ช่วยให้อ่านวรรณคดี...เข้าใจ..จัดทัพ..ตั้งทัพ..อย่างไร..สมัยก่อน
การจัดกระบวนทัพและการตั้งทัพในสมัยโบราณ
เวลาเราอ่านวรรณคดีที่มีการยกทัพมาสู้รบกัน เรามักจะพบคำศัพท์เกี่ยวกับการจัดกระบวนทัพและการตั้งทัพ เราอ่านแล้วก็ไม่เข้าใจ เพียงแต่รู้ว่าเป็นรูปแบบการจัดทัพ การตั้งทัพ แต่ไม่ทราบว่ามีลักษณะอย่างไร ผมจึงขอนำข้อมูลที่ผมค้นคว้าไว้ในวิทยานิพนธ์ มาเผยแพร่นะครับ คงจะเป็นประโยชน์ต่อครูภาษาไทยและนักเรียนบ้าง
การจัดกระบวนทัพในสมัยโบราณ มีการจัดเป็นรูปทัพและรูปค่ายต่างๆตามตำราพิชัยสงคราม เช่นเป็นรูปนกอินทรี เป็นรูปพญานาค หรือเป็นรูปราชสีห์ เป็นต้น
การตั้งฐานทัพ ก็จะมีการตั้งทัพตามชัยภูมิที่มีลักษณะแตกต่างๆกันไปโดยมีชื่อเรียก ดังนี้
๑. ครุฑนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ เป็นเขา มีจอมปลวกและต้นไม้สูงใหญ่
๒. พยัคฆนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ ที่ตั้งอยู่ตามแนวป่าริมทางเดิน
๓. สีหนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ เป็นต้นไม้ ๓ ต้นเรียงกันในป่า มีภูเขา และมีจอมปลวกใหญ่มหึมา
๔. สุนัขนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ อยู่ใกล้หมู่บ้าน ตั้งชิดทางเดิน เป็นรายทางไป
๕. นาคนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ ใกล้คลอง แม่น้ำ ลำห้วย
๖. มุสิกนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ เป็นดินโพรง มีจอมปลวก
๗. อัชนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ อยู่กลางทุ่ง เป็นทางเดินของฝูงเนื้อ
๘. คชนาม เป็นชื่อฐานทัพอันมีชัยภูมิ เป็นต้นหญ้ามีต้นไผ่ขึ้นปนอยู่
เห็นไหมครับว่าคนสมัยก่อนเขามีความละเอียดถี่ถ้วน มีความช่างสังเกต ช่างคิดพิจารณากันอย่างยิ่ง ภูมิปัญญาอย่างนี้มีมานาน คนรุ่นหลังอย่าดูแคลนทีเดียว
ความเห็น (8)
- ผมเองก็ใช้คำว่า กระบวนทัพ การตั้งทัพ อยู่บ่อยๆ แต่เพิ่งได้ทราบความหมายที่ละเอียด
- ขอขอบคุณท่านอาจารย์
- ยินดีที่ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับท่าน
โอ้โห.....ต้องขอบคุณอาจารย์มากครับ ที่ประมวลความรู้ได้เป็นประโยชน์อย่างมาก
กำลังจะสอนเรื่องที่มีการจัดทัพพอดี ขออนุญาตนำไปเป็นวิทยาทานกับนักเรียนด้วยนะครับผม
- ขอบคุณท่าน ผอ.ศักดิ์พงศ์ เป็นอย่างสูงครับที่ให้เกียรติมาเยี่ยมเยียนแลกเปลี่ยนเรียนรู้ครับ
- ขอบคุณ อ.นิมิตร มากครับที่เข้ามาเยี่ยมชม
- ยินดีและดีใจมากเลยครับ
- ถ้าสิ่งที่ผมนำมาเสนอเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอนและเด็กไทยครับ
สถานที่ นิสัยตัวละคร เปนงัยคะขอหน่อยได้มั้ยคะ จะทำรายงานสงอาจาน
- ผมยังไม่เข้าใจคำถามของคุณ tan ครับ
- แต่เข้าใจว่า สถานที่อาจหมายถึงฉาก ในเรื่องสั้นหรือในนวนิยาย เช่นเรื่อง มอม สถานที่เป็นประเทศไทยสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ ย่านกรุงเทพ ฯแถบไหน ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ท่านบรรยายไว้ชัดเจน
- ส่วนนิสัยตัวละคร เราจะต้องวิเคราะห์ เช่น ขุนแผนมีนิสัยเจ้าชู้ มีความกตัญญู โดยดูจากพฤติกรรมของตัวละครในเรื่องแล้ววิเคราะห์ออกมา
- เช่นเราบอกว่าขุนแผนเจ้าชู้ ก็วิเคราะห์จาก มีเมียหลายคน พบใครถูกใจก็ได้เป็นเมีย ทั้งนางวันทอง นางแก้วกิริยา นางลาวทอง นางบัวคลี่และอีกหลายคน
- ต้องค้นคว้าและวิเคราะห์ให้ดี จะได้ถูกจัย อาจาน(สะกดตามภาษาวัยสะรุ่น โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน)
ศตวรรษ สะอาดล้วน
ก็ขอขอบคุณมากครับที่ช่วยให้ผมได้รู้ ว่าสมัยก่อยมีการตั้งทัพอย่างนี้ และทำไห้ผมได้งานส่งอาจารย์ด้วย
อาจารย์คะ
คือว่าหนูมีความสนใจที่จะทำโครงงาน เรื่องกระบวนการจัดทัพในสมัยก่อน
ซึ่งหนูจะทำการศึกษาจากวรรณคดีและภาพยนตร์ อาจารย์คิดว่าเรื่องนี้เหมาะที่จะนำมาทำเป็นโครงงานไหมคะ