5 ส่วนประกอบที่สำคัญของการออกแบบ ( จุด , เส้น )
ต้นไม้จะสมบูรณ์ได้ต้องประกอบไปด้วยรากแก้ว รากฝอย ลำต้น กิ่ง ก้านใบ ดอก ผล การออกแบบก็เช่นเดียวกันต้องอาศัยส่วนประกอบต่าง ๆ ของศิลปะหรือองค์ประกอบศิลป์มาประกอบกันเพื่อให้เกิดความเหมาะสมกลมกลืน เกิดประโยชน์ใช้สอยและมีคุณค่าทางความงาม จึงจะเป็นงานออกแบบที่มีคุณค่าอย่างแท้จริง
ส่วนประกอบที่สำคัญของงานออกแบบทีสำคัญนั้นประกอบด้วย
1. จุด [ Dot ]
2. เส้น [ Line ]
3. รูปร่างและรูปทรง [ Shape & From ]
4. สี [ Color ]
5. ลักษณะผิว [ Texture ]
6. จังหวะ [ Rhythm ]
7. ลวดลาย [ Pattern ]
8. ขนาดและสัดส่วน [ Proportion ]
1.จุด [ Dot ] หมายถึง รอยกด จุด แต้ม มีลักษณะกลมเป็นส่วนประกอบที่เล็กที่สุดเป็นพื้นฐานที่สำคัญในงานออกแบบทุกชนิด แม้แต่ตัวอักษร และภาพจากเครื่องคอมพิวเตอร์ยัง ประกอบ ด้วยจุดหลายพันหลายหมื่นจุด เมื่อนำจุดมาเรียงกันในตำแหน่งที่เหมาะสมก็จะเกิดเป็นรูปร่าง รูปทรงระยะใกล้ ไกล ทำให้งานออกแบบสร้างความรู้สึกตื่นเต้น และดึงดูดความสนใจ
ลักษณะจุดแบ่งได้ 2 ประเภทคือ
1.1 จุดที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ จุดในลายของสัตว์ เช่น แมว หมา กวาง เสือดาว ปลา เปลือกหอย จุดที่พบเห็นทั่วไปในส่วนต่าง ๆ ของพืช เช่น ลำต้น ดอกไม้ ใบ ข้าวโพด ปะการัง เมล็ดถั่ว และจุดในแมลงต่างๆ เช่น ผีเสื้อ เต่าทอง เป็นต้น
1.2 จุดที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น การแต้ม ขีด จิ้ม กด กระแทก ด้วยวัสดุ อุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น ดินสอดำ ปากกา พู่กัน วัสดุปลายแหลมหรือเครื่องมืออื่น ๆจุดมีอิทธิพลกับมนุษย์มากในการออกแบบ มนุษย์ออกแบบลูกคิดสำหรับคิดเลข ออกแบบร้อยลูกปัดเป็นสร้อยคอและเครื่องประดับต่าง ๆ สิ่งเหล่านี้ล้วนเกิดจากจุดทั้งสิ้น
การนำจุดมาใช้ในงานออกแบบสามารถทำได้หลายแบบดังนี้
1. ลักษณะการจัดที่เรียงกันและทำซ้ำกัน ( Repetition )
2. ลักษณะการจัดโดยใช้ช่องจังหวะที่ซ้ำกัน ( Rhythm )
3. ลักษณะการจัดโดยให้เหมือนกับ สมดุลกันทั้ง 2 ด้าน( Symmetry Balance )
4. ลักษณะการจัดโดยให้สมดุลไม่เท่ากัน 2 ด้าน ( Asymmetry Balance)
5. ลักษณะการจัดให้เป็นรูปแบบต่าง ๆ ( Pattern )
6 ลักษณะการจัดในรูปองค์ประกอบศิลป์( Composition )
2. เส้น ( Line)
เส้น หมายถึง จุดหลาย ๆ จุดเรียงติดต่อกันและเคลื่อนไหวไปในบริเวณว่าง บนแผ่นระนาบ เส้นเกิดจากการลาก ขูด ขีด เขียนด้วยดินสอ ปากกา พู่กัน แปรง เมื่อนำไป ประกอบกันก็จะเกิดเป็น รูปร่าง รูปทรง นอกจากนี้เส้นยังรวมถึงทิศทาง การเกี่ยวโยง การเคลื่อนไหวและพลังอีกด้วย เส้นแต่ละชนิดให้ความรู้สึกทางอารมณ์ดังนี้
2.1 ลักษณะและความรู้สึกที่มีต่อเส้น
2.1.1 เส้นตรงแนวตั้ง ( Straight Line ) คือเส้นที่ลากจากจุดใดจุดหนึ่งตรงไปในทิศทางหนึ่งในแนวตั้งเส้นตรงในแนวตั้งให้ความรู้สึกแข็งแรง แน่นอน ถูกต้อง รุนแรง เข้มแข็ง เด็ดเดี่ยว
2.1.2 เส้นแนวนอน ( Horizontal Line ) คือเส้นตรงที่ลากจากจุดหนึ่ง ไปยังอีกจุดหนึ่งในแนวนอน เส้นแนวนอนให้ความรู้สึก กว้าง สงบ นิ่ง ราบเรียบ ถ้าโยง เข้ากับธรรมชาติ ทำให้เรานึกถึงที่ราบ ขอบน้ำตัดกับขอบฟ้าของทะเลยามสงบให้ ความรู้สึกสงบปลอดภัยในอีกมุ่มหนึ่งอาจนึกถึงเกี่ยวกับความตาย
2.1.3 เส้นเฉียง ( Diagonal line ) คือ เส้นตรงที่ลากในแนวเฉียง เส้นเฉียงให้ ความรู้สึกไม่มั่นคง ไม่แน่นอน เคลื่อนไหวรวดเร็ว เปรียบเส้นเฉียงมีลักษณะเหมือนท่าคนวิ่งหรือคนล้ม ไม่มั่นคง
2.1.4 เส้นตั้งฉาก ( Vertical Line ) คือ เส้นตรงที่ลากมาตั้งฉากกับเส้นแนวนอน เส้นตั้งฉากให้ความรู้สึกมั่นคงแข็งแรง สง่างาม ถ้าเราโยงความรู้สึกให้เข้ากับภาพ ในธรรมชาติเปรียบเหมือนต้นไม้ใหญ่ที่ขึ้นเรียงรายอยู่กลางทุ่งกว้าง ซึ่งมีความสง่างามโดดเด่นและเป็นนิรันดร
2.1.5 เส้นซิกแซ็ก ( Zigzag Line ) หรือ เรียกว่าเส้นหยัก คือ เส้นเฉียง ที่ลากสลับกัน เส้นซิกแซ็กให้ความรู้สึก รุนแรง กระแทกเป็นห้วง ๆ ตื่นเต้น สับสนวุ่นวาย ไม่แน่นอน ต่อสู้ ทำลาย ถ้าเราเขียนเส้นหยักในแนวเฉียง จะหมายถึงสายฟ้าหรือรอยแตก ให้ความรู้สึกไม่สงบ
2.1.6 เส้นโค้ง ( Curved Line ) คือ เส้นที่ลากในลักษณะโค้ง เส้นโค้งให้ความรู้สึกอ่อนหวานนุ่มนวล คลายความกระด้าง ถ้าเปรียบกับธรรมชาติจะให้ความรู้สึกเคลื่อนไหว ไม่สงบนิ่ง เช่น ระลอกคลื่นบนผิวน้ำ และให้ความรู้สึกอึดอัด บางครั้ง เราเรียกเส้นโค้งว่าเส้นเหลว โฮการ์ด เรียกเส้นโค้งแบบตัวเอส ( S ) ว่าเส้นแห่งความอ่อนช้อย ซึ่งเกิดจากการสังเกตทรวดทรง ของผู้หญิง และเราอาจเปรียบเส้นโค้งว่า เป็นเส้นแห่งสตรีเพศ
2.1.7 เส้นคลื่น ( Undulating Line ) คือ เส้นโค้งที่สลับขึ้นลง เส้นคลื่นให้ ความรู้สึกเคลื่อน ไหวช้า ๆ สุภาพอ่อนโยน สบายนุ่มนวลเย้ายวน
2.1.8 เส้นโค้งก้นหอย ( Spiral line ) คือ เส้นโค้งวนจากวงนอกเข้าวงใน เป็นรูปก้นหอย ให้ความรู้สึกงุนงง เคลื่อนไหวหมุนเวียนไปมา เส้นเป็นองค์ประกอบเบื้องต้นที่ใช้ลากเพื่อเป็นสื่อให้เกิดภาพ เส้นง่าย ๆ เกิดจากการลากโดยมือเด็กกับเส้นที่เขียนโดยมนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์ จะมีลักษณะเป็นสากล ที่ทุก คนเข้าใจได้
ลักษณะการแสดงออกทางความรู้สึก การใช้เส้นแบบต่าง ๆ
1 . แบบขัดแย้ง
2. แบบต่อเนื่อง จะเห็นได้ว่าถ้าเส้นมีความหนาบางไม่เท่ากัน จะให้ความรู้สึกพริ้ว อ่อนหวาน แต่ถ้าเส้นเท่า กันตลอดจะทำให้งานดูแข็งทื่อและให้ความรู้สึกน่าเบื่อ
3. แสดงทิศทางในภาพ ทิศทางเฉียงเพื่อสร้างความลึกเพื่อเน้นจุดสนใจ
Master. Thani Phunopakun. Audio Visual & Art
ความเห็น (3)
วศิน นันท์นฤมิต
ได้รู้ส่วนประกอบที่สำคัญของงานออกแบบทีสำคัญนั้นประกอบด้วยอะไรบ้าง
ทำให้มีบทเรียน หลายๆๆอย่างมากขึ้น
วชิราพรรณ อุทัยเลี้ยง
พอดีเลยคะ คุณครูให้หา ความรู้สึกที่เราได้เล่นเส้น
พอดีเลยคะ ^_^
123 ปายแทนคำว่า