ค่าย มมส ร่วมใจห่วงใยชุมชน (๑) : คืนกลับหมู่บ้านอีกครั้งเพื่อแก้ปัญหา "บางอย่าง"

ศาลาริมน้ำจึงกลายเป็นเสมือน “ภาพฟ้อง” ที่ผมรู้สึกหงุดหงิดและดูจะไม่สบายใจเป็นที่สุด

1 สิงหาคม 2550,

ผมและคณะได้เดินทางลงพื้นที่บ้านแกดำ เทศบาลตำบลแกดำ อ.แกดำ จ.มหาสารคาม โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อดูให้เห็นกับตาว่า “ศาลาริมน้ำ” ที่ครั้งหนึ่งนิสิตโครงการเรียนรู้คุณธรรมนำชีวิตพอเพียงได้สร้างไว้คืบหน้าแค่ไหน หรือแม้แต่มีการ “ต่อยอด” จากชุมชนอย่างไรบ้าง

ย้อนกลับไปเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้นำนิสิตลงสู่ชุมชนเพื่อปฏิบัติงานโครงการ “เรียนรู้คุณธรรมนำชีวิตพอเพียง” อันเป็นโครงการของกระทรวงศึกษาธิการที่มุ่งให้นิสิตได้เรียนรู้ชุมชนตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ฯ ชุมชนบ้านแกดำที่กล่าวถึงนี้, เป็นชุมชนที่อยู่ในเขตเทศบาล (อยู่ในตัวอำเภอ) หากแต่ส่วนใหญ่ยังคงเป็นชุมชนชนบทที่กำลังก้าวไปสู่การเป็นชุมชนเมือง กระนั้นผู้คนเกือบทั้งหมดก็ยังคงหล่อเลี้ยงชีวิตด้วยวิถีแห่งการเกษตรกรรม <div style="text-align: center"></div>

ครั้งนั้น, ก่อนที่นิสิตกลุ่มดังกล่าวจะเดินทางออกจากพื้นที่ พวกเขาได้หารือกันและประสงค์ที่จะบำเพ็ญประโยชน์ต่อชาวบ้าน เป็นเสมือนการแสดงความขอบคุณที่ชาวบ้านได้ให้ความอนุเคราะห์ต่อวิถีแห่งการเรียนรู้ที่เกิดขึ้น ...

นิสิตกลุ่มนี้ได้หารือร่วมกับชาวบ้านเพื่อหยั่งถามว่าชาวบ้านต้องการสิ่งใดบ้าง ? และครั้งนั้น ชาวบ้านก็บอกกล่าวว่าต้องการ “ศาลาริมน้ำ” สักหลังเพื่อเป็นที่พักผ่อนบริเวณหนองน้ำแกดำอันเป็นหนองน้ำสาธารณะที่เป็นเสมือนสายโลหิตของผู้คนในชุมชนมาชั่วนาตาปี แต่การพูดคุยกันในครั้งนั้นนิสิตก็ได้แจ้งยอดจำนวนงบประมาณที่มีอยู่อย่างจำกัดให้ชาวบ้านได้รับรู้ แต่จำนวนเงินดังกล่าวก็สามารถสร้างศาลาขนาดเล็ก, มุงหลังคาด้วยแผงหญ้าได้อย่างสมบูรณ์ และดูจะสอดรับกับทิวทัศน์บรรยากาศของหนองน้ำเป็นอย่างดียิ่ง กระนั้นชาวบ้านก็แสดงเจตนารมณ์ว่าต้องการสร้างศาลาริมน้ำที่ดูดีมีมาตรฐาน, ขาดเหลือกี่บาทกี่สตางค์ก็จะหามาต่อเติมและ “ต่อยอด” ให้แล้วเสร็จ เมื่อวิถีของชาวบ้านยืนยันในความต้องการเช่นนั้น, นิสิตทั้งหลายก็ดูจะไม่ทัดทานและยินดีที่จะดำเนินไปตามวิถีแห่งความต้องการเช่นนั้น … ขณะที่ผมก็รับรู้เรื่องราวครั้งนั้นแต่เพียงสังเขป เพียงแต่ย้ำผ่านอาจารย์ที่ปรึกษาว่าขอให้มีความชัดเจนในแง่ของข้อตกลง และสิ่งที่กำลังจะสร้างขึ้นนั้นต้องเป็น “ความต้องการ” อันแท้จริงของชาวบ้าน ไม่ใช่ความต้องการของใครไม่กี่คน หรือแม้แต่การชัดเจนเกี่ยวกับการ “ต่อยอด” ของชาวบ้านและชุมชน … ภายหลังเวลาอันจำกัด – งานครั้งนั้นก็ไม่สามารถแล้วเสร็จได้ดังที่ใจคิด นิสิตเดินทางกลับสู่มหาวิทยาลัย ขณะที่ชาวบ้านก็รับผิดชอบต่อการทำงานในส่วนที่เหลือ แต่เป็นที่น่าเสียดายว่า เมื่อเวลาล่วงผ่านมากว่า 3 เดือน ศาลาหลังดังกล่าวก็ยังคงยืนท้าแดดลมฝนอยู่อย่างไม่เปลี่ยนแปลง ราวกับต้นไม้ที่ยืนตายอยู่อย่างเจ็บปวดและไม่มีอะไรคืบหน้าไปในทางของการพัฒนา “ต่อยอด” ผมมาทราบทีหลังว่าชาวบ้านดูจะไม่สามารถ “ระดมทุน ระดมแรง” ต่อเติมกันให้แล้วเสร็จตามที่เคยแถลงไว้ ศาลาริมน้ำจึงกลายเป็นเสมือน “ภาพฟ้อง” ที่ผมรู้สึกหงุดหงิดและดูจะไม่สบายใจเป็นที่สุด เพราะถึงแม้ในส่วนที่ค้างคาอยู่นั้นจะเป็นความรับผิดชอบของชาวบ้าน แต่ผมก็ยังรู้สึกว่า “นิสิต” หรือแม้แต่มหาวิทยาลัยก็ยังคงต้องรับผิดชอบ … ผมได้นำเรียนปัญหาดังกล่าวต่อผู้อำนวยการกองกิจการนิสิตถึง “ความจำเป็น” ที่ต้องลงไปแก้ปัญหาโดยเร่งด่วน เพียงเพราะไม่ปรารถนาให้ศาลาริมน้ำยืนหลัง “ตายทั้งเป็น” อย่างที่เป็นอยู่อีกต่อไป และไม่จำเป็นต้องมาไล่เลียงแล้วว่า “งานที่เหลือ” เป็นความรับผิดชอบของใคร ? หลังการพูดคุยกับชาวบ้าน (อันน้อยนิด) ชาวบ้านยืนยันเวลา “เร่งด่วน” ของการต่อยอดงานที่ตกค้างเป็นวันที่ 4 – 5 สิงหาคม ซึ่งหมายถึงว่าผมมีเวลาเตรียมงานและระดม “นิสิต” เพียง 2 วันเท่านั้น… ผมขานรับชาวบ้านอย่างไม่ลังเล โดยเชื่อว่านิสิตจำนวนไม่น้อยที่มี “จิตสำนึกสาธารณะ” พร้อมที่จะมาจัดการกับปัญหาเหล่านี้ให้เป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น ผมไม่อยากมานั่งนับนิ้วซักถามว่าทำไมชาวบ้านจึงปล่อยให้การงานเช่นนี้ชะงักงันราวกับว่าชุมชนไม่เคยเป็นส่วนหนึ่งของการ “ร่วมคิด” และ “ร่วมตัดสิน” หรือแม้แต่การแสดงตนเป็น “เจ้าของ” ต่อศาลาริมน้ำที่เขาปรารถนาและต้องการ ผมไม่อยากเรียกนิสิตกลุ่มเดิมมาอธิบายถึงที่มาที่ไปในเรื่องนี้, หากแต่ต้องการเดินหน้าเพื่อยุติปัญหาดังกล่าว มิใช่ปล่อยให้ศาลายืนหลังตายทั้งเป็นและเป็นเสมือนซากแห่งการประจานความล้มเหลวของปรากฏการณ์ “บางอย่าง“ ที่เกิดขึ้น … ผมได้แต่ปลอบใจนิสิตกลุ่มที่เคยลงพื้นที่ในครั้งนั้น, พยายามบอกกล่าวถึงการเรียนรู้ที่ผ่านมา .. พวกเขาทำดีที่สุดแล้ว และการกระทำในครั้งนั้นก็ชัดเจนและไม่ใช่ความผิดใด ๆ ที่เขาจะต้องรู้สึกเศร้าและเสียใจต่อสิ่งที่เป็นอยู่ แต่ขอให้พวกเขาเปิดใจที่จะเรียนรู้ต่อ “ปรากฏการณ์” ในครั้งนั้นอย่างไม่เคอะเขิน … <div style="text-align: center"></div> ผมกลับมาถึงมหาวิทยาลัยในช่วงบ่าย มอบหมายเจ้าหน้าที่ติดต่อนิสิตชมรมต่าง ๆ มาพูดคุยแบบเปิดใจ ผมและเจ้าหน้าที่เปิดอกคุยกับน้องนิสิตชมรมต่าง ๆ พร้อมเอ่ยปากชวนให้เขาได้ลงสู่หมู่บ้านอีกครั้งเพื่อไป “ต่อยอด” ในสิ่งที่ตกค้างให้แล้วเสร็จ ! ไม่มีใครลังเลที่จะเป็นส่วนหนึ่งของการงานในครั้งนี้ นิสิตขานรับอย่างเต็มที่ และขอเพิ่มจำนวนคนค่ายจาก 20 คนไปสู่ 40 คน พร้อมร้องขอให้มีการนอนพักในชุมชน … และผมก็ยินดีที่จะให้พวกเขาได้ทำในสิ่งที่เขาต้องการ รวมถึงให้เสรีภาพต่อการคิดที่จะสร้างรูปแบบกิจกรรมอื่น ๆ เข้าไปด้วย ค่ายครั้งนี้, ไม่มีงบประมาณเรื่องค่าอาหารมากนัก แต่เราจะกินข้าวเช้าและเที่ยงที่วัด ส่วนมื้อเย็นเราจะทำอาหารทานร่วมกันอย่างประหยัด นั่นคือ… สิ่งหนึ่งที่เราพูดความจริงและรับรู้ร่วมกัน .. และหวังแต่เพียงว่า ชาวบ้านจะแสดงตัวตนของการเป็นส่วนหนึ่งของงานในครั้งนี้ชัดเจนและเป็นรูปธรรมกว่าที่ผ่านมา –

เขียนใน GotoKnow โดย แผ่นดิน
ใน pandin

คำสำคัญ (Tags): #ค่าย#ค่ายอาสาพัฒนา#เรียนรู้คุณธรรมนำชีวิตพอเพียง#กิจกรรมนิสิต#จิตอาสา#จิตสำนึกสาธารณะ#กองกิจการนิสิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

หมายเลขบันทึก: 117171เขียนเมื่อ 5 สิงหาคม 2007 20:53 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2012 19:47 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน

ความเห็น (16)

เกษตรยะลา

เขียนเมื่อ 5 สิงหาคม 2007 21:14 น. ()

สวัสดีครับ..อาจารย์

- ผมทำงานส่งเสริมการเกษตร จัดสร้างที่ทำการกลุ่ม (แม่บ้านเกษตรกร ยุวเกษตรกร กลุ่มอาชีพต่างๆ) เหตุการณ์แบบนี้เจอบ่อยครับ คนบางพวก บางกลุ่ม บางพื้นที่ ก็อย่างที่อาจารย์เจอนั้นแหละ(รู้หน้าไม่รู้ใจ

- ครับอาจารย์ทำดีที่สุดแล้ว ยังไงต้องทำต่อให้เสร็จ มิฉนั้น คนๆนั้นแหละจะว่าอาจารย์ทิ้งงาน

- เป็นกำลังใจให้

นายสายลม อักษรสุนทรีย์

เขียนเมื่อ 5 สิงหาคม 2007 21:54 น. ()

สวัสดีครับพี่แผ่นดิน
จัดค่ายเสริมเพื่อต่อยอดนี้วันไหน บอกผมด้วยนะครับพี่ เผื่อว่ามีอะไรที่ผมพอที่จะช่วยได้ครับ
ยินดีมากครับพี่
การต่อยอดครั้งนี้ทำให้ได้ความรู้สึกแตกและแปลงเป็นสองความรู้สึกเลยครับ

บัว

เขียนเมื่อ 5 สิงหาคม 2007 22:14 น. ()

ขุดน้ำบ่อ ก่อศาลา โบราณว่าได้กุศลแรงครับ
รายงานว่าที่เม็กดำ วันนี้ควันโขมงชาวบ้านใช้ประโยชน์เต็มที่ครับ