สภามหาวิทยาลัย (2)
แนวคิดจากออสเตรเลีย
- องค์ประกอบและภารกิจ 3 รูปแบบ
-
Stakeholder Model
- Business
Model
-
Trusteeship Model
- หลัก autonomy ปลอดจากแรงกดดันจากรัฐบาล
- หลัก
ปลอดจากการเล่นการเมืองภายในมหาวิทยาลัยเพื่อให้มหาวิทยาลัยทำหน้าที่รับใช้สังคมได้เต็มที่
- 4 เสาหลักของ University Governance
-
สภามหาวิทยาลัย
-
การกำหนดวิสัยทัศน์/วัตถุประสงค์ที่ชัดเจน
-
ฝ่ายบริหารที่เข้มแข็ง
-
สภาวิชาการ ดูแลคุณภาพวิชาการ
ต้องมี
synergy ระหว่าง 4 เสาหลัก
- ระบบ University Governance มีความรับผิดชอบต่อเรื่องต่อไปนี้
(1)
แต่งตั้งอธิการบดีเป็น CEO ของมหาวิทยาลัย
และคอยติดตามตรวจสอบผลงานของอธิการบดี
(2)
ให้ความเห็นชอบ mission, strategic direction,
งบประมาณประจำปีและแผนธุรกิจของมหาวิทยาลัย
(3)
ดูแลและพิจารณาการบริหารงานและผลงานของมหาวิทยาลัย
(4)
กำหนดนโยบายและกฎระเบียบให้สอดคล้องกับกฎหมายและความต้องการของสังคม/ชุมชน
(5)
ให้ความเห็นชอบและตรวจสอบระบบการควบคุมและ accountability
(6)
ดูแลและติดตามการประเมินการจัดการความเสี่ยงในมหาวิทยาลัย
รวมทั้งการดำเนินการเชิงธุรกิจของมหาวิทยาลัย
(7)
ดูแลและติดตามกิจกรรมเชิงวิชาการ
(8)
ให้ความเห็นชอบกิจกรรมเชิงธุรกิจ
- กรรมการในระบบ university governance มีความรับผิดชอบดังนี้
(1)
กระทำการโดยคำนึงถึงผลประโยชน์ภาพรวมของมหาวิทยาลัย
โดยมีความรับผิดชอบที่จะให้ความสนใจเป็นพิเศษต่อประเด็นที่ได้รับมอบหมาย
(2)
กระทำการอย่างซื่อสัตย์ น่าเชื่อถือ
(3)
กระทำการอย่างระมัดระวังและขยันขันแข็ง
(4)
ไม่ใช้ตำแหน่งหาผลประโยชน์ให้แก่ตนเองและแก่ผู้อื่น
(5)
เปิดเผยและหลีกเลี่ยงผลประโยชน์ทับซ้อน
จะต้องมีระบบป้องกัน
ข้อยกเว้นและระบบปกป้องกรรมการอย่างเหมาะสม
จะต้องมีข้อกำหนดให้ปลดกรรมการคนใดคนหนึ่งออกจากตำแหน่งได้
โดยมติสองในสามของคณะกรรมการ
-
แต่ละเสาหลักควรมีกระบวนการ/มาตรการพัฒนากรรมการให้มีความสามารถปฏิบัติหน้าที่โดยมีความรู้และทักษะเพิ่มขึ้น
และแต่ละคณะกรรมการควรประเมินการปฏิบัติงานและผลงานของคณะกรรมการทั้งคณะ
(self-assessment) เป็นระยะ ๆ
- จำนวนกรรมการสภามหาวิทยาลัยไม่เกิน 22
คนและควรเป็นคนนอกมหาวิทยาลัยมากกว่าครึ่ง
(อย่าลืมว่านี่เป็นแนวคิดออสเตรเลีย)
- ควรมีกลไกให้เกิดความต่อเนื่อง
โดยให้กรรมการหมดวาระไม่พร้อมกัน
และควรกำหนดว่าแต่ละคนดำรงตำแหน่งได้ไม่เกิน 12 ปี
- ควรมีระบบร้องทุกข์ที่มีวิธีการชัดเจน
เผยแพร่อย่างกว้างขวาง
- รายงานประจำปีควรเน้นการรายงานผลงานเชิงระบบ
รายงานเรื่องราวที่นำไปสู่ความก้าวหน้าของมหาวิทยาลัยและมีรายงาน risk
management ด้วยเสมอ
-
สภามหาวิทยาลัยมีความรับผิดชอบดูและเรื่อง/กิจการที่ก่อความเสี่ยงให้แก่มหาวิทยาลัย
โดยดูแลว่า
- กิจการนั้นมีคณะกรรมการ (บอร์ด) ที่มีความรู้
ทักษะ ประสบการณ์ดูแลและเข้ามาทำหน้าที่อย่างจริงจัง
-
แต่งตั้งกรรมการบอร์ดที่เป็นบุคคลภายนอกเข้ามาจำนวนหนึ่ง
-
ดูแลว่าคณะกรรมการมีการดำเนินการตามระเบียบที่ตนกำหนดและมีการปรับปรุงระเบียบเป็น
ระยะ ๆ
-
ดูแลว่าบอร์ดได้จัดทำเอกสารระบุยุทธศาสตร์ขององค์กรและของธุรกิจอย่างชัดเจน
สำหรับรายงานเป็นประจำทุกปี
และเป็นเครื่องแสดงการพัฒนาวัตถุประสงค์ระยะยาวขององค์กรอย่างสม่ำเสมอ
และในรายงานประจำปีจะต้องระบุแผนธุรกิจประจำปีที่มีการกำหนดเป้าหมายประจำปีที่วัดได้
-
ดูแลว่ามีการนำเรื่องสำคัญมาเสนอต่อสภามหาวิทยาลัยเพื่อขอความเห็นชอบ
เช่น
เสนอแผนธุรกิจก่อนเริ่มปีงบประมาณและเสนอรายงานผลงานรายไตรมาส
- กิจการที่ไม่ผ่านการตรวจสอบโดยกลไกของรัฐ (เช่น สตง. -ของไทย)
ต้องมีกลไกตรวจสอบภายในต่อสภามหาวิทยาลัย
Ref. Australian Vice-Chancellors' Committee (AVCC), the council of Australia's university presidents. Chancellors and AVCC statement on university governance, October 2003.
www.avcc.edu.au/documents/policies_programs/statements/AVCC_Governance.pdf
วิจารณ์ พานิช
14 ก.พ.49
ไม่มีความเห็น