ระบบสารสนเทศในโรงเรียน ความเป็นมา |
-
ระบบสารสนเทศเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นและสำคัญช่วยให้ผู้บริหารปฏิบัติภารกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การพัฒนาการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในระดับโรงเรียนได้สนับสนุนด้านบุคลากร
ด้านงบประมาณ ด้านวัสดุครุภัณฑ์ ด้านการจัดการ ที่มีความจำเป็น
การนิเทศ การประเมินผล เพื่อมีระบบสารสนเทศที่เป็นกระบวนการ กรมสามัญศึกษาได้กำหนดนโยบายที่10 การพัฒนาการบริหารและการจัดการศึกษา ในแผนพัฒนาการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระยะที่ 8 (พ.ศ.2540-2544)"ปรับปรุงและพัฒนาการบริหารและการจัดการทั้งในด้านรูปแบบ วิธีการ วิทยาการ เทคโนโลยี ข้อมูล สารสนเทศ รวมทั้งการส่งเสริมการกระจายความรับผิดชอบในการจัดการศึกษาไปสู่หน่วยงานระดับจังหวัดและโรงเรียนมากขึ้น"โรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ได้ดำเนินการเพื่อสนองนโยบายดังกล่าวโดยได้ดำเนินการใช้ระบบสารสนเทศในโรงเรียนในด้านการจัดตั้งงบประมาณ การจัดสรรงบประมาณ การวางแผนปฏิบัติการ การรายงานข้อมูล การบันทึกข้อมูล การรวบรวมข้อมูล การประมวลผลข้อมูล การประยุกต์ใช้ข้อมูล เป็นต้น (วาสนา จุฑานันท์, 2540) สภาพปัจจุบันโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ จำนวน 6 โรงเรียน ผู้บริหารและผู้ช่วยผู้บริหาร จำนวน30 คน เจ้าหน้าที่สารสนเทศ จำนวน 24 คน ที่เกี่ยวข้องกับการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร และเพื่อรายงานผู้เกี่ยวข้อง บุคลากรเหล่านี้มีและใช้ระบบสารสนเทศที่แตกต่างกัน ตามสภาพแวดล้อมของโรงเรียน ทำให้มาตรฐานการใช้ระบบสารสนเทศเกิดความแตกต่างกันทั้งในด้านประสิทธิภาพและผลงานที่ได้ก่อให้เกิดปัญหาในการรายงานข้อมูล และข้อมูลขาดความเชื่อถือ มีปัญหาและวิธีการแก้ปัญหาที่แตกต่างกันอันส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพของการบริหาร เพื่อให้ได้รับประโยชน์จากระบบสารสนเทศมากที่สุด ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะศึกษาสภาพปัจจุบัน และการดำเนินการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ ทั้งนี้เพื่อนำข้อมูลไปเป็นแนวทางในการวางแผนและพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษาให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นต่อไป |
แนวคิดทฤษฎี |
- 1.
ความสำคัญของระบบสารสนเทศต่อการบริหาร 2. ความหมายของข้อมูล สารสนเทศ ระบบสารสนเทศ และระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร 3. แนวความคิดที่เกี่ยวกับระบบสารสนเทศ 4. ระดับการใช้สารสนเทศในโรงเรียน 5. ความสัมพันธ์ระหว่างผู้บริหารกับสารสนเทศ 6. การพัฒนาการจัดการศึกษาแบบสห |
วัตถุประสงค์ |
- เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ |
สมมุติฐานการวิจัย |
- |
ระเบียบวิธีวิจัย |
- การวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research) |
ประชากร/กลุ่มตัวอย่าง |
การวิจัยครั้งนี้ศึกษาจากกลุ่มประชากรที่เป็นผู้บริหารโรงเรียน จำนวน 30 คน และเจ้าหน้าที่สารสนเทศจำนวน 24 คน ที่เกี่ยวข้องกับการใช้และการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ จำนวน 6 โรงเรียน |
ตัวแปร |
- |
นิยามศัพท์ |
- ระบบสารสนเทศ (Information
System) หมายถึง กระบวนการผลิตสารสนเทศ ซึ่งมีองค์ประกอบคือ
เครื่องมือ บุคคล ความคิดและการกระทำต่างๆ
เพื่อรวบรวมข้อมูลและจัดกระทำให้เป็นสารสนเทศ ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร(Management Information System) หมายถึง กระบวนการเก็บรวบรวมข้อมูล ประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อให้เป็นความรู้ที่สามารถนำไปใช้เพื่อการตัดสินใจ การวางแผนและการควบคุมงานในการบริหารได้ เจ้าหน้าที่สารสนเทศ หมายถึง ข้าราชการครูหรือผู้ที่ได้รับแต่งตั้งให้ปฏิบัติหน้าที่สารสนเทศของโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ สหวิทยาเขตศรีธาตุ หมายถึง โรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา จำนวน 6 โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนศรีธาตุพิทยาคม โรงเรียนตาดทองพิทยาคม โรงเรียนกุงเจริญพิทยาคม โรงเรียนวังสามหมอวิทยาคาร โรงเรียนนานกชุมวิทยาคม โรงเรียนคำยางพิทยา |
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย |
-
เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ เป็นแบบสอบถาม จำนวน 2 ชุด
ดังนี้ ชุดที่ 1 แบบสอบถามผู้บริหารโรงเรียน แบ่งออกเป็น 2 ตอน คือ ตอนที่ 1 สอบถามเกี่ยวกับสถานภาพของผู้ตอบแบบสอบถาม เป็นแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) จำนวน 6 ข้อ เป็นข้อคำถามเกี่ยวกับ เพศ อายุ วุฒิการศึกษา อายุราชการ ระยะเวลาในการดำรงตำแหน่งบริหาร และตำแหน่ง ตอนที่ 2 เป็นแบบมาตรส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ สอบถามเกี่ยวกับการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร มีข้อคำถาม 33 ข้อ แยกได้ดังนี้ 1. คุณลักษณะและความรู้ความสามารถของเจ้าหน้าที่สารสนเทศในโรงเรียน จำนวน 14 ข้อ 2. การสนับสนุนให้เจ้าหน้าที่สารสนเทศได้รับการพัฒนาด้านความรู้ ความสามารถด้วยวิธีการต่าง ๆ จำนวน 3 ข้อ 3. การให้การสนับสนุนงบประมาณในการจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน จำนวน 5 ข้อ 4. การจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน จำนวน 3 ข้อ 5. การนำสารสนเทศไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในด้านต่างๆ จำนวน 8 ข้อ และข้อเสนอแนะของผู้ตอบแบบถาม เป็นแบบปลายเปิด (The Open Form) ชุดที่ 2 แบบสอบถามเจ้าหน้าที่สารสนเทศ แบ่งเป็น 3 ตอน คือ ตอนที่ 1 สอบถามเกี่ยวกับสถานภาพของผู้ตอบแบบสอบถาม เป็นแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) จำนวน 6 ข้อ เป็นข้อคำถามเกี่ยว กับ เพศ อายุ วุฒิการศึกษา อายุราชการ ระยะเวลาในการทำหน้าที่เจ้าหน้าที่สารสนเทศ และตำแหน่ง ตอนที่ 2 เป็นแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) มุ่งสำรวจเกี่ยวกับการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร มีข้อคำถาม 20 ข้อ ตอนที่ 3 เป็นแบบมาตรส่วนประมาณค่า (Rating Scale) 5 ระดับ สอบถามเกี่ยวกับปัญหาและความต้องการในการจัดระบบสารสารสนเทศเพื่อการบริหาร มีข้อคำถาม 20 ข้อ แยกได้ ดังนี้ 1. ด้านการบริหารและการจัดการ จำนวน 5 ข้อ 2. ด้านบุคลากร จำนวน 5 ข้อ 3. ด้านงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์ จำนวน 5 ข้อ 4. ด้านการประเมินผล จำนวน 5 ข้อ และข้อเสนอแนะของผู้ตอบแบบสอบถาม เป็นแบบปลายเปิด (The Open Form) การตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ให้อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์และผู้เชี่ยวชาญ ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) และรูปแบบของภาษาที่เหมาะสม (Wording) นำแบบสอบถามที่ปรับปรุงแล้วไปทดลองใช้ (Tryout) วิเคราะห์หาค่าความเที่ยง (Reliability) โดยวิธี Alpha Coefficient ของ Cronbach โดยแบบสอบถามชุดที่ 1 สำหรับผู้บริหารโรงเรียนได้ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยง .94 แบบสอบถามชุดที่ 2 สำหรับเจ้าหน้าที่สารสนเทศได้ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยง .95 |
วิธีการรวบรวมข้อมูล |
- |
การวิเคราะห์ข้อมูล |
-
การวิจัยครั้งนี้วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ โปรแกรม SPSS for Windows
version 8.0 ดังนี้ 1. ข้อมูลที่ได้จากแบบตรวจสอบรายการ(Checklist)วิเคราะห์โดยการแจกแจงความถี่และหาค่าร้อยละ 2. ข้อมูลที่ได้จากแบบมาตรส่วนประมาณค่า (Rating Scale) วิเคราะห์โดยการหาค่าเฉลี่ยเลขคณิต และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน |
สรุปผลวิจัย |
- 1.
ในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร โรงเรียนมัธยมศึกษา
สังกัดกรมสามัญศึกษา สหวิทยาเขตศรีธาตุ
มีคณะกรรมการจัดระบบสารสนเทศของโรงเรียน
มีการจัดสรรงบประมาณด้านวัสดุอุปกรณ์
ในการจัดระบบสารสนเทศแต่ไม่เพียงพอ
เจ้าหน้าที่สารสนเทศมีความรู้ความสามารถ ด้านสถิติ
ด้านการจัดระบบสารสนเทศด้านคอมพิวเตอร์จากการเรียนรู้ด้วยตนเองเครื่องคิดเลขและคอมพิวเตอร์มีประสิทธิภาพพอใช้
เทคโนโลยีสื่อสารส่วนใหญ่ใช้วิทยุสื่อสาร
เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลใช้แบบสำรวจของโรงเรียน
โดยขอความร่วมมือจากผู้เกี่ยวข้องเก็บรวบรวมข้อมูลให้
การประมวลผลข้อมูลใช้เครื่องคิดเลขและคอมพิวเตอร์ ค่าสถิติที่ใช้คือ
ค่าร้อยละและค่าเฉลี่ย
เก็บรักษาข้อมูลและสารสนเทศในลักษณะแฟ้มเอกสารและคอมพิวเตอร์
มีการใช้ข้อมูลสารสนเทศในการวางแผนและตัดสินใจ
ผู้บริหารโรงเรียนมีความคิดเห็นเกี่ยวกับการดำเนินงานการจัดระบบสารสนเทศอยู่ในระดับ
มาก รายการที่เห็นว่าปานกลาง คือ
การให้การสนับสนุนงบประมาณในการจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน 2. ปัญหาในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร พบว่า เจ้าหน้าที่สารสนเทศมีความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหาในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารอยู่ในระดับปานกลาง รายการที่เห็นว่าเป็นปัญหามาก คือ ปัญหาด้านงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์ 3. ความต้องการในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร พบว่า เจ้าหน้าที่สารสนเทศมีความคิดเห็นเกี่ยวกับความต้องการในการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารอยู่ในระดับมาก รายการที่เห็นว่ามีความต้องการมากที่สุด คือ ความต้องการด้านงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์ |
ข้อเสนอแนะ |
-
ข้อเสนอแนะสำหรับโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา
สหวิทยาเขตศรีธาตุ 1. ควรสนับสนุนให้มีการพัฒนาเจ้าหน้าที่สารสนเทศ
ได้รับการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับการจัดระบบสารสนเทศในโรงเรียน
2. ควรเพิ่มประสิทธิภาพเครื่องมือที่ใช้ในการประมวลผลข้อมูล 3.
ควรสนับสนุนในการจัดสรรงบประมาณในด้านห้องปฏิบัติการสารสนเทศ
ตลอดจนวัสดุอุปกรณ์อื่นๆ เพิ่มมากขึ้น ข้อเสนอแนะสำหรับกรมสามัญศึกษา 1. ควรพิจารณากำหนดขอบข่ายงานแผนงานโดยให้มีการกำหนดตำแหน่งเจ้าหน้าที่แผนงานสารสนเทศ และผู้ช่วยฝ่ายแผนงานสารสนเทศ 2. ควรกำหนดนโยบายและมาตรการให้ชัดเจนในการให้โรงเรียนนำข้อมูลและสารสนเทศไปใช้ในการศึกษา โดยมีวิธีการตรวจสอบ ติดตาม และประเมินผลเป็นประจำ 3. ควรติดตามกำกับดูแลและให้ความช่วยเหลือในการติดตามเพื่อโรงเรียนได้รับการสนับสนุน ในการจัดสรรงบประมาณอย่างมีความเสมอภาคเท่าเทียมกันงบประมาณที่พิจารณาจัดสรรในด้านการมีเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีสื่อสาร ควรได้รับการพิจารณาดำเนินการอย่างเร่งด่วน ต่อการพัฒนาประสิทธิภาพตามเป้าหมาย 4. ควรสนับสนุนให้โรงเรียนมีวัสดุครุภัณฑ์ที่มีมาตรฐานในการใช้ที่มีมาตรฐานใกล้เคียงกัน หากสร้างมาตรฐานให้มีมาตรฐานเดียวกันทั้งในด้านวัสดุและครุภัณฑ์ ก็ย่อมเป็นการส่งเสริมให้ประสิทธิภาพในการบริหารมีความใกล้เคียงกัน 5. ควรกำหนดนโยบายและมาตรการให้โรงเรียนจัดระบบสารสนเทศ ทั้งทางด้านเทคนิคและวิธีการ มีมาตรฐานอันเดียวกันเป็นหลักการ เพื่อโรงเรียนสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการบริหารงาน ในการวางแผนและการตัดสินใจของผู้บริหารโรงเรียนต่อไป ข้อเสนอแนะสำหรับการวิจัยครั้งต่อไป 1. ควรศึกษาการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ทุกสหวิทยาเขต 2. ควรศึกษาการใช้ระบบสารสนเทศเพื่อการวางแผนและตัดสินใจของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ทุกสหวิทยาเขต 3. ควรศึกษาการประเมินผลการจัดระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดกรมสามัญศึกษา ทุกสหวิทยาเขต |
คงเป็นผลการวิจัยหลายปีมาแล้ว แต่ข้อเสนอแนะ จากการวิจัยครั้งนี้ยังมีประโยชน์มากนะคะ