การเล่นแม่นางด้ง
การเล่นแม่นางด้ง
การเล่นแม่นางด้งนั้น มีมาแต่สมัยโบราณ คนรุ่นเก่าได้เล่าต่อๆกันว่านิยมเล่นในเทศกาลสงกรานต์ ซึ่งถือกันว่าเป็นวันปีใหม่ของไทย โดยจะเล่นกันในตอนกลางคืน ที่วัดหรือที่บ้านก็ได้ การเล่นแม่นางด้งนี้ จะนิยมเล่นกันทั่วไปในจังหวัดเพชรบูรณ์ โดยเฉพาะ อำเภอหล่มเก่า อำเภอหล่มสัก อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ ตลอดทั้งอำเภอใกล้เคียง
ลักษณะเครื่องแต่งกายในการเล่นแม่นางด้ง ผู้จับกระด้งส่วนมากจะเป็นผู้สูงอายุ จะแต่งกายตามแบบชาวบ้าน ไม่มีแบบแผนที่แน่นอน บางครั้งก็แต่งกายยุคปัจจุบัน หรือในบางโอกาสจะสวมเสือแขนสามส่วน นุ่งผ้าถุงยาว หรือไม่ก็นุ่งโจงกระเบน
วิธีการเล่น เริ่มทำการแสดง จะมีพิธียกครูเสียก่อน มีผู้จับกระด้ง ๒ คน โดยจับกระด้งคว่ำลง และจะมีผู้กล่าวนำเชิญแม่นางด้งเข้าสิงสู่กระด้ง เมื่อเริ่มเข้า กระด้งที่อยู่ในมือของผู้จับกระด้งก็จะสั่นแรงขึ้นเรื่อยๆ สักครู่เมื่อกระด้งหยุด ถ้าต้องการถามเรื่องอะไร หรือทำนายทายทักอะไร ก็จะถามแม่นางด้ง เช่น ปีนี้ปลูกข้าวจะได้ผลดีหรือไม่เป็นต้น หรือไม่ชายหนุ่มก็ถามเกี่ยวกับเรื่องของความรัก เช่น เขารักใคร หรือใครแอบชอบเขา กระด้งก็จะสั้นและไปหาผู้หญิงคนนั้น
การเล่นแม่นางด้งในปัจจุบันนี้แทบหาดูไม่ได้แล้วครับ เพราะคนรุ่นใหม่ๆคิดว่าเป็นเรื่องงมงายและไร้สาระ สำหรับตัวผมเองถือว่าเป็นมรดกทางวัฒนธรรมพื้นบ้านของไทยอย่างหนึ่ง ถึงแม้ว่าในพิธีกรรมการเล่นจะมีวิญญาณจริงหรือไม่ ไม่น่าจะเป็นเรื่องสำคัญ สิ่งที่สำคัญคือสิ่งนั้นเป็นการละเล่นที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนไทยครับ
ความเห็น (7)
- สวัสดีค่ะ อาจารย์
- ทำไม เพชรบูรณ์ มีของเล่นเยอะจังค่ะ
- นางด้ง เหมือน ผีถ้วยแก้วมั้ยคะ
- ขอบคุณค่ะ
- สวัสดีครับป้าแดง
- ขอบคุณที่เข้ามาเยี่ยมชมอย่างสม่ำเสมอครับ
- การละเล่นเพชรบูรณ์เยอะอาจเกิดจากจังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นที่รวมของคนหลายๆพื้นที่ที่เข้ามาอยู่ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เช่น คนหล่ม มาจากหลวงพระบาง มาจากภาคเหนือบ้าง อีสานบ้าง กลางบ้าง หรืออาจจะเป็นเพราะอยู่ตรงกลางสามภาคครับ
- การเล่นแม่นางด้ง คล้ายกับการเล่นผีถ้วยแก้วครับ แต่จะสนุกตรงที่กระด้งดิ้นแรงจนผู้จับแทบควบคุมไม่ได้ครับ
- ขอบคุณค่ะ อาจารย์
- อีกอย่าง บันทึกอาจารย์ สวยมากค่ะ การจัดวางตัวหนังสือ และภาพ กรอบภาพสวยมากค่ะ
- อาจารย์ทำอย่างไรคะ
- ขอบคุณมากครับป้าแดง
- สำหรับภาพและกรอบได้รับคำแนะนำจากครูหญ้าบัวครับ
- โดยยึดแบบแผนมาจากอาจารย์beeman ครับ
- บันทึกของอาจารย์beeman ย้อนกลับไปเปิดดู เขียนไว้ เมื่อ 3 ก.ย.49 เรื่อง เทคนิคการสร้างตารางสีและใส่ภาพในตาราง(๑)(๒)ครับ
- ขอบคุณค่ะ อาจารย์ จะลองตามไปดูนะคะ
สวัสดีค่ะ
- ไม่เข้าระบบ--->เน็ตช้ามาก...
- นางด้ง.....นางเชือก.. .นางกวัก.. เห็นเขาเล่นแถวหมู่บ้านทุกปีในเทศกาล วันสงกรานต์ และต้องเล่นให้ครบ 3 วัน ตั้งแต่จำความได้ ตอนนี้ยังเห็นอยู่....คนแก่บางคนที่พาเล่นตายจากไปมากแล้ว..เหลือแต่รุ่นใหม่.......แต่ไม่ได้แต่งตัวแบบในภาพนี้นะค่ะ....
- บางปีได้รับการสนับสนุนการละเล่นจาก อบต. บางปีเห็นเงียบๆ ก็ไม่ทราบนโยบายมีอย่างไร...(เปล่าบ่น..นะจ๊ะ)
- สงกรานต์ปีหน้า ขอเชิญ น้องบัวชูฝัก ไปชมการละเล่นสด ที่ หมู่ 9 ตำบลน้ำร้อน นะจ๊...ยินดีต้อนรับจ๊ะ
- ขอบคุณครูหญ้าบัวครับ
- ดีใจครับที่การละเล่นต่างๆยังมีให้ดูอยู่
- สงกรานต์ปีหน้าจะต้องไปชมให้ได้ครับ จะได้นำภาพสวยๆมาฝากกัน