เครื่องมืออ้วนล้อม
อวนล้อมจับ หมายถึง
เครื่องมือประมงที่มีลักษณะเป็นผืนอวนคล้ายสี่เหลี่ยมผืนผ้า
วิธีการใช้เครื่องมือจับสัตว์น้ำจะปล่อยผืนอวนล้อมรอบสัตว์น้ำ
แล้วทำการปิดด้านล่างของผืนอวน
หลักการหรือกรรมวิธีที่สำคัญของเครื่องมือประเภทอวนล้อมจับ
มีดังนี้
1. ใช้วิธีปิดล้อมสัตว์น้ำ
โดยการปล่อยอวนล้อมรอบสัตว์น้ำเป็นวงกลมหรือรูปไข่
เพื่อสกัดกั้นการเคลื่อนที่ของสัตว์น้ำในแนวราบ
ส่วนในแนวดิ่งใช้ความลึกของอวนสกัดกั้นตัดหน้าฝูงสัตว์น้ำ
2. ใช้กรรมวิธีปิดด้านล่างของผืนอวน (ตลอดผืน)
เพื่อให้สัตว์น้ำหมดทางออกทางด้านล่างและว่ายวนเวียนอยู่ในวงอวน
3. ทำการกู้อวนแล้วตักสัตว์น้ำขึ้นเรือ
ชนิดเครื่องมือประเภทอวนล้อมจับ
เครื่องมืออวนล้อมจับเป็นเครื่องมือที่ออกแบบขึ้นมาสำหรับใช้จับสัตว์น้ำชนิดที่อยู่รวมกันเป็นฝูง
หรือล่อลวงให้รวมกันเป็นฝูงขนาดใหญ่ก่อน
โดยใช้อุปกรณ์ช่วยทำการประมงประเภทซั้ง (Fish Aggregating Device;
FADs) หรือแสงไฟ
หลักการเลือกใช้ขนาดตาอวนของเครื่องมือนี้ต้องไม่ทำให้สัตว์น้ำเป้าหมายหลักติดอยู่ที่ตาอวนมากเกินไป
เพราะจะทำให้อวนมีน้ำหนักเพิ่มขึ้น กู้อวนได้ช้า
และสัตว์น้ำเสียคุณภาพ ด้วยเหตุนี้อวนล้อมจับจึงมีขนาดตาอวนหลายขนาด
ขึ้นอยู่กับขนาดของสัตว์น้ำเป้าหมายหลัก
การเรียกชื่อเครื่องมืออวนล้อมจับของไทยส่วนใหญ่เรียกตามชาวประมง
ซึ่งตั้งชื่อหลากหลาย บางชนิดเรียกชนิดสัตว์น้ำที่เป็นเป้าหมายหลัก
เช่น อวนล้อมจับปลากะตัก อวนล้อมจับปลาทู อวนล้อมจับปลาโอ
บางชนิดเรียกตามลักษณะและขนาดของเรือ เช่น อวนฉลอม
(ใช้เรือที่มีส่วนหัว และท้ายเรือเหมือนกัน) อวนล้อมเรือหาง
หรืออวนล้อมลูกหมา (ใช้เรือขนาดเล็ก) หรือเรียกตามสีของเนื้ออวน เช่น
อวนดำ อวนเขียว และเรียกตามกรรมวิธีที่ใช้ล่อลวงสัตว์น้ำ เช่น
อวนล้อมซั้ง อวนล้อมปั่นไฟ (ใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้า) อวนล้อมตะเกียง
เป็นต้น วิธีการเรียกชื่อเครื่องมือแบบนี้ ยากต่อการกำหนดคำนิยาม
เพราะอวนล้อมจับชนิดหนึ่งอาจเข้าหลักเกณฑ์ของอวนล้อมจับชนิดอื่นด้วย
เช่น อวนล้อมจับปลากะตัก เป็นได้ทั้งอวนเขียวเพราะเนื้ออวนมีสีเขียว
และอวนล้อมปั่นไฟ เพราะใช้แสงไฟล่อด้วย
ดังนั้น คณะทำงาน ฯ ของกองประมงทะเล
จึงกำหนดการเรียกชื่อเครื่องมือในประเภทอวนล้อมจับเสียใหม่
โดยกำหนดให้เป็นระบบเดียวกัน คือ ใช้ขนาดตาอวนเป็นตัวกำหนด
ซึ่งจะเป็นผลดีต่อข้อมูลทางการประมงทะเลในอนาคต
แต่เนื่องจากอวนล้อมจับของไทยมีวิธีการปิดด้านล่างของผืนอวนอยู่ 2
วิธี คือ แบบมีสายมาน และแบบอื่นซึ่งไม่ใช้สายมาน
จึงได้แยกชนิดของอวนล้อมจับออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ
อวนล้อมจับมีสายมาน มี 5 ชนิด และอวนล้อมจับไม่มีสายมาน มี 2 ชนิด
ซึ่งแบบมีสายมานนั้นจะพบมากที่สุด ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 99
ของอวนล้อมจับทั้งหมด
สายมาน (Purse Line)
เป็นชื่อเรียกเชือก หรือลวดสลิงที่ร้อยผ่านห่วงโลหะวงแหวนทุกห่วง
ซึ่งผูกตลอดแนวด้านล่างผืนอวน มีระยะห่างกันพอควร ชาวประมงเรียกว่า
ห่วงมาน (Purse ring) ส่วนที่เป็นสายมานจะใช้เพียงเส้นเดียว
แต่อวนตังเก และอวนล้อมจับปลากะตักของไทยแบบมาเลเซีย
จะแบ่งสายมานออกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนที่อยู่ปีกซ้าย และปีกขวา
โดยปลายเชือกข้างหนึ่งของเชือกทั้งสองจะผูกกับห่วงคลายเกลียวที่อยู่บริเวณกึ่งกลางอวน
วิธีการปิดผืนอวนด้านล่างด้วยสายมานใช้วิธีการกว้านสายมานพร้อมกันทั้งสองข้างเก็บไว้บนเรือ
จะทำให้ขอบล่างของผืนอวนมีขนาดเล็กลงตามลำดับ
ในที่สุดจะปิดสนิทเมื่อห่วงมานมารวมกัน แล้วนำห่วงมานขึ้นบนเรือ
หรือแขวนไว้ที่เรือ
ชนิดเครื่องมือที่จัดอยู่ในกลุ่มอวนล้อมจับมีสายมาน มี 5 ชนิด
อวนล้อมจับสายมาน
อวนล้อมจับชนิดนี้ชาวประมงใช้กันน้อยมาก มีเพียง 2 ชนิด
ที่ยังใช้กันอยู่ คือ อวนล้อมจับปลากะตัก (อวนกลัดขอ)
และอวนล้อมจับปลาหลังหิน (ปลาตามแนวหินปะการัง)
ทั้งสองชนิดต่างกันที่ขนาดตาอวน ปัจจุบันคาดว่ามีจำนวนรวมกันไม่เกิน
20 ลำ เนื่องจากหาลูกเรือที่ดำน้ำได้ยาก
ชาวประมงจึงปรับเปลี่ยนไปใช้อวนแบบมีสายมาน
หมู่บ้านที่เป็นแหล่งกำเนิดและยังคงใช้อยู่คือ หมู่บ้านอ่าวมะขามป้อม
อำเภอแกลง จังหวัดระยอง
http://www.fisheries.go.th/DOF_THAI/Division/Web_gear/HP_main.html
ไม่มีเครื่องมือประมงแบบอื่นเพิ่มเติมหรือคะ
ขอรูปด้วนนะคับ แล้วขอเครื่องมือเกี่ยวกับการประมงที่มากกว่านี้หน่อยนะคับ
ช่วนหน่อยนะคับ ส่งมาในเมล์นะคับนี้บายรักทุกคนจาก เวียร์ (ตัวปลอม)อิอิ
หามาเพิ่มหน่อยเถอะค่ะ รูปอ่ะค่ะ ไม่มีหลอค่ะ