นิทานไอสาป..คลายเครียด
นิท้าน... นิทาน...
นิทานไอสาป
คอลัมน์ คุยความคิด
โดย มุกหอม วงษ์เทศ
ความปราดเปรื่องที่ฟูมออกมาพร้อมน้ำลายของเหล่านักการเมืองและข้าราชการในแต่ละกระทรวงสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้ไม่เคยคิดจะฟังแต่เผอิญได้ยินอย่างข้าพเจ้าเสมอ
ยิ่งนึกก็ยิ่งเห็นภาพตามว่า "นิทานอีสป" นั้นไม่ส่งเสริมช่องทางทุจริตและฟันกำไรในเรื่องสื่อการเรียนการสอนสมัยใหม่แล้วจริงๆ
โชคดีที่ข้าพเจ้าหมดเวรหมดกรรมไม่ต้องเรียนหนังสือในโรงเรียนแล้ว จึงไม่มี The Fool ที่ไหนมาบังคับให้อ่านหรือเลิกอ่านอะไร
ช่วงสัปดาห์แห่งการคิดคะนึงถึงสิงสาราสัตว์ในนิทานที่ผ่านมา ทำให้ข้าพเจ้าคัดนิทานเกี่ยวกับสัตว์ที่โปรดปรานมาได้หลายเรื่องดังนี้
"เรื่อง หมาจิ้งจอกกับกบ"
หมาจิ้งจอกพ่วงพีตัวหนึ่ง เมื่อถูกกบเกือบยี่สิบล้านตัวเลือกขึ้นมาเป็นนายแล้ว ก็เลี้ยงดูฝูงหมาจิ้งจอกตะกละตะกลามของมันด้วยการจับกบกินจนอิ่มหนำสำราญ และอธิบายกับพวกกบตัวอื่นๆ ว่า ประชากรกบที่หายไปเรื่อยๆ นั้น ถูกสัตว์ร้ายจับไปกิน
บรรดากบที่ยังไม่ถูกจับกินเริ่มไม่พอใจที่หมาจิ้งจอกพาพรรคพวกเครือญาติมาสวาปามกบกันอย่างไม่บันยะบันยัง แต่กลับโกหกตลบตะแลงว่า ไม่ใช่ฝีมือของพวกมัน
หมาจิ้งจอกมีความฉลาดในสันดานพอที่จะรู้ว่าบรรดากบกำลังมีความเกลียดชังพวกตนมากขึ้นเรื่อยๆ มันจึงบอกกับพวกกบว่า ต่อไปนี้มันจะหาแมลงมาแจกจ่ายให้พวกกบที่ผ่ายผอมกินกันให้อ้วนท้วนขึ้นทุกตัว โดยที่มันจะไปอาศัยค้างคืนอยู่บริเวณริมสระที่พวกกบอยู่ และเอาแมลงไปยัดใส่ปากกบแต่ละตัวด้วยเขี้ยวและอุ้งตีนของมันเอง
เพื่อทำให้พวกกบเชื่อสนิทใจ หมาจิ้งจอกบอกให้กบทุกตัวในปฐพีมาดูการแจกแมลงครั้งนี้ให้เห็นกับตาว่า หมาจิ้งจอกเป็นนายที่ดี มีคุณธรรม และตั้งใจทำให้กบทุกตัวมีแมลงกินเพียงพอจนอ้วนพีขึ้นจริงๆ
พอถึงเช้าวันแจกจ่ายแมลง พวกกบทั้งหลายก็มาชุมนุมกันแน่นขนัด หมาจิ้งจอกเจ้าเล่ห์แจกแมลงมีพิษใส่ปากกบทั้งหลาย ในที่สุดกบก็ตายจนเกือบหมดสระ กบที่เหลือพากันหนีจากสระมรณะเพื่อไปหาบึงใหม่
เมื่อตัดสินใจลงหลักปักฐานที่บึงใหม่ พวกมันปรึกษาหารือเพื่อเลือกนายใหม่อีกครั้ง และแล้วพวกกบก็ตกลงใจยกให้จระเข้เป็นนายใหม่ของมันสืบต่อไป
ครั้นได้รับความไว้วางใจจากกบ จระเข้ที่กำลังหิวโหยก็งาบกินกบทุกตัวจนหมด
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า มีแต่พวกโง่เท่านั้นที่แสวงหาผู้นำ ส่วนพวกที่โง่ที่สุดจะถวิลหาการถูกปกครอง"
"เรื่อง กระต่ายกับเต่า"
อยู่มาวันหนึ่ง กระต่ายหัวเราะเยาะเต่าว่าเดินได้เชื่องช้า อืดอาดยืดยาด น่าเวทนาเสียจริง พอเห็นเต่าเอาแต่ฟังเฉยๆ ไม่ตอบว่าอะไร
กระต่ายจึงท้าให้เต่าลองวิ่งแข่งกับมันเพื่อจะได้เป็นการฝึกเต่าให้หัดวิ่งให้เร็วขึ้น โดยที่มันจะต่อให้เต่าระยะหนึ่งก่อน เพราะกระต่ายรู้ว่ายังไงเต่าก็ออกตัวได้ช้ากว่ามันมาก เต่าตกลงรับคำท้าที่แฝงน้ำใจไมตรีของกระต่าย
เมื่อถึงเวลาแข่งขัน กระต่ายปล่อยให้เต่าค่อยๆ เดินต้วมเตี้ยมๆ ไปเรื่อยๆ สักพักหนึ่ง พอเห็นเต่าเริ่มมีกำลังใจฮึดสู้ กระต่ายก็วิ่งแซงเต่าทีเดียวถึงเส้นชัย แล้วหันกลับมาหัวเราะเยาะเต่าด้วยเสียงที่ดังกว่าเดิม
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า คำมั่นสัญญามักเป็นคำล่อลวง คนได้เปรียบย่อมจะเอาเปรียบอยู่วันยังค่ำ"
"เรื่อง ลากับเทวรูป"
ลาตัวหนึ่งกำลังลากรถเข็นบรรทุกรูปปั้นมนุษย์ที่ถูกอัญเชิญขึ้นเป็นเทวรูปไปยังวิหาร เมื่อผ่านถนนอันคึกคักจอแจ ฝูงชนต่างก็ค้อมตัวคำนับเทวรูปกันถ้วนทั่ว ลากลับคิดว่าผู้คนกำลังกราบไหว้บูชามันด้วยความเคารพยำเกรง มันจึงรู้สึกหยิ่งผยองลำพองใจ หยุดยืนเฉยๆ ไม่ยอมเดินต่อไปข้างหน้า
เมื่อคนขับรถลากเห็นลาหยุดเดินเพื่อให้คนสักการะ เขาจึงจัดแจงสลับสับเปลี่ยนตำแหน่งตัวเองกับลา เมื่อเห็นอย่างนั้น ฝูงชนก็ยิ่งห้อมล้อมเข้ามามุงดูคนลากรถแทนลา
"ดูสิ ไอ้นั่นมันลงไปลากรถแทนลาโง่!" ฝูงชนตะโกนด้วยความขบขัน
"เทวรูปลงโทษมันแน่ๆ เลย!"
คำกล่าวนั้นทำให้ฝูงชนยิ่งตื่นตะลึงกับอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์ของเทวรูปมากขึ้นไปอีก
แต่ขณะที่เหตุการณ์กำลังชุลมุน ลาก็หนีหายไป
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ลาไม่ใช่สัตว์ที่เขลาที่สุด"
"เรื่อง ชาวประมงกับปลาน้อย"
ชาวประมงพยายามเหวี่ยงแหทั้งวันแต่ในที่สุดก็จับปลาตัวเล็กได้เพียงตัวเดียว ปลาน้อยวิงวอนขอให้ชาวประมงปล่อยมันไป
"ตัวข้าเล็กนิดเดียว จับไปก็ไม่มีประโยชน์อะไรกับท่านหรอก ปล่อยข้ากลับลงทะเลเถอะ แล้วรอให้ข้าตัวใหญ่ก่อนสิ ท่านจะได้จับข้าซึ่งตัวโตเต็มที่ จะได้ขายได้กำไรงามๆ ไงล่ะ"
ชาวประมงตอบว่า "งั้นข้าจะปล่อยเจ้าไป แต่เจ้าต้องสัญญาว่าจะกลับมาให้ข้าจับเมื่อโตขึ้น"
ปลาน้อยตกลงให้สัตย์ปฏิญาณ ชาวประมงจึงปล่อยปลาน้อยกลับลงทะเลไป
หลายเดือนต่อมาปลาน้อยก็เติบโตกลายเป็นปลาใหญ่ มันว่ายกลับมาให้ชาวประมงจับตามที่สัญญา ชาวประมงเห็นปลาน้อยรักษาคำพูดก็ใจอ่อนและรู้สึกซาบซึ้ง ในที่สุดชาวประมงก็ปล่อยปลาน้อยกลับคืนสู่ทะเลให้เป็นอิสระอีกครั้งหนึ่ง
ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เมื่อใดที่ปลาน้อยตัวใหญ่ตัวเดิมบังเอิญว่ายมาติดแหอวนของเขาอีก ชาวประมงก็จะปล่อยปลาน้อยทุกครั้งไป
แม้แต่ในวันที่ชาวประมงจับปลาอะไรไม่ได้เลย นอกจากเจ้าปลาน้อยตัวใหญ่ที่ติดร่างแหมาตัวเดียว เขาก็จะไม่ยอมจับมันไปกินหรือขายอีกเลย
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า เรื่องแบบนี้มีแต่ในนิทาน"
"เรื่อง นักการเมืองกับงูเห่า"
วันหนึ่งในฤดูหนาว นักการเมืองเดินไปพบงูเห่าตัวหนึ่งนอนตัวแข็งทื่อด้วยความหนาวเหน็บในพงหญ้า นักการเมืองยืนจ้องมองงูเห่าที่กำลังจะหนาวตาย แล้วนึกถึงนิทานเรื่องชาวนากับงูเห่าที่งูเห่าแว้งกัดชาวนาที่ช่วยชีวิตมันจนตาย นักการเมืองจึงสั่งลูกสมุนติดตามให้ฆ่างูเห่าเสีย
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า จงทำตามสัญชาตญาณและสันดาน แต่อย่าลงมือเอง"
หน้า 20 มติชนรายวัน
คอลัมน์ คุยความคิด
โดย มุกหอม วงษ์เทศ
ความปราดเปรื่องที่ฟูมออกมาพร้อมน้ำลายของเหล่านักการเมืองและข้าราชการในแต่ละกระทรวงสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้ไม่เคยคิดจะฟังแต่เผอิญได้ยินอย่างข้าพเจ้าเสมอ
ยิ่งนึกก็ยิ่งเห็นภาพตามว่า "นิทานอีสป" นั้นไม่ส่งเสริมช่องทางทุจริตและฟันกำไรในเรื่องสื่อการเรียนการสอนสมัยใหม่แล้วจริงๆ
โชคดีที่ข้าพเจ้าหมดเวรหมดกรรมไม่ต้องเรียนหนังสือในโรงเรียนแล้ว จึงไม่มี The Fool ที่ไหนมาบังคับให้อ่านหรือเลิกอ่านอะไร
ช่วงสัปดาห์แห่งการคิดคะนึงถึงสิงสาราสัตว์ในนิทานที่ผ่านมา ทำให้ข้าพเจ้าคัดนิทานเกี่ยวกับสัตว์ที่โปรดปรานมาได้หลายเรื่องดังนี้
"เรื่อง หมาจิ้งจอกกับกบ"
หมาจิ้งจอกพ่วงพีตัวหนึ่ง เมื่อถูกกบเกือบยี่สิบล้านตัวเลือกขึ้นมาเป็นนายแล้ว ก็เลี้ยงดูฝูงหมาจิ้งจอกตะกละตะกลามของมันด้วยการจับกบกินจนอิ่มหนำสำราญ และอธิบายกับพวกกบตัวอื่นๆ ว่า ประชากรกบที่หายไปเรื่อยๆ นั้น ถูกสัตว์ร้ายจับไปกิน
บรรดากบที่ยังไม่ถูกจับกินเริ่มไม่พอใจที่หมาจิ้งจอกพาพรรคพวกเครือญาติมาสวาปามกบกันอย่างไม่บันยะบันยัง แต่กลับโกหกตลบตะแลงว่า ไม่ใช่ฝีมือของพวกมัน
หมาจิ้งจอกมีความฉลาดในสันดานพอที่จะรู้ว่าบรรดากบกำลังมีความเกลียดชังพวกตนมากขึ้นเรื่อยๆ มันจึงบอกกับพวกกบว่า ต่อไปนี้มันจะหาแมลงมาแจกจ่ายให้พวกกบที่ผ่ายผอมกินกันให้อ้วนท้วนขึ้นทุกตัว โดยที่มันจะไปอาศัยค้างคืนอยู่บริเวณริมสระที่พวกกบอยู่ และเอาแมลงไปยัดใส่ปากกบแต่ละตัวด้วยเขี้ยวและอุ้งตีนของมันเอง
เพื่อทำให้พวกกบเชื่อสนิทใจ หมาจิ้งจอกบอกให้กบทุกตัวในปฐพีมาดูการแจกแมลงครั้งนี้ให้เห็นกับตาว่า หมาจิ้งจอกเป็นนายที่ดี มีคุณธรรม และตั้งใจทำให้กบทุกตัวมีแมลงกินเพียงพอจนอ้วนพีขึ้นจริงๆ
พอถึงเช้าวันแจกจ่ายแมลง พวกกบทั้งหลายก็มาชุมนุมกันแน่นขนัด หมาจิ้งจอกเจ้าเล่ห์แจกแมลงมีพิษใส่ปากกบทั้งหลาย ในที่สุดกบก็ตายจนเกือบหมดสระ กบที่เหลือพากันหนีจากสระมรณะเพื่อไปหาบึงใหม่
เมื่อตัดสินใจลงหลักปักฐานที่บึงใหม่ พวกมันปรึกษาหารือเพื่อเลือกนายใหม่อีกครั้ง และแล้วพวกกบก็ตกลงใจยกให้จระเข้เป็นนายใหม่ของมันสืบต่อไป
ครั้นได้รับความไว้วางใจจากกบ จระเข้ที่กำลังหิวโหยก็งาบกินกบทุกตัวจนหมด
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า มีแต่พวกโง่เท่านั้นที่แสวงหาผู้นำ ส่วนพวกที่โง่ที่สุดจะถวิลหาการถูกปกครอง"
"เรื่อง กระต่ายกับเต่า"
อยู่มาวันหนึ่ง กระต่ายหัวเราะเยาะเต่าว่าเดินได้เชื่องช้า อืดอาดยืดยาด น่าเวทนาเสียจริง พอเห็นเต่าเอาแต่ฟังเฉยๆ ไม่ตอบว่าอะไร
กระต่ายจึงท้าให้เต่าลองวิ่งแข่งกับมันเพื่อจะได้เป็นการฝึกเต่าให้หัดวิ่งให้เร็วขึ้น โดยที่มันจะต่อให้เต่าระยะหนึ่งก่อน เพราะกระต่ายรู้ว่ายังไงเต่าก็ออกตัวได้ช้ากว่ามันมาก เต่าตกลงรับคำท้าที่แฝงน้ำใจไมตรีของกระต่าย
เมื่อถึงเวลาแข่งขัน กระต่ายปล่อยให้เต่าค่อยๆ เดินต้วมเตี้ยมๆ ไปเรื่อยๆ สักพักหนึ่ง พอเห็นเต่าเริ่มมีกำลังใจฮึดสู้ กระต่ายก็วิ่งแซงเต่าทีเดียวถึงเส้นชัย แล้วหันกลับมาหัวเราะเยาะเต่าด้วยเสียงที่ดังกว่าเดิม
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า คำมั่นสัญญามักเป็นคำล่อลวง คนได้เปรียบย่อมจะเอาเปรียบอยู่วันยังค่ำ"
"เรื่อง ลากับเทวรูป"
ลาตัวหนึ่งกำลังลากรถเข็นบรรทุกรูปปั้นมนุษย์ที่ถูกอัญเชิญขึ้นเป็นเทวรูปไปยังวิหาร เมื่อผ่านถนนอันคึกคักจอแจ ฝูงชนต่างก็ค้อมตัวคำนับเทวรูปกันถ้วนทั่ว ลากลับคิดว่าผู้คนกำลังกราบไหว้บูชามันด้วยความเคารพยำเกรง มันจึงรู้สึกหยิ่งผยองลำพองใจ หยุดยืนเฉยๆ ไม่ยอมเดินต่อไปข้างหน้า
เมื่อคนขับรถลากเห็นลาหยุดเดินเพื่อให้คนสักการะ เขาจึงจัดแจงสลับสับเปลี่ยนตำแหน่งตัวเองกับลา เมื่อเห็นอย่างนั้น ฝูงชนก็ยิ่งห้อมล้อมเข้ามามุงดูคนลากรถแทนลา
"ดูสิ ไอ้นั่นมันลงไปลากรถแทนลาโง่!" ฝูงชนตะโกนด้วยความขบขัน
"เทวรูปลงโทษมันแน่ๆ เลย!"
คำกล่าวนั้นทำให้ฝูงชนยิ่งตื่นตะลึงกับอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์ของเทวรูปมากขึ้นไปอีก
แต่ขณะที่เหตุการณ์กำลังชุลมุน ลาก็หนีหายไป
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ลาไม่ใช่สัตว์ที่เขลาที่สุด"
"เรื่อง ชาวประมงกับปลาน้อย"
ชาวประมงพยายามเหวี่ยงแหทั้งวันแต่ในที่สุดก็จับปลาตัวเล็กได้เพียงตัวเดียว ปลาน้อยวิงวอนขอให้ชาวประมงปล่อยมันไป
"ตัวข้าเล็กนิดเดียว จับไปก็ไม่มีประโยชน์อะไรกับท่านหรอก ปล่อยข้ากลับลงทะเลเถอะ แล้วรอให้ข้าตัวใหญ่ก่อนสิ ท่านจะได้จับข้าซึ่งตัวโตเต็มที่ จะได้ขายได้กำไรงามๆ ไงล่ะ"
ชาวประมงตอบว่า "งั้นข้าจะปล่อยเจ้าไป แต่เจ้าต้องสัญญาว่าจะกลับมาให้ข้าจับเมื่อโตขึ้น"
ปลาน้อยตกลงให้สัตย์ปฏิญาณ ชาวประมงจึงปล่อยปลาน้อยกลับลงทะเลไป
หลายเดือนต่อมาปลาน้อยก็เติบโตกลายเป็นปลาใหญ่ มันว่ายกลับมาให้ชาวประมงจับตามที่สัญญา ชาวประมงเห็นปลาน้อยรักษาคำพูดก็ใจอ่อนและรู้สึกซาบซึ้ง ในที่สุดชาวประมงก็ปล่อยปลาน้อยกลับคืนสู่ทะเลให้เป็นอิสระอีกครั้งหนึ่ง
ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เมื่อใดที่ปลาน้อยตัวใหญ่ตัวเดิมบังเอิญว่ายมาติดแหอวนของเขาอีก ชาวประมงก็จะปล่อยปลาน้อยทุกครั้งไป
แม้แต่ในวันที่ชาวประมงจับปลาอะไรไม่ได้เลย นอกจากเจ้าปลาน้อยตัวใหญ่ที่ติดร่างแหมาตัวเดียว เขาก็จะไม่ยอมจับมันไปกินหรือขายอีกเลย
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า เรื่องแบบนี้มีแต่ในนิทาน"
"เรื่อง นักการเมืองกับงูเห่า"
วันหนึ่งในฤดูหนาว นักการเมืองเดินไปพบงูเห่าตัวหนึ่งนอนตัวแข็งทื่อด้วยความหนาวเหน็บในพงหญ้า นักการเมืองยืนจ้องมองงูเห่าที่กำลังจะหนาวตาย แล้วนึกถึงนิทานเรื่องชาวนากับงูเห่าที่งูเห่าแว้งกัดชาวนาที่ช่วยชีวิตมันจนตาย นักการเมืองจึงสั่งลูกสมุนติดตามให้ฆ่างูเห่าเสีย
"นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า จงทำตามสัญชาตญาณและสันดาน แต่อย่าลงมือเอง"
หน้า 20 มติชนรายวัน
คำสำคัญ (Tags): #uncategorized
หมายเลขบันทึก: 14902เขียนเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2006 15:03 น. ()ความเห็น (2)
เอ่อ กะว่าจะลอกไปส่งครูซะหน่อย ดันเป็นงี้ เซ็งง่ะ ไรสาระชะมัด
Somboon Mongkonman
นิทานอะไรกันนี่ มีคติสอนใจซะด้วย