Global Trend in University Governance : ๑. สภามหาวิทยาลัยทำอะไร

มหาวิทยาลัยทำหน้าที่หลัก 5 ด้าน Governance คือระบบดูแลกำกับให้มหาวิทยาลัยทำหน้าที่ให้แก่สังคมตามความคาดหวังนั้น ให้ทำหน้าที่ได้ดีที่สุด

 

          แนวคิดเรื่อง governance เป็นแนวคิดใหม่สำหรับมหาวิทยาลัยไทย      เพราะเดิมเราอยู่ในระบบราชการเต็มที่    ทุกอย่างขึ้นอยู่กับระเบียบราชการและ “หน่วยเหนือ”      ต่อมาเราขอเป็นอิสระมากขึ้น  เพื่อความคล่องตัวในการทำหน้าที่สร้างสรรค์วิชาการ     ความคล่องตัวและเป็นอิสระจึงมากับการกำกับ (governance)      แต่การกำกับมหาวิทยาลัย ซึ่งทำหน้าที่เน้นการสร้างสรรค์เพื่อประโยชน์สาธารณะ ย่อมไม่เหมือนการกำกับบริษัทธุรกิจ ซึ่งเน้นการทำกำไรให้แก่ผู้ถือหุ้น

          Emeritus Professor Dr Ingrid Moses, Chancellor (Chair of the Governing Board), University of Canberra ในปัจจุบัน   และเป็นอธิการบดี University of New England, ๑๙๙๗ – ๒๐๐๖    มาบรรยายที่เมืองไทย เรื่อง “Global Trend in University Governance” เมื่อวันที่ ๒๒ มิ.ย. ๕๐ ให้ความเห็นที่น่าสนใจมาก     และเป็นประโยชน์ต่อพัฒนาการของสภามหาวิทยาลัยไทย   

          ผมไม่ได้เข้าประชุมนี้ แต่ได้รับเอกสารประกอบการประชุม     จึงขอนำประเด็นสำคัญจากเอกสารมาเล่าต่อ  University Governance คืออะไร    ทำไมจึงสำคัญ     ประเด็นสำคัญคืออะไร

          มหาวิทยาลัยในปัจจุบันไม่ใช่หอคอยงาช้าง      แต่เป็นองค์ประกอบหนึ่งของสังคม     เป็นองค์ประกอบที่ร่วมกับองค์ประกอบอื่น ทำงานขับเคลื่อนสังคม     ในภาษาของผมคือ “เป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศสังคม (รวมเศรษฐกิจอยู่ในสังคมแล้ว)”     โดยที่มหาวิทยาลัยทำหน้าที่หลักด้าน

               • การกำหนดอนาคตของประเทศ
               • การสร้างความรู้
               • เป็นกลไกในการไต่บันไดทางสังคมของคนหนุ่มสาวจำนวนมาก
               • การผลิตกำลังคนที่มีความรู้และทักษะ    รวมทั้งการยกระดับความรู้และทักษะของคนทำงาน
               • สนองความคาดหวังของสังคมหลากหลายด้าน

          Governance คือระบบดูแลกำกับให้มหาวิทยาลัยทำหน้าที่ให้แก่สังคมตามความคาดหวังนั้น      ให้ทำหน้าที่ได้ดีที่สุด

วิจารณ์ พานิช
๓๐ ก.ค. ๕๐