เมื่อสมเด็จพระศรีนครินทราพระบรมราชชนนี เสด็จร่วมพิธีข้ามอิเควเตอร์

เมื่อครั้งสมเด็จพระศรีนครินทราพระบรมราชชนนี เสด็จพระราชดำเนินทางทะเลระหว่างวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ ถึง วันที่ ๑๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๑๐ โดยเรือหลวงพระที่นั่งจันทร จากประเทศไทยถึงประเทศสิงคโปร์ เมื่อเรือหลวงจันทรแล่นมาไกล้ถึงประเทศสิงคโปร์ก็จะแล่นผ่านเส้นศูนย์สูตร นายทหารเรือและผู้ตามเสด็จ ได้ทำพิธีข้ามอิเควเตอร์ถวายทอดพระเนตร

พิธีข้ามอิเควเตอร์ เป็นประเพณีของชาวเรือที่ทำกันมาทั่วโลก เมื่อเรือเดินสมุทร ไม่ว่าจะเป็นเรือสินค้า เรือรบ หรือเรือท่องเที่ยว จะแล่นผ่านเส้นศูนย์สูตร ก็จะทำพิธีข้ามอิเควเตอร์เพื่อเคารพพระสมุทร เทพเจ้าแห่งท้องทะเล หากเรือเดินสมุทรนั้นผ่านอิเควเตอร์ครั้งแรก หรือนานๆครั้ง ก็จะทำพิธีนี้ แต่ถ้าผ่านเสมอๆก็เพียงแต่ชะลอความเร็วก็เป็นการแสดงความเคารพพระสมุทรแล้ว ตามประวัติ พวกไวกิ้ง แซกซอน และพวกนอร์มัน ได้ทำพิธีนี้มาแต่สมัยโบราณ และสืบทอดมาในหมู่ชาวเรือจนถึงปัจจุบัน ผู้ที่เข้าร่วมพิธีหากเป็นนักท่องเที่ยวก็ถือว่าเป็นผู้บรรลุการเดินทางในมหาสมุทร โดยจะได้รับประกาศนียบัตรเป็นที่ระลึกที่ได้เดินทางข้ามอิเควเตอร์ ถ้าเป็นทหารเรือก็ถือว่ามีประสบการณ์ขั้นลายครามทีเดียว

พิธีข้ามอิเควเตอร์มีรายละเอียดโดยสรุปว่า ในคืนก่อนที่เรืจะแล่นผ่านเส้นศูนย์สูตร ปีศาจทะเลตนหนึ่ง (สมมุติให้คนในเรือคนหนึ่งแต่งตัวเหมือนปีศาจดูน่ากลัว) ไต่ขึ้นมาทางสายสมอเรือ ยืนอยู่ที่หัวเรือ ขอเข้าพบผู้บังคับการเรือหรือนายยามเรือ แล้วแจ้งว่า “พรุ่งนี้ พระสมุทร จะขึ้นมาที่เรือ เพื่อทำพิธีข้ามอิเควเตอร์” ปีศาจทะเลก็สอบถามชื่อเรือ จำนวนลูกเรือ ความประสงค์ของการเดินเรือ เพื่อนำไปแจ้งต่อพระสมุทรก่อนที่จะเสด็จมาทำพิธีให้ แล้วปีศาจทะเลนั้นก็พลันหายไปในความมืด

วันรุ่งขึ้น เมื่อเรือกำลังแล่นผ่านอิเควเตอร์ กัปตันจะจอดเรือทอดสมอทำพิธี พระสมุทรเทพเจ้าแห่งท้องทะเล พร้อมด้วยบริพารเสด็จขึ้นประทับบนดาดฟ้าเรือ เพื่อทำพิธีข้ามอิเควเตอร์ มีทั้งพระสมุทร พระแม่คงคา ลูกหลวง ปีศาจทะเล อนุศาสนาจารย์ นักเดินเรือ นายยามประจำวัน ผู้พิพากษา ทนายความ ช่างตัดผม แพทย์ หมี และตำรวจ ซึ่งทุกคนแต่งตัวตามจินตนาการในบทบาทนั้นๆ เมื่อประจำที่เรียบร้อยแล้ว ปีศาจทะเลจะนำความไปบอกนายยามเรือให้ไปแจ้งผู้บังคับการเรือเพื่อมาถวายการต้อนรับพระสมุทร ผู้บังคับการเรือซึ่งจัดแถวรออยู่แล้วจึงสั่งให้เป่าแตรเป็นสัญญาณแห่งการต้อนรับและเริ่มพิธีการ เรือบางลำอาจมีการยิงสลุตจุดพลุดังกึกก้องทั่วท้องทะเลด้วย

พระสมุทรจะกล่าวปราศรัยต้อนรับ ทรงยินดีที่ได้เห็นคณะเดินทาง และอวยพรให้เดินทางด้วยความสำราญสุข จากนั้นพวกบริพารก็ให้ความช่วยเหลือลูกเรือตามถนัด เช่นใครเจ็บป่วยก็ให้หมอรักษา ใครมีปัญหาขัดแย้งก็แจ้งตำรวจ มีทนายความแก้ต่างให้ บางคนผมยาวเนื้อตัวสกปรกก็จะได้รับบริการอาบน้ำตัดผมให้หล่อเหลาขึ้น เป็นต้น

พิธีกรรมสิ้นสุดลงด้วยงานเลี้ยงฉลองแสดงความยินดีปรีดา หากเป็นเรือนำเที่ยวก็จะแจกประกาศนียบัตรการเดินทางข้ามอิเควเตอร์ด้วย

สมเด็จพระบรมราชชนนี ทรงทราบดีถึงประเพณีนี้จึงโปรดที่จะเข้าร่วมพิธีข้ามอิเควเตอร์ ยังความปลื้มปีติแก่ผู้ร่วมขบวนเรือครั้งนั้นเป็นล้นพ้น ทุกคนในเรือหลวงจันทรรู้สึกประทับใจอย่างยิ่ง ต่างสนุกสนานกับการเข้าร่วมพิธีกรรมนี้ และจดจำระลึกถึงอยู่เสมอ

ที่มา : พระมามลายโศกหล้า เหลือสุข

[ขจิต ฝอยทอง]

• ครูแอนครับ  ช่วยกระจายข่าวชาวบล็อกเกอร์ด้วยนะครับ

   กิจกรรมนัดพบชาวบล็อกเกอร์  ที่อำเภอปาย  ซึ่งจะมีการเสวนากันเรื่อง KM  พร้อมสาระต่างๆมากมาย 

  วันที่  ๑๗  ต.ค.  นี้  ที่ ร.ร.ป่าไม้อุทิศ

  ผอ.ฝากบอกมา

   เห็นว่ามีชื่ออาจารย์ขจิต ฝอยทอง  เข้าร่วมด้วยนะครับ  (จริงหรือเปล่าครับอาจารย์?)

• ตามมาบอกว่าวันที่ 18 ตค ที่โรงเรียนป่าไม้อุทิศ

• เวลา 16.00 น. ครับน้อง

• แล้วพบกัน

• มาให้ได้นะครับ

• เวลา 16 .00

[ขจิต ฝอยทอง]

• น้องครับ
• พี่เอกชัย
• อยู่ที่นี่ครับผม