รัฐธรรมนูญกับจริยธรรม
รัฐธรรมณูญกับจริยธรรม
วิกูล โพธิ์นาง
๙ กรกฎาคม ๒๕๕๐
ร่างรัฐธรรมณูญฉบับพุทธศักราช ๒๕๕๐ ที่จะมีการทำประชามติเพื่อรับหรือไม่รับ ในวันที่ ๑๙ สิงหาคม ๒๕๕๐ นี้ ในหมวด ๑๓ ว่าด้วยเรื่อง “จริยธรรมของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองและเจ้าหน้าที่ของรัฐ”
นับเป็นนิมิตหมายอย่างหนึ่งที่ชี้ให้เห็นว่าสังคมไทยยังสนใจธรรมคำสั่งสอนทางศาสนา จึงได้นำมาเขียนไว้ในกฎหมายสูงสุดของชาติ
นักการเมืองและเจ้าหน้าที่รัฐมีอิทธิพลอย่างสูงในสังคมไทยที่จะสร้างสุขสร้างทุกข์ให้กับสังคมโดยรวม บางคนก็เป็นคนดีบางคนก็ประพฤติปฏิบัติตนเป็นที่รังเกียจของราษฏรทั่วไป แต่ก็ไม่มีใครมาแก้ไขให้เขาเหล่านั้นกลับตัวกลับใจยังความเดือดเนื้อร้อนใจไปสู่มวลชนอยู่เนืองๆหากดูรัฐธรรมณูญในสาระของหมวดที่ ๑๓ ฉบับร่าง ๒๕๕๐ ไม่มีการชี้ในรายละเอียดของคุณธรรมจริยธรรมนักการเมืองและเจ้าหน้าที่ของรัฐ ว่าต้องปฏิบัติอย่างไรจึงจะเป็นผู้มีคุณสมบัติตามเจตนารมณ์แห่งร่างรัฐธรรมณูญ นั่นก็เพราะเป็นลักษณะของรัฐธรรมณูญที่จะเขียนเพียงแนวทางปฏิบัติกว้างๆไม่ลงไปในรายละเอียด
ที่ร่างรัฐธรรมณูญกำหนดไว้ดังนี้
“…มาตรา๒๗๐ มาตรฐานทางจริยธรรมของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ข้าราชการ หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐแต่ละประเภทให้เป็นไปตามประมวลจริยธรรมที่กำหนดขึ้น...และ...มาตรา ๒๗๑ เพื่อประโยชน์ในการดำเนินการตามหมวดนี้ ให้ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภามีอำนาจหน้าที่เสนอแนะหรือให้คำแนะนำในการจัดทำหรือปรับปรุงประมวลจริยธรรมตามมาตรา ๒๗๐...” บางความคิดเห็นสงสัยว่าจะยึดอะไรเป็นหลักจริยธรรม โดยยกตัวอย่างอ้างคำสอนในเรื่องการประพฤติปฏิบัติในสังคมเดียวกันแต่ทำไมคำสอนบางศาสนาไม่เหมือนกันแล้วอะไรคือจริยธรรมจะยึดข้อใดดี อย่างไรเสียทุกศาสนาทุกคำสอนต่างให้คนทำดีละเว้นชั่วที่เกิดข้อสงสัยนั้นอาจมาจากที่ไม่ได้ศึกษาในรายละเอียดปรัชญาที่แท้จริงก่อนก็ได้ จึงขอแสดงความคิดเห็นในประเด็นนี้ไว้ ถึงแม้ว่ารัฐธรรมณูญฉบับร่าง ๒๕๕๐ จะมีมติรับหรือไม่รับก็ตามที สิ่งที่ยังคงมีอยู่และทุกคนต้องรับคือคุณธรรมและจริยธรรม คงเคยได้ยินคำสอนคำเตือนนี้มาบ้างที่ท่านพุทธทาสพร่ำสอนว่า “ศีลธรรมไม่กลับมาโลกาจะวินาศ”นั่นเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ด้วยยุคปัจจุบันนี้เข้ามาสู่ยุค “กลียุค” ยุคที่สามในสี่ส่วนของคนนั้นประกอบไปด้วยคนผิดศีลธรรมไม่สนใจคำสอนของศาสนา และหากในสามส่วนนั้นมีปริมาณของนักการเมืองที่ดำรงตำแหน่งทางการเมืองเจ้าหน้าที่ของรัฐอยู่ด้วยแล้วโลกาจะวินาศไว้ขึ้น
พุทธวิธี มีว่า “สิ่งใดเกิดแต่เหตุ สิ่งนั้นย่อมดับไปเพราะเหตุ” เป็นใจความที่พุทธองค์ทรงสอนว่าสิ่งใดที่เกิดขึ้นย่อมมีมาจากเหตุหาเหตุให้พบแล้วทำลายเหตุนั้นเสียก็จะไม่เกิดเหตุ เมื่อโลกจะถึงคราวจะวินาศก็เพราะคนไม่มีความละอายไม่มีความเกรงกลัวต่อบาปต่อความชั่วนี้คือเหตุแห่งโลกาวินาศธรรมต่อไปนี้เป็นคุณธรรมที่จะรักษาโลกไว้เรียกว่า “ธรรมคุ้มครองโลก ๒ ประการ” ประกอบไปด้วย หิริ และ โอตตัปปะ
หิริ และ โอตตัปปะ คือ “ธรรมคุ้มครองโลก”เป็นธรรมที่จะทำให้โลกมีระเบียบสังคมมีระเบียบเรียบร้อยไม่เดือดร้อนสับสนวุ่นวาย หากสงสัยจะใช้จริยธรรมใดเพื่อให้เป็นไปตามเจตนาแห่งรัฐธรรมณูญดี ก็โปรดนำ หิริ และ โอตตัปปะ ไปพิจารณา
หิริ (อ่านว่า หิ-ริ , หิ-หริ) แปลว่า ความละอาย,ละอายใจต่อการทำชั่ว
โอตตัปปะ (อ่านว่า โอตตัปปะ) แปลว่า ความกลัวต่อบาป,เกรงกลัวต่อความชั่ว
หิริ ก่อนทำสิ่งใดๆหากสิ่งนั้นรู้อยู่ว่าเป็นความชั่ว ผิดศีลธรรม ผิดกฎหมายบ้านเมือง ต้องรู้สึกละอายแก่ใจ หรือละอายต่อสิ่งที่เป็นความชั่วหรือบาปนั้นๆ รวมถึงอายต่อการกระทำที่จะละเว้นไม่ทำความดีอีกด้วย ก่อนทำลงไปต้องคำนึงว่าเราเป็นผู้มีเกียรติ์ มีศักดิ์ศรีโดยเฉพาะนักการเมืองที่เป็นตัวแทนของปวงชน ข้าราชการเจ้าหน้าที่รัฐต้องอายที่รับภาษีของประชาชนอย่าทำให้ประชาชนผิดหวังคำนึงไว้ว่า “กินภาษีเขามาทั้งปีทำความดีบ้างหรือยัง?” คำนึงไว้เสมอว่าเรามีการศึกษา มีตระกูล แม้นคิดละอายไว้เสมอก็จะไม่ลงมือทำชั่วนั้นๆ
โอตตัปปะ เป็นการปฏิบัติควบคู่กับหิริ หากจะทำความชั่วก็ขอให้คิดถึงผลของการทำนั้นเป็นอย่างไร นึกถึงนรกที่คนทำชั่วแล้วต้องรับกรรม หากไกลเกินไปก็ดูที่ปัจจุบันคนทำผิดได้รับโทษอย่างไรบ้างบางรายโทษถึงประหารชีวิต
แม้ผลของการลงประชามติรับหรือไม่รับร่างรัฐธรรมณูญจะออกมาอย่างไรนั้นเป็นสิทธิอันชอบธรรมของผู้มีสิทธิลงคะแนน แต่หลายๆคนในโลกนี้รวมถึงในประเทศไทยโดยเฉพาะนักการเมืองผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองเจ้าหน้าที่ของรัฐต้องมีความละอายและความเกรงกลัวหากจะไม่รับธรรมสำหรับคุ้มครองโลกคือ หิริ และ โอตตัปปะ ทั้งสองนี้ หากปฏิเสธตัวท่านเองก็จะอยู่อย่างไร้ความสุขก็ทราบอยู่แล้วมิใช่หรือยุคนี้ “กลียุค” ผลิตผลรัฐศาสตร์ฯความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น