องค์การแห่งการเรียนรู้ เป็นองค์กรที่ซึ่งคนในองค์กรมีการขยายขีดความสามารถอย่างต่อเนื่อง ทั้งในระดับบุคคล ระดับกลุ่ม และระดับองค์กร เพื่อนำไปสู่จุดหมายที่บุคคลในระดับต่าง ๆ มีความต้องการอ่างแท้จริง

วินัย แห่ง "องค์การแห่งการเรียนรู้" มี 5 ประการ ประกอบด้วย

วินัยประการที่ 1:  ความรอบรู้แห่งตน (Personal Mastery)

วินัยประการที่ 2:  แบบแผนความคิดอ่าน (Mental Models)

วินัยประการที่ 3:  วิสัยทัศน์ร่วม (Shared Vision)

วินัยประการที่ 4:  การเรียนรู้ของทีม (Team Learning)

วินัยประการที่ 5:  การคิดอย่างเป็นระบบ (Systematic Thinking)

หวังว่า คำตอบที่ให้ จะเป็นประโยชน์ กับสังคมแห่งการเรียนรู้นี้

[พจนา]

กราบขอบพระคุณอาจารย์ สำหรับคำแนะนำมากๆ ค่ะ

[อาจารย์ยม]

ครับ 

ด้วยความยินดี 

[สารินี ไกรพจน์]

เรียน  ท่านอาจารย์ยม   

       มาขออวยพรในวันขึ้นปีใหม่ ๒๕๕๒

     ให้     มั่งมี       พูนทรัพย์      อเนกอนันต์

     ให้     สุขสันต์   หรรษา         พาสดใส

     ให้     รุ่งเรือง    พร่ำพร้อม    ทุกปัจจัย

     ให้     พรชัย      จงบันดาล    แด่ท่านเทอญ