แม่ซื้อ เป็นแม่ ในความเชื่อ ของคนตั้งแต่สมัยก่อนเก่า เคียงคู่กับการดำเนินชีวิตของคนไทยมาจวบจนปัจจุบัน เชื่อกันว่าทารกทุกคนที่เกิดมาจะมี “แม่ซื้อ” แม่ซื้อ เชื่อว่าเป็นเทวดา หรือ วิญญาณที่คอยดูแลเด็ก ปกปักรักษา ไม่ให้เด็กเจ็บไข้ได้ป่วย ซึ่งความเชื่อจะแตกต่างกันไปตามแต่ละภูมิภาค ภาคกลาง เชื่อว่า “แม่ซื้อ”เป็นภูตประจำทารก มีอยู่ 7 ตน มีชื่อเรียกต่างๆ กัน คือ วันอาทิตย์ชื่อ “วิจิตรมาวรรณ” มีหัวเป็นสิงห์ มีผิวกายสีแดง
วันจันทร์ชื่อ “วรรณนงคราญ” มีหัวเป็นม้า มีผิวสีขาวนวล
วันอังคารชื่อ “ยักษบริสุทธิ์ มีหัวเป็นมหิงสา (ควาย) ผิวกายสีชมพู
วันพุธชื่อ”สามลทัศ” มีหัวเป็นช้าง ผิวกายสีเขียว
วันพฤหัสบดี มีชื่อว่า “กาโลทุกข์” มีหัวเป็นกวาง มีผิวกายสีเหลืองอ่อน
วันศุกร์มีชื่อว่า “ยักษ์นงเยาว์” มีหัวเป็นโค ผิวกายสีฟ้าอ่อน
วันเสาร์ชื่อว่า “เอกาไลย์” มีหัวเป็นเสือ ผิวกายสีดำ
วันอาทิตย์ชื่อ “วิจิตรมาวรรณ” มีหัวเป็นสิงห์ มีผิวกายสีแดง
วันจันทร์ชื่อ “วรรณนงคราญ” มีหัวเป็นม้า มีผิวสีขาวนวล วันอังคารชื่อ “ยักษบริสุทธิ์ มีหัวเป็นมหิงสา (ควาย) ผิวกายสีชมพู วันพุธชื่อ”สามลทัศ” มีหัวเป็นช้าง ผิวกายสีเขียว
วันพฤหัสบดี มีชื่อว่า “กาโลทุกข์” มีหัวเป็นกวาง มีผิวกายสีเหลืองอ่อน
วันศุกร์มีชื่อว่า “ยักษ์นงเยาว์” มีหัวเป็นโค ผิวกายสีฟ้าอ่อน วันเสาร์ชื่อว่า “เอกาไลย์” มีหัวเป็นเสือ ผิวกายสีดำ
ทุกตนทรงอาภรณ์(เสื้อผ้า)สีทอง กล่าวกันว่าแม่ซื้อทั้งเจ็ดตนนี้ แต่ละตนจะสำแดงเดชให้ทารกได้รับความเจ็บป่วยต่างๆ กันไป เช่น ทำให้ปวดท้อง อาเจียน ร้องไม่หยุดหรือบางครั้งก็มีอาการหวาดผวา ดังนั้น เพื่อเป็นการป้องกันมิให้แม่ซื้อมารบกวนทารกให้เกิดอาการเจ็บป่วย คนสมัยโบราณจึงคิดหาวิธีการไม่ให้แม่ซื้อสำแดงเดชให้โทษแก่ทารก โดยทำพิธีที่เรียกว่า “พิธีบำบัดพิษแม่ซื้อ” โดยผู้ทำพิธีจะทำบัตรขึ้นมาใบหนึ่ง ในบัตรจะใส่ของกินต่างๆ เช่น ข้าว น้ำ กุ้งพล่า ปลา ฯลฯ และตุ๊กตาดินรูปผู้หญิงนั่งพับเพียบประคองเด็กอยู่ในตัก เมื่อเจ้าพิธีกล่าวคำในพิธีจบก็จะหักหัวตุ๊กตาใหัหลุดออก เสมือนให้แม่ซื้อเอาไปเล่นแทนได้ ทารกก็จะไม่เจ็บป่วยจากการรบกวนของแม่ซื้ออีก นอกจากการทำพิธีเกี่ยวกับแม่ซื้อดังที่ว่ามาแล้ว ในสมัยก่อนยังมีการเขียนภาพแม่ซื้อลงในแผ่นผ้าขาว ลักษณะคล้ายยันต์เพื่อแขวนไว้ที่เปลเด็ก โดยเขียนด้วยยางมะเดื่อ และระบายสีแม่ซื้อตามสีอาภรณ์และสีกายของแม่ซื้อประจำวันนั้นๆ และด้านหลังผ้าขาวนี้ ยังต้องลงภาพท้าวเวสสุวัณทั้งหน้ายักษ์และหน้ามนุษย์ไว้ด้วย ทั้งนี้ เพื่อป้องกันอันตรายต่างๆที่จะเกิดกับเด็ก ท้าวเวสสุวัณ หรือ ท้าวกุเวร นี้ ท่านเป็นหนึ่งในท้าวจตุโลกบาลประจำทิศเหนือ เป็นใหญ่ในยักษ์ทั้งปวง เชื่อกันว่า ท่านเป็นเทพแห่งความมั่งคั่งร่ำรวย และมีพลังในการป้องกันภูตผีปีศาจหรือสิ่งอัปมงคลต่างๆ ส่วนคัมภีร์ทางพุทธศาสนากล่าวว่าท่านสำเร็จเป็นพระอริยบุคคลชั้นโสดาบัน “แม่ซื้อ” แม้จะเป็นเพียงความเชื่อ แต่ก็นับเป็นภูมิปัญญาที่ชาญฉลาดของคนโบราณที่พยายามคิดค้นวิธีการต่างๆ ที่จะปกป้องลูกหลานของตนให้มีชีวิตอย่างปกติสุข หลีกเลี่ยงการเจ็บไข้ได้ป่วย อีกทั้งยังเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจแก่พ่อแม่ผู้เลี้ยงดูเด็กให้เกิดความเชื่อมั่นขึ้นอีกด้วย
*********** อมรรัตน์ เทพกำปนาท กลุ่มประชาสัมพันธ์ สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม : http://www.culture.go.th/study.php?&YY=2548&MM=7&DD=7
|
ไม่มีความเห็น