การทดสอบความเข้ากันได้ที่ต้องทำก่อนมีการให้เลือด
1 - การตรวจหาหมู่เลือด ทั้งของผุ้รับ (Receipt) และผู้ให้
(Donor) ประกอบด้วย
- Cell
grouping หรือ Direct grouping
คือการเอาเม็ดเลือดแดงที่ต้องการทดสอบมาทำปฏิกริยากับซีรั่มมาตรฐานที่มี
Anti-A และซีรั่มมาตรฐาน
ที่มี anti-B อยู่
มาผสมกันและดูการจับกลุ่มของเม็ดเลือดแดงในซีรั่มทั้งสองชนิด
- Serum grouping หรือ Indirect
grouping
เป็นการตรวจหา anti-A และ Anti-B ในซีรั่ม โดย
การตรวจกับเม็ดเลือดแดงที่ทราบหมู่ที่แน่นอนทั้งหมู่ A, B ,
O ควรทำไปพร้อมกับแบบ cell grouping เพื่อเพิ่มการยืนยันหมู่เลือด
ป้องกันการผิดพลาด
เมื่อนำข้อมมูลการทดสอบทั้งวิธี cell
grouping และ serum grouping มาแปลผลควรได้ผลตรงกัน
ตามตารางดังต่อไปนี้
Cell grouping
เม็ดเลือดทดสอบมาผสมกับ |
Serum grouping
ซีรั่มไม่ทราบหมู่ผสมกับ |
การแปลผลหมุ่เลือด
|
Anti-A
(สีฟ้า)
|
Anti-B
(สีเหลือง)
|
Cell
gr.A
|
Cell
gr.B
|
Cell
gr.O
|
|
+
|
-
|
-
|
+
|
-
|
หมู่เลือด A
|
-
|
+
|
+
|
-
|
-
|
หมู่เลือด B
|
+
|
+
|
-
|
-
|
-
|
หมู่เลือด AB
|
-
|
-
|
+
|
+
|
-
|
หมู่เลือด O
|
หมายเหตุ + หมายถึงมีการจับกลุ่มของเม็ดเลือดแดง / -
หมายถึงไม่มีการจับกลุ่มของเม็ดเลือดแดง
2.
การตรวจความเข้ากันได้ของเลือดผู้รับและเลือดผู้ให้ (Cross
matching)
ถึงแม้ว่าการหาหมู่เลือดจากข้อ 1 พบว่าเป็นหมู่เลือด ABO
หมู่เดียวกันแล้วก็ตาม แต่ก่อนการให้เลือด (Blood transfusion)
ก็จำเป็นต้องทำ Cross matching หรือ compatibility test อีก
เพราะผู้รับอาจมี แอนติบอดีย์ต่อหมู่เลือดอื่นที่เราไม่ได้ทำการทดสอบ
โดยเฉพาะผู้ที่เคยได้รับเลือดมาแล้วหรือหญิงที่ผ่านการ คลอดบุตรมาแล้ว
การทำการทดสอบประกอบด้วย
- Major cross
matching
คือการทดสอบระหว่างเม็ดเลือดแดงของผู้ให้(Donor)
กับซีรั่มของผู้รับ (Receipt)
เพื่อตรวจหาว่าในซีรั่มของผู้รับมีแอนติบอดีย์ต่อแอนติเจนบนเม็ดเลือดแดงของผู้ให้ที่นอกเหนือไปจาก
ABO antigen หรือไม่
- Minor cross
matching
คือการทดสอบระหว่างซีรั่มของผู้ให้(Donor)
กับเม็ดเลือดแดงของผู้รับ (Receipt)
เพื่อตรวจว่าในซีรั่มของผู้ให้มีแอนติบอดีย์ต่อแอนติเจนบนเม็ดเลือดแดงของผู้รับนอกเหนือไปจากระบบ
ABO antigen หรือไม่
เลือดที่จะนำมาให้ผู้รับได้จะต้องไม่เกิดการจับกลุ่ม
ตกตะกอน (hemaglutination) ใดๆ ทั้งสิ้นทั้งในส่วนของ major และ minor
cross matching
(นอกจากนั้นยังต้องมีการตรวจความปลอดภัยของเลือดที่จะให้อื่นๆอีกด้วยเช่น
ต้องไม่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบ บี / ซี
เชื้อไวรัสเอดส์ กามโรค VDRL
อื่นๆที่อาจติดต่อได้เป็นต้น)
-
Indirect Coombs'
test
แม้ว่าจะไม่มีการจับกลุ่มของเม็ดเลือดแดงในการทำ cross matching
แล้วก็ตาม ก็ยังมิได้หมายความว่า
ในซีรั่มของผู้รับและในซีรั่มของผู้ให้จะไม่มีแอนติบอดีย์ดังกล่าวอย่างแน่นอน
เพราะแอนติบอดีย์อาจเป็น
ชนิดที่ไม่สามารถทำให้เม็ดเลือดแดงจับกลุ่มก็ได้ สำหรับการทดสอบนี้เป็นการทดสอบเพื่อหา
incomplete antibody ต่อแอนติเจนบนเม็ดเลือดแดง (ที่จะให้)
ในซีรั่มของผู้รับ
ด้วยการเอาซีรั่มผู้รับมาทำปฏิกริยากับเม็ดเลือดแดงของผู้ให้ก่อน
ล้างเม็ดเลือดแดงที่ อบเข้าด้วยกันแล้ว นำมาเติม Coombs'
reagent ลงไป ถ้ามีการจับกลุ่มของเม็ดเลือด แสดงว่าในซีรั่ม
ผู้รับมี incomplete antibody ต่อแอนติเจนบนเม็ดเลือดแดงที่จะให้
หมายความว่าเลือดนั้นไม่เหมาะสมที่จะใช้เลือดดังกล่าวได้