เครือข่าย : การบริหารจัดการ

• การบริหารจัดการเครือข่าย

• หลักในการทำงานเครือข่ายมีดังนี้ (de la Sierra, 1995 และ ส.ย.ช., 2541)

• ๑. สร้างความผูกพันและรับผิดชอบต่อการสร้างเครือข่าย ผู้ปฏิบัติงาน “เอาด้วย” มีความพร้อมที่จะทำงานร่วมกัน

• ๒. การสร้างเครือข่ายต้องใช้เวลา ผู้บริหารต้องให้เวลากับการสร้างเครือข่าย และสร้างความสัมพันธ์ต่อเนื่องอย่างสม่ำเสมอ

• ๓. มีความไว้วางใจซึ่งกันและกัน ข้อนี้เป็นสำคัญยิ่ง หากไม่ไว้ใจในองค์กรหรือบุคคลที่จะเข้าไปสร้างเครือข่ายด้วย เลิกคิดเรื่องการสร้างเครือข่ายได้ 

• ๔. ยึดหลักเสมอภาคในการทำงาน และมีความโปร่งใส

• ๕. ยึดอัตตาและประโยชน์ของตัวองค์กรให้น้อย มองให้ชัดถึงเป้าหมายของเครือข่าย

• ๖. ผลประโยชน์ร่วมกันเป็นสิ่งจำเป็น สมาชิกอาจต้องยอมเสียสละบางอย่างเพื่อเครือข่ายประสบความสำเร็จ

• ๗. การลงนามในสัญญาหรือข้อตกลง ต้องทำอย่างรอบคอบและมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย

• ๘. ต้องมีความยืดหยุ่นพอสมควร เพราะสถานการณ์อาจมีการเปลี่ยนแปลง และต้องเข้าใจในข้อจำกัดของแต่ละฝ่าย

• ๙. ต้องมีความคาดหวังที่ตรงกันและมีความสุขในการทำงานเครือข่าย

• ๑๐. ตระหนักในความแตกต่างทางวัฒนธรรมและพื้นที่

• ๑๑. ตระหนักในความเป็นอิสระขององค์กรที่ร่วมเป็นเครือข่าย

• ๑๒. รับผิดชอบในความสำเร็จหรือล้มเหลวร่วมกัน

•  
•           นอกจากหลักในการทำงานแล้ว เราจำเป็นต้องทราบว่า ปัจจัยใดบ้างที่มีความสำคัญต่อการบริหารเครือข่าย และองค์ประกอบใดที่จะทำให้การทำงานเครือข่ายประสบความสำเร็จได้
•  
•  

• ปัจจัยที่สำคัญต่อการบริหารเครือข่าย

•           Badaracco, 1998: p. 193-194 เสนอว่า จุดเริ่มต้นที่จะเข้าใจในการบริหารเครือข่ายก็คือ การตรวจสอบปัจจัยที่สนับสนุน หรือเป็นอุปสรรคต่อการให้ได้มาซึ่งประสิทธิผลของเครือข่าย ซึ่งมีน้ำหนักไม่เท่ากันในแต่ละสถานการณ์ ได้แก่

• l ความชัดเจนในเป้าหมายของเครือข่าย

• l   แรงจูงใจที่จะสร้างและแบ่งปันความรู้ในการทำงาน มีทรัพยากรต่างๆอย่างเพียงพอ รวมถึงคนที่มีคุณภาพด้วย

• l มีผู้นำที่ให้ความสำคัญด้วย

• l ทำงานเป็นทีมและมีความผูกพันต่อความสำเร็จของทุกองค์กรที่เป็นเครือข่าย

• l สนับสนุนซึ่งกันและกัน พร้อมเผชิญความสำเร็จหรือล้มเหลวร่วมกัน

• l ความไว้วางใจซึ่งกันและกัน

•  
•  

• องค์ประกอบความสำเร็จในการทำงานแบบเครือข่าย

•           ความสำเร็จของการทำงานแบบเครือข่ายมิได้ตัดสินกันเพียงจำนวนสมาชิกหรือภาคีเครือข่ายเท่านั้น แต่ต้องมองให้ถึงความสำเร็จตามเป้าหมายที่ได้วางร่วมกันไว้ (Eberherd E. Scheuing, 1994)

• l          มีพันธสัญญาที่หนักแน่นระหว่างกัน (Commitment)

• l          มีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา (Continuous improvement)

• l          มีพันธกรณีระยะยาว (Long-term Commitment)

• l          การเสริมพลัง (Empowerment)

• l          สร้างค่านิยมร่วมกัน (Shared value)

• l          มีภาวะผู้นำ (Leadership)

•  
• นอกจากความเข้าใจในแนวทางที่จะบริหารเครือข่ายให้ประสบผลสำเร็จแล้ว  ควรทำความเข้าใจจุดอ่อนหรือปัญหาที่มักจะเกิดขึ้นกับการทำงานแบบเครือข่าย
•  

• ปัญหาในการทำงานแบบเครือข่าย 

• ในการทำงานแบบเครือข่ายย่อมจะมีปัญหาด้วยเช่นกัน เมื่อได้ทำงานแล้ว เราอาจพบปัญหาต่างๆ ซึ่งปัญหาเหล่านี้มิได้อยู่อย่างโดด แต่เป็นเหตุเป็นผลซึ่งกันและกัน ดังนี้

• 1. ขาดบุคคลากรที่ทำงานอย่างต่อเนื่อง เพราะทุกคนต่างมีงานประจำของตนเอง และไม่ต้องพึ่งพิงเครือข่าย ทำให้ไม่ค่อยมีกิจกรรมและความเคลื่อนไหว

• 2. ขาดความสามารถในการประสานงานซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการทำงานแบบเครือข่าย รวมทั้งเงินทุนและวิธีการประเมินประสิทธิผลเครือข่าย

• 3.  มุ่งเน้นความสำเร็จเฉพาะหน้ามากเกินไป จึงขาดการเรียนรู้และสร้างประสบการณ์ร่วมกัน

• 4. ขาดความชัดเจนในกระบวนการทำงานทั้งในระดับลึกและกว้าง และขาดความต่อเนื่อง

• 5. ขาดแนวร่วมในการทำงาน ปกติจะมีแต่องค์กรประเภทเดียวกันเท่านั้น ควรมีแนวร่วมในระดับกว้างด้วย เช่น นักวิชาการและสื่อต่างๆ

• 6. ขาดผู้นำที่มีความสามารถและวิสัยทัศน์

•  
•  

• บทบาทของเครือข่ายในงานพัฒนาชุมชน

•           การรวมตัวกันเป็นเครือข่าย หรือเชื่อมโยงกันเป็นเครือข่าย มีพลังในการปกป้องผลประโยชน์ของตนเอง หรือเรียกร้องสิทธิต่างๆ เช่น เครือข่ายเกี่ยวกับผู้บริโภค เครือข่ายเกี่ยวกับผลผลิตทางการเกษตร เครือข่ายเหล่านี้เป็นองค์กรชุมชนที่สามารถสร้างพลังต่อรองเพื่อสังคมโดยรวมได้  เพราะผู้มีอำนาจในการตัดสินใจในเรื่องนั้นๆย่อมจะรับฟังเสียงของคนหมู่มากที่โยงกันได้

•           เครือข่ายองค์กรชุมชนในประเทศไทย ประสานงานโดยองค์กรพัฒนาเอกชน และภาครัฐ  ที่ได้ดำเนินการมานาน และเป็นที่รู้กันดีคือ  คณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชนในประเทศไทย (กพ.อพช.)  ถือว่าเป็นเครือข่ายขององค์กรพัฒนาเอกชนไทย  นอกนั้นยังมีอยู่อีกหลายเครือข่าย และมีบทบาทสำคัญดังนี้

• ·       แลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร ความรู้ ทักษะ ประสบการณ์ สื่อ อุปกรณ์
• ·       ประสานงานทำให้ไม่ซ้ำซ้อน หรือแข่งขันกันเอง ทำงานเร็วขึ้น มีผลกระทบวงกว้างขึ้น
• ·       เครือข่ายเชื่อมคนต่างระดับ ต่างภูมิหลัง ต่างองค์กร ซึ่งหากไม่มีเครือข่ายก็จะไม่มีโอกาสได้ปฏิสัมพันธ์ (คนทำงานนโยบาย ผู้บริหาร ชาวนา เอ็นจีโอ นักวิจัย อาจารย์ ข้าราชการ)
• ·       ช่วยให้คนร่วมมือ ให้กำลังใจ ช่วยเหลือกัน ประสานพลังเป็นหนึ่งในการดำเนินงานจนบรรลุเป้าหมายร่วมกัน

• การรวมตัวขององค์กรชุมชนมีประโยชน์ดังต่อไปนี้

• ·       แบ่งปันความรู้ ประสบการณ์ ความคิด แนวทาง วิธีการแก้ปัญหา ทักษะความชำนาญ แบ่งปันทรัพยากร ผลผลิต เครื่องมือ
• ·       ร่วมกันคิด ร่วมกันทำกิจกรรมต่อเนื่องสม่ำเสมอ บางอย่างเป็นครั้งคราว บางอย่างลงทุนลงแรงลงขันร่วมกัน
• ·       ช่วยกันแก้ไขปัญหา ให้กำลังใจ รวมพลังสามัคคี
• ·       สร้างระบบการผลิต การจัดการ การตลาด แลกเปลี่ยนสินค้า พัฒนาวิสาหกิจ และระบบเศรษฐกิจชุมชน
•  

• ความยั่งยืนของเครือข่าย

• เมื่อจุดประสงค์ของการตั้งเครือข่ายก็เพื่อดำเนินกิจกรรม เมื่อกิจกรรมลุล่วง เครือข่ายก็น่าจะสลายตัวไป ในทางปฏิบัติ มีทั้งเครือข่ายที่สลายตัวไปเมื่องานสำเร็จ และเครือข่ายที่สลายตัวไปเพราะไม่มีกิจกรรม

• เครือข่ายองค์กรชุมชนจะเติบโตและยั่งยืนได้ หาก “ชุมชนเป็นเจ้าของ” เครือข่าย ผู้นำชุมชนเป็นแกนนำและเป็นหลักสำคัญ ทำหน้าที่เป็นตัวเชื่อม เป็นตัวประสาน เป็นผู้เสริมให้เครือข่ายเข้มแข็ง เครือข่ายองค์กรชุมชนเป็น “สมบัติ” ของชุมชนพวกเขาเป็นตัวของตัวเองไม่ใช่สมบัติของหน่วยงานใด

• เครือข่ายที่เติบโตและยั่งยืนจะมี “วัฒนธรรมเครือข่าย” ซึ่งจัดความสัมพันธ์แนวราบ เคารพให้เกียรติกัน ไม่ใช่จัดองค์กรแบบเจ้านาย หัวหน้าลูกน้อง แต่ “เป็นพี่เป็นน้อง” สัมพันธ์กันด้วยใจ ด้วยจิตวิญญาณ ไม่ใช่ด้วยผลประโยชน์

• ·       มีการพบปะ ไปมาหาสู่ สื่อสารกันเป็นประจำ
• ·       มีเป้าหมายชัดเจนร่วมกันทุกฝ่าย เช่น การพึ่งตนเอง
• ·       มีแผนงานและกิจกรรมร่วมกัน เช่น วิสาหกิจชุมชน
• ·       มีกลุ่มแกนนำ ทำหน้าที่นำและประสานด้วยความมุ่งมั่น
• ·       ร่วมมือ ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน ไม่ใช่แข่งขันกัน
• บทสรุป
•      การดำรงรักษาและการพัฒนาเครือข่ายทางสังคมนี้  จะต้องขึ้นอยู่กับ “คน” แม้ธรรมชาตินั้นมีความเชื่อมโยงกันตามวิถีทางและลงตัวของมัน  แต่คนก็มีส่วนอย่างมากที่ทำให้เกิดการเสียสมดุล  เช่น เรื่องการทำลายสิ่งแวดล้อมกันอย่างมโหฬารทั่วโลก  ฉะนั้นเครือข่ายทางสังคมนี้  เป็นเรื่องของความสัมพันธ์ของคน  และเรื่องของคนกับการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ  การพิจารณาองค์ความรู้ที่นำเสนอนี้จึงไม่ควรจะมองแบบแยกส่วน  แท้จริงทุกสิ่งทุกอย่างมีเหตุและปัจจัยที่เกื้อหนุนกัน  หากเครือข่ายทางสังคมจะบริหารจัดการให้เป็นไปตามธรรมชาติ  พึ่งพาอาศัยกัน  เกื้อหนุนกันก็จะเกิดประโยชน์สูงสุด  มีพลังอย่างสร้างสรรค์  เป็นภาพของความร่วมมือที่สวยงามยิ่ง

[Boo]

สวัสดีค่ะ คุณพี่TAFS

* มายกมือ เห็นด้วยเต็มที่ค่ะ กับหลักการข้างต้น

* เพื่อนำไปสู่ มิตรภาพ สันติภาพ และภราดรภาพ อย่างยั่งยืน ในที่สุดค่ะ

*  มีพันธสัญญาที่หนักแน่นระหว่างกัน (Commitment)

l          มีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา (Continuous improvement)

l          มีพันธกรณีระยะยาว (Long-term Commitment)

l          การเสริมพลัง (Empowerment)

l          สร้างค่านิยมร่วมกัน (Shared value)

l          มีภาวะผู้นำ (Leadership)

...

* เพื่อนำไปสู่ มิตรภาพ (Friendship)

สันติภาพ (Peace)

และภราดรภาพ (Fraternity)

อย่างยั่งยืน ได้ในที่สุด ขอบคุณค่ะ

[ขจิต ฝอยทอง]

เหมือนจะหายไปนานนะครับ อิอิๆๆ มาทักทายในฐานะโดนพาดพิง อิอิๆๆ

[ขจิต ฝอยทอง]

มาสมัครเป็นเครือข่ายสุพรรณบุรี อิอิๆๆๆๆๆๆๆ

[Mr. ธนู ผลบุญ]

ตั้งใจอ่านดี ๆ แล้วเอาไปแบ่งปัน นำไปปฏิบัติก่อให้เกิดประโยชน์อย่างยิ่งครับ

[ขจิต ฝอยทอง]

ตามมาอำเภอสตึกเสียดีๆๆ บ้านพ่อครูบาครับ..

[Boo]

สบายดีนะคะ คุณTAFS

* งานยุ่งไหมคะ

* ระลึกถึงค่ะ

* เป็นกำลังใจกับการงาน และชีวิตค่ะ

[TAFS]

สวัสดีครับน้อง poo

ช่วงนี้ ไม่ได้ป้อนข้อมูลสู่โกทูโน เลย

ขอบคุณ

ขอให้โชคดีมีสุข

แล้วจะกลับมาเร็วๆนี้

[Boo]

สวัสดีค่ะคุณพี่แท๊ป

สบายดีไหมคะ

หายไป นานนนน นาน นะคะ

ปู กลับมาก่อนแล้ว

รีบมาไวๆ เด้อ

งานยุง ยุ่ง เหมือนยุง ตีกัน ใช่ไหมคะ

เป็นกำลังใจค่ะ

 

[TAFS]

OK.

กลับมาแล้ว จะมากวนพวกท่านทั้งหลาย้เด้อ

ไปเปิดไฮไฟครับที่ thaiasianfriendship.hi5.com

เอารูปลงง่ายดี ผมไม่เก่งในเทคนิคคอมเลยยาก