การพัฒนากระบวนการคิดด้วยการทดลองและปฏิบัติจริง

การพัฒนากระบวนการคิดเด็กปฐมวัย

      ปัจจุบันประเทศต่างๆทั่วโลกกำลังให้ความสนใจกับการพัฒนากระบวนการคิดในผู้เรียนก็เนื่องจากความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่รวดเร็ว เด็กปฐมวัยก็เช่นเดียวกัน เด็กจะเริ่มใช้ความคิด เข้าใจเหตุผลง่ายๆหากได้รับการพัฒนาทางสมองโดยได้รับการกระตุ้นเร้าให้รับรู้สิ่งต่างๆเพื่อฝึกการใช้ความคิด  ในการพัฒนาเด็กปฐมวัยจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องส่งเสริมให้เด็กเรียนรู้ด้วยตนเอง คิดอย่างมีเหตุผลและแก้ปัญหาด้วยตนเอง ครูปฐมวัยจึงเป็นบุคคลสำคัญที่จะช่วยพัฒนาการคิด โดยจัดประสบการณ์ให้แก่เด็กอย่างเหมาะสมและต่อเนื่องเพื่อให้เด็มีโอกาสแสดงความรู้สึกโดยการจัดบรรยากาศการเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้เด็กกล้าคิดและกล้าแสดงออกครูต้องช่วยให้กำลังใจและสร้างความเชื่อมั่น

        ข้าพเจ้าได้มีโอกาศเข้าโครงการวิจัยปฏิรูปกระบวนการเรียนรู้ โดยเน้นพัฒนาความสามารถด้านทักษะกระบวนการคิดของเด็กปฐมวัย ด้วยแผนการจัดประสบการณ์เรียนรู้โดยการทดลองและปฏิบัติจริง โดยข้าพเจ้าเชื่อว่าเด็กจะเรียนรู้ได้ดีก็ต่อเมื่อได้ปฏิบัติด้วยตนเอง การเรียนจากประสบการณ์ตรงจริงๆจะเป็นประสบการณ์สำคัญที่เด็กสามารถจดจำและนำไปพัฒนาได้ดี  กิจกรรมที่จัดส่วนใหญ่จึงเน้นให้เด็กได้ลงมือปฏิบัติเอง  ร่วมคิดร่วมทำกับเพื่อนบ้าง  ครูอาจให้คำแนะนำหรือให้กำลังใจในยามที่เด็กมีปัญหาบ้าง  จัดเตรียมสื่ออุปกรณืไว้บริการ  ที่สำคัญที่จะขาดไม่ได้เลยคือ  การใช้คำถามกระตุ้นบ่อยๆเพื่อฝึกให้เด็กคิดเช่น  ถ้ามีปัญหานักเรียนจะทำอย่างไร  ทำไมจึงทำเช่นนั้น  นักเรียนคิดว่าอย่างไร   เราจะแก้ปัญหาอย่างไรดี  เป็นต้น  ฝึกให้เขากล้าแสดงความคิดเห็น  กล้าที่จะพูด  ครูต้องจดบันทึกคำพูดของเด็กไว้เพื่อดูพัฒนาการ  ใช้การเสริมแรง เช่นชมเชย  ให้กำลังใจ  เพื่อให้เด็กเกิดความเชื่อมั่นในตนเอง  เมื่อเด็กได้ปฏิบัติบ่อยๆเขาก็จะเริ่มไม่กลัวกล้าที่จะคิด  กล้าที่จะพูด ซึ่งจะเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาการคิดของเด็ก  แต่ครูต้องใจเย็นๆ  ต้องรอคอยให้เด็กพร้อม  และต้องยอมรับความแตกต่างของเด็กแต่ละคน  เพราะเด็กแต่ละคนมีความสามารถ และความพร้อมในการเรียนรู้ไม่เท่ากัน  ถ้าเขาได้ฝึกปฏิบัติบ่อยๆเขาก็จะเริ่มพัฒนาและมีความพร้อมมากยิ่งขึ้น

    การพัฒนาการคิดเด็กปฐมวัยไม่ยากหากให้เวลา  ให้โอกาส  จัดประสบการณ์ที่มีความหมาย จัดบรรยากาศการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการคิด  โดยเฉพาะการให้เด็กได้เป็นผู้ลงมือปฏิบัติด้วยตนเองจะเป็นการสอนที่เด็กได้ประสบการณ์ตรง และสามารถนำไปใช้ในชีวิตจริงได้  โดยครูต้องกระตุ้นให้ผู้เรียนคิดอย่างมีเหตุผล  ป้อนคำถาม ป้อนปัญหาให้เด็กฝึกคิด หรือแสดงความคิเห็น  ให้เด็กรู้จักสืบเสาะหาความรู้ เด็กก็จะพัฒนากระบวนการขึ้นเพิ่มขึ้น ลองทำดูแล้วจะรู้ว่าเด็กปฐมวัยก็ทำได้