อ่านคำสมาส :
อ่านอย่างไรจึงจะถูกต้อง?
ระยะนี้พิธีกรทางโทรทัศน์มักอ่านคำสมาสผิดบ่อยๆ เช่น คำ “แพทยศาสตร์” (แพด-ทะ-ยะ-สาด) มักอ่านว่า แพด-สาด ความจริงคำนี้ ต้องอ่านออกเสียง “อะ” ระหว่างคำทั้งสอง แต่ออกเสียง อะ เบาแค่ครึ่งเสียง ผมจึงขอนำความรู้เรื่องหลักการอ่านคำสมาสมาย้ำเตือนกันสักนิดว่า “เราควรรักษาความบริสุทธิ์ของการออกเสียงภาษาไทย” ไว้เพื่อภาษาไทยเราจะได้ไม่เพี้ยนเปลี่ยนไปจนผิดอย่างถาวรครับ
คำสมาสคือคำอย่างไร? ต้องอธิบายกันก่อนครับ คำสมาสคือคำที่มาจากภาษาบาลี-สันสกฤต 2 คำ ที่นำมาเชื่อมติดต่อกัน โดยแปลความหมายจากข้างหลังไปข้างหน้า อย่างเช่น แพทยศาสตร์ (แพทย์ + ศาสตร์) หมายถึง วิชาที่ว่าด้วยการแพทย์ เป็นต้น เวลาอ่านออกเสียง ต้องอ่านออกเสียง “อะ” หรือ อ่านเรียงพยางค์ ระหว่างคำทั้งสองนั้น (สังเกตการเขียนด้วยว่า จะไม่มีตัวการันต์ท้ายคำแรก เพราะต้องการให้อ่านออกเสียงอะ อย่าใส่ไปนะครับ)
1.ตัวอย่างคำสมาสที่อ่านตามหลักเกณฑ์ เช่น
แพทยศาสตร์ - แพด-ทะ-ยะ-สาด
สัตวแพทย์ - สัด-ตะ-วะ-แพด
ประวัติศาสตร์ - ประ-หวัด-ติ-สาด (กรณีมีสระอื่นระหว่างคำให้อ่านออกเสียงสระนั้นครับ)
มัธยมศึกษา - มัด-ทะ-ยม-มะ-สึก-สา (อ่านผิดกันมาก)
อุดมศึกษา - อุ-ดม-มะ-สึก-สา
ประถมศึกษา - ประ-ถม-มะ-สึก-สา
บรรณารักษศาสตร์ - บัน-นา-รัก-สะ-สาด
เจตคติ - เจ-ตะ-คะ-ติ
เจตภูต - เจด-ตะ-พูด
ทัศนคติ - ทัด-สะ-นะ-คะ-ติ
2.คำสมาส แต่ไม่อ่านตามแบบสมาส คำต่อไปนี้แม้จะเป็นคำสมาสแต่ไม่ต้องอ่านอย่างสมาส ซึ่งต้องจดจำครับ ที่เป็นอย่างนี้ก็เพราะคนไทยออกเสียงผิดเพี้ยนกันมานานจนชินแล้ว ยากที่จะเปลี่ยนแปลงได้ นี่แหละครับผลของการไม่ใส่ใจในการรักษาความถูกต้องเอาไว้ ตัวอย่างเช่น
คำที่เป็นชื่อจังหวัด 12 จังหวัดที่ไม่ต้องอ่านแบบสมาส
ชลบุรี ชัยนาท ปทุมธานี ปราจีนบุรี ลพบุรี
สกลนคร สมุทรปราการ สมุทรสงคราม
สมุทรสาคร สุพรรณบุรี อุดรธานี อุทัยธานี
ชื่อจังหวัดนอกจากนี้ที่เป็นคำสมาสต้องอ่านอย่างสมาสครับ เช่น
ราชบุรี - ราด-ชะ-บุ-รี เพชรบุรี - เพ็ด-ชะ-บุ-รี
3.คำที่ไม่ใช่คำสมาสแต่อ่านอย่างสมาส ส่วนใหญ่เป็นคำประสมซึ่งเป็นวิธีสร้างคำของไทยครับ เช่น
พระพุทธเจ้า - พระ-พุด-ทะ-เจ้า
กรม - กรม-มะ .... เช่น กรมขุน กรมวัง กรมหลวง กรมพระ กรมพระยา กรมท่า
(ส่วนคำว่า กรม ที่ใช้นำหน้าชื่อองค์กร เช่น กรมตำรวจ กรมสรรพากร กรมทรัพยากรธรณี ฯลฯ ไม่อ่านตามหลักเกณฑ์นี้ ครับ)
กลเม็ด - กน-ละ-เม็ด
คุณค่า - คุน-นะ-ค่า (คำนี้อ่านผิดกันมาก)
ทุนทรัพย์ - ทุน-นะ-ซับ
พลขับ - พน-ละ-ขับ
พลความ - พน-ละ-ความ
พลเมือง - พน-ละ-เมือง
พลร่ม - พน-ละ-ร่ม (คำนี้อ่านผิดกันมาก
จนชินแล้วครับ)
พลเรือน - พน-ละ-เรือน
สรรพสินค้า - สับ-พะ-สิน-ค้า (คำนี้ก็อ่านผิดกันมากเช่นกัน)
สรรพสิ่ง - สับ-พะ-สิ่ง , สัน-พะ-สิ่ง
ความจริงคำที่อ่านอย่างไร เขียนอย่างไร ให้ถูกต้อง มีรวบรวมอยู่ในหนังสือของราชบัณฑิตยสถาน เล่มเล็กๆ ยาวๆ ครับ น่าจะหามาอ่านประกอบ ราคาไม่แพงครับน่าจะสิบกว่าบาทกระมัง ได้ความรู้ และนำไปใช้พูดให้ถูกต้อง ช่วยกันรักษาเสียงอ่านของคำในภาษาไทยไว้ให้ถูกต้อง ก่อนที่จะผิดเพี้ยนเปลี่ยนไปจนผิดถาวรนะครับ เสียชื่อคนไทยหมด ที่อ่าน-พูดภาษาของตนผิดๆ แล้วอย่างนี้เราจะไปสอนภาษาไทยให้ต่างชาติเขาเข้าใจว่าอย่างไร หลายครั้งที่ชาวต่างชาติมาปรารภกับผมว่า “ภาษาไทยเข้าใจยากที่สุดในโลก” เพราะมีกฎเกณฑ์แต่ก็มีคำนอกกฎเกณฑ์ พูดอย่างแต่มีความหมายอีกอย่าง สับสนไปหมด ก็ต้องวิงวอนให้พวกเราช่วยกันดูแลภาษาไทยกันมากๆ หน่อยครับ
สวัสดีครับ อ.กรเพชร
ขอบคุณที่นำความรู้มาให้ทบทวนกัน เดี๋ยวนี้เราพูดภาษาไทยผิดกันเยอะขืนปล่อยไปก็จะทำให้ภาษาผิดเพี้ยน ครับ ต้องช่วยกันครับ
ขอบพระคุณอาจารย์มากนะค่ะ บางคำหนูเข้าใจว่าอ่านเช่นนั้นถูกต้องแล้ว พออ่านบันทึกนี้ของอาจารย์ อายยยย ... และได้ทราบที่ถูกต้องตามหลักภาษาไทยต้องอ่านอย่างไร
สวัสดีครับ
ดีใจครับที่เรามาช่วยกันรักษาความบริสุทธิ์ของเสียงในภาษาไทยกัน
สวัสดีครับ
ขอบคุณอย่างยิ่งครับ ภาษาไทยเป็นของทุกคนครับ เราใช้ตั้งแต่เกิดและใช้ทุกเวลานาทีตลอดชีวิตของเรา ต้องช่วยกันดูแลครับ
สวัสดีครับ
ผมเชื่อว่าคุณ Moo ใช้ภาษาไทยได้ดีคนหนึ่งครับ สังเกตการเขียนบันทึก ผมยังชอบมากเลยครับ คงมีบางคำที่เราพลาดพลั้งไป แก้ไขใหม่ก็จะดีครับ
สวัสดีครับ
ทำไมใช้หลักเดียวกันครับ น่าจะเป็นคนยุคเดียวกัน ท่องจำแล้วได้ผลดีครับ
อยากรู้ว่าคําไหนคือคำสมาสที่ใช้กันทั่วไป คําไหนคือคำสมาสที่ใช้เป็นศัพท์วิชาการ
ช่วยตอบหน่อยได้ไมค่ะ
thank you kha
คุณค่า อ่านได้ สองแบบครับ คุน - ค่า , คุน - นะ - ค่า