วันที่ 15 ส.ค. 50 ผมไปนั่งฟัง ดร. นพ. โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ พูดเรื่อง “สุขภาพดีกับชีวิตที่ดี” ในการประชุมวิชาการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา และโอกาสครบรอบ 40 ปี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ที่หาดใหญ่ คุณหมอโกมาตรบอกว่า “วิธีคิดสำคัญกว่าวิธีทำ” ปัญหาที่เกิดเพราะเรามักจะทำโดยไม่ได้คิด ไม่มีวิธีคิด เพราะวิธีทำเรื่องต่างๆ นั้น ไม่ยาก เรียนที่ไหนก็ได้
หมอโกมาตร เป็นหมอนักมานุษยวิทยาสังคม (Social Anthropology) จบปริญญาเอกมาจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด มีวิธีทำความเข้าใจปรากฏการณ์ต่างๆ ในสังคมมนุษย์ได้อย่างลึกซึ้ง
Good Health & Good Life
Health : Heal : Holos : Whole : Holism
สุขภาพ : ภาวะแห่งความสุขสมบูรณ์อย่างเป็นองค์รวม
หมอโกมาตรแตกคำ “สมบูรณ์” ว่า ประกอบด้วย สม + บูรณ สมะ = พอดี พอควร บูรณ = บูรณาการ ภาพรวม สมบูรณ์ = ภาพรวมที่พอดี
Dimensions of Health สุขภาพมีความหมายได้ต่างๆ กัน
• ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ
• อายุมั่น ขวัญยืน / อายุยืนยาว
• อายุ วรรโณ สุขัง พลัง / อยู่ดีมีแรง
• การมีร่างกายปกติ / ครบสามสิบสอง
• อยู่เย็นเป็นสุข / อยู่ร่วมกันในสังคมได้
• การมีชีวิตที่สุขสบาย ไม่อดไม่อยาก
• เป็นธรรม เป็นไท ไม่ถูกกดขี่
• เข้าถึงความดี ความงาม ความจริงสูงสุด
ฟังหมอโกมาตรแล้ว ผมเถียงว่า นักมานุษยวิทยาให้น้ำหนักที่วิธีคิด แต่นัก KM ให้น้ำหนักที่วิธีปฏิบัติ เอาการปฏิบัติสร้างการเรียนรู้วิธีคิด เอาความสำเร็จมาตีความเพื่อเรียนรู้วิธีคิดที่แฝงฝังอยู่ในการปฏิบัตินั้น
เอาเข้าจริง วิธีคิดกับวิธีทำมันผูกพันกัน มีอิทธิพลต่อกัน วิธีคิดที่ดีนำไปสู่การปฏิบัติที่ดี ที่ไม่หลงทาง ไม่นำไปสู่ปัญหา ข้อนี้เป็นที่รู้และเข้าใจกันทั่วไป แต่ในวงจรวกกลับ วิธีปฏิบัติที่ดี (ที่ได้ผลดี มีความสำเร็จ) ทำไปสู่การเรียนรู้วิธีคิดที่ดี ในวงจรวกกลับนี้ เราไม่ค่อยเข้าใจ แต่เมื่อมีประสบการณ์การใช้ KM ผมพบว่า ในชีวิตจริง หลายๆ ครั้งเราทำงานประสบความสำเร็จแบบบังเอิญ (ฟลุ๊ก) แล้วเราก็ปล่อยไป ไม่เอามาคิด เราก็ขาดโอกาสในการเรียนวิธีคิด แต่เมื่อผมรู้จัก KM ผมจึงนำ “ความสำเร็จแบบฟลุ๊ก” มาร่วมกันตีความกับทีมงาน ว่าความสำเร็จเกิดจากอะไร เราก็ได้เรียนรู้วิธีคิด จากการกระทำ
การที่ชีวิตช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ผมทำงานส่งเสริม KM ช่วยให้ผมได้เรียนรู้วิธีคิด และวิธีเรียนรู้ หลายๆ แนว ผมได้เรียนรู้วิธีการเรียนรู้ที่ครบวงจร คือเดิมผมมีปัญญาแบบคิดสู่ทำ แต่พอรู้จัก KM ผมได้รู้จักปัญญาแบบทำสู่คิด ช่วยให้ครบวงจรปัญญา
วิจารณ์ พานิช
15 ส.ค. 50
ห้องประชุมทองจันทร์ หงศ์ลดารมภ์ คณะแพทยศาสตร์ มอ.
คิดอย่างนี้ได้ไหมครับ
พวกที่คิดแต่ไม่ทำ ทำให้อาจารย์ต้องมาทำ KM
พวกที่ทำโดยไม่คิด ทำให้ blog gotoknow มีความเห็นเยอะแต่ไม่มีสาระ เพราะไม่มีแม้แต่ความคิดว่าที่ให้มาเขียนความเห็นในบล็อกเป็นการต่อยอดความรู้ ไม่ใช่ที่สำหรับมาทักทายกัน