แก้ปัญหาแพทย์และผู้ป่วย

  ปัจจุบันจะทราบข่าวเกี่ยวกับปัญหาระหว่างแพทย์และผู้ป่วย ญาติผู้ป่วยมากขึ้น นำมาซึ่งความเสื่อมของการสาธารณสุขในประเทศไทย เป็นที่น่าหดหู่นัก

• หากมองย้อนถึงวิวัฒนาการทางด้านสุขภาพของมนุษย์เท่าที่ผมทราบ
• เริ่มแรกมนุษย์ก็พึ่งพาภูตผี วิญญาณ อำนาจอิทธิฤทธิ์ ซึ่งยังหลงเหลืออยู่บ้างในปัจจุบัน 
• ต่อมามนุษย์รู้จักยา สมุนไพรจะช่วยรักษาสุขภาพ
• ต่อมาอีกมนุษย์เน้นการตรวจด้วยวิธีการต่าง ๆ
• ปัจจุบันมนุษย์เรียนรู้ว่าจะต้องรักษาสุขภาพด้วยตัวเอง ต่างก็ใช้วิธีการต่าง ๆ เพื่อความมีอายุยืนยาวสุขภาพแข็งแรง เช่น อาหารเสริม การออกกำลังกาย

          ส่วนทางด้านฝ่ายผู้ให้การดูแลสุขภาพคือฝ่ายสาธารณสุขนั้น รับผิดชอบใน 4 ด้าน คือ

• การป้องกันโรค
• การสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค
• การรักษาโรค
• และการฟื้นฟูสุขภาพ

          รวมเป็น 4 ด้าน ถ้านำมาคิดเป็นเปอร์เซ็นต์ การรักษาโรค เป็นเพียง 1 ใน 4 ของการดูแลสุขภาพ  ซึ่งเท่ากับ 25% เท่านั้น แต่พอมองถึงการจัดของฝ่ายบริหารระดับสูงจะเน้นไปแต่เพียงส่วนนี้อย่างมากมาย  ปัญหาก็คือ  บุคลากรทางการสาธารณสุขถูกใช้ไม่สมดุล คือเน้นการรักษาโรค แต่ไม่ได้รักษาคนป่วย  ถามว่าแตกต่างกันตรงไหน

• การรักษาโรคคือใช้วิชาความรู้ทำให้โรคหาย โดยผู้ป่วยหนึ่งคนเข้าไป โรงพยาบาลทำบัตรประจำตัวผู้ป่วย รอซักประวัติตรวจร่างกายจากพยาบาล พยาบาลก็เขียนอาการและอาการแสดงการป่วยของผู้ป่วย แล้วเข้าคิวรอพบแพทย์ แพทย์ก็อ่านจากที่พยาบาลเขียนมาแล้วก็ซักประวัติซ้ำตรวจร่างกายซ้ำตามแนวการคัดกรองของพยาบาล แล้วแพทย์ก็ทำการวินิจฉัยสั่งยา หรือให้การรักษา
• ส่วนการรักษาผู้ป่วยคือการทำให้ผู้ป่วยหายจากการป่วยด้วยวิธีการทั้ง 4 ด้าน คือทั้งป้องกัน ส่งเสริม รักษา และฟื้นฟู และรักษาจิตใจ ให้ความรู้ แนะนำการปฏิบัติ จนมีทัศนคติที่บวกคือรักษาใจคนไข้และญาติด้วยในเวลาเดียวกัน

          ผลแตกต่างก็คือ วิธีแรกแพทย์กับผู้ป่วยมีอัตราส่วนที่ต้องรับผิดชอบสูงมาก ทำให้แพทย์มีเวลาพบผู้ป่วยแต่ละรายน้อย  ทำให้ต้องเร่งรีบในการตรวจ วินิจฉัย ซึ่งความเร่งรีบอาจทำเกิดความผิดพลาดได้  ส่วนผู้ป่วยเองก็คาดหวังสูงเหลือเกินว่า ถ้าได้พบแพทย์แล้วจะต้องหายเท่านั้นอันเป็นผลมาจากฝ่ายผู้ป่วยขาดการให้สุขศึกษาความรู้จากบุคลากรที่เพียงพอ  จึงทำให้เกิดปัญหาจากความคาดหวังนั่นเอง ว่าแพทย์ต้องทำอย่างนั้นทำอย่างนี้ต้องหายต้องไม่ตาย ซึ่งความเป็นจริงไม่ใช่  ปัจจัยการป่วยนั้น ขึ้นอยู่กับสามสิ่ง คือ ความต้านทานโรคในตัวผู้ป่วย ปริมาณของสิ่งที่ทำให้เกิดโรค และสิ่งแวดล้อมที่เอื้อให้เกิดโรค ปัจจัยการหายก็แก้ไขกันที่สามส่วนนี้  ผลก็คือทำให้เกิดผลสามแบบ คือ

• โรคที่ไม่ต้องรักษาก็หาย
• โรคที่ต้องรักษาจึงหาย
• และโรคที่รักษาหรือไม่รักษาก็ไม่หาย

          ผู้ป่วยและญาติส่วนใหญ่ไม่ทราบความจริงเรื่องนี้อย่างถ่องแท้  หรือทราบบางส่วนไม่เพียงพอในการทำความเข้าใจหรือยอมรับความจริงได้  ทำให้เข้าใจผิดมีความรู้ผิดว่าเมื่อป่วยแบบนี้แพทย์ต้องรักษาอย่างนี้ ต้องทำแบบนี้ หรือต้องหายแบบนี้ แล้วไงอีก ก็คือถ้าไม่ได้อย่างนี้แพทย์ผิดต้องเอาผิดต้องลงโทษ ต้องเรียกร้อง คือมีทัศนคติที่เป็นลบขึ้นมาทันที  อันนี้ก็ห้ามไม่ได้เพราะเขารู้มาแค่นั้น ส่วนแพทย์เองกว่าจะจบมาก็ยากเย็นแสนเข็ญไม่มีแพทย์คนไหนที่ไม่อยากรักษาผู้ป่วยให้หายหรอก เพราะความชื่นใจภูมิใจของแพทย์และบุคคลากรสาธารณสุขคือการให้สุขภาพที่ดีที่สุดเท่าที่ทำได้แก่ประชาชน

          ทีนี้เราจะแก้กันตรงไหนดี  ต้องแก้ทุกส่วน คือ ต้องทำ การป้องกัน ส่งเสริม รักษา และฟื้นฟูให้สมดุลกัน  แก้กันตั้งแต่ระดับผู้บริหารระดับสูงเลยส่งเสิรมงบประมาณมาอย่างทั่วถึงด้วย เพราะกองทัพต้องเดินด้วยท้องนะครับ เน้นการป้องกันการเกิดโรค การเสริมสร้างภูมิต้านทานโรค และการฟื้นฟูสุขภาพด้วย  อย่าเน้นให้แพทย์รับผิดชอบแต่ผู้เดียว แพทย์ก็เป็นคนก็มีโอกาสผิดพลาดได้เช่นกัน  แต่ก็มีแพทยสภาคอยควบคุมอย่างเข้มงวด ต้องสอบความรู้ทุก ๆปี ถ้าผิดก็ต้องถูกลงโทษตามสมควรแก่กรณีของความผิด  รวมทั้งการให้สุขศึกษาในเชิงรุก ตั้งแต่ยังไม่ป่วยหรือเป็นแค่ญาติผู้ป่วย จนมีทัศนคติที่ดีต่อการสาธารณสุขซึ่งสำคัญที่สุด  เพราะทัศนคตินี่แหละคือต้นตอของปัญหา เมื่อทัศนคติดี จิตใจมีความสุข ได้รับการรักษาทั้งกายและใจ  ปัญหาใหญ่แค่ไหนก็เป็นปัญหาเล็กได้ เพราะทั้งหลายเกิดแต่เหตุ ดับก็ดับที่เหตุ 

• อย่าลืมว่า นายของคุณคือใคร? 
• "ใจเป็นนาย  กายเป็นบ่าว"

[คนทำงาน]

เห็นด้วยอย่างยิ่ง เดี๋ยวนี้ท้อแท้บ้าง อำนาจประชาชนมีนำมาใช้แต่ผู้แทนประชาชนควรใช้ความรู้และสติปัญญาในการตัดสินใจและการพูดการกระทำด้วย อย่าให้มีอย่างอื่นแอบแฝง คิดยาว ๆ ความดีก็จะยาว ความยั่งยืนก็ยาว แล้วความสุขก็ตามมาอยู่ด้วยกันยาว ๆ ทุก ๆฝ่าย 

[คนอ่าน]

คนเรามักมองเห็นและจับผิดผู้อื่น มนุษย์เป็นสัตว์สังคมเราทุกคนเป็นส่วนหนึ่งของสังคม หันมาสำรวจหน้าที่ของเราต่อสังคมจับผิดตัวเอง คอยปรับปรุง ตนของตน เพราะเราไม่สามารถปรับสิ่งแวดล้อมให้หันมาเข้ากับเรา เราต่างหากต้องปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อม

ไม่ต้องห่วงหรอก การสาธารณสุขนะดีขึ้นเรื่อย ๆ จนเป็นปัญหาในอีก 20 ปีข้างหน้า เพราะการสาธารณสุขดีทำให้คนตายยาก คือจำนวนคนตายน้อยลง ทีนี้ทำให้คนแก่มีจำนวนมากขึ้น ทางสภาพัฒนฯ แจ้งว่าคนสูงอายุจะมากขึ้น และต้องเลี้ยงตัวเองโดยเฉลี่ยต้องมีทุนสำรองเลี้ยงตัวเองอย่างน้อย 4 ล้านบาท ต่อคนเชียวนะ ไม่ใช่จะหวังพึ่งพาคนอื่นได้นะ

[บุคลากรสาสุข]

เราต้องยอมรับในความสามารถที่แตกต่างกันของหมอแต่ละคนด้วย แต่ทุกคนก็ต้องผ่านมาตรฐานมาแล้วจึงออกสู่สังคมเพื่อมารักษาคน อย่างว่าแถมยังมีแพทยสภาคอยตรวจสอบ และเดี๋ยวนี้หมอเอยพยาบาลเอยต้องสอบความรู้เป็นประจำทุก ๆ ปีนะ

[คนวงใน]

น่าจะเป็นผลสืบเนื่องมาจากโครงการ 30 บาทรักษาทุกโรคด้วยเพราะโครงการนี้ต้องนำงบประมาณที่มีอยู่อย่างจำกัดมาใช้รักษาผุ้ป่วย และใช้จ่ายในการดำเนินงานทุกอย่างทั้งหมด ไม่แต่เฉพาะการให้การรักษาพยาบาลเท่านั้นขณะนี้โรงพยาบาลชุมพรขาดทุนปีละ 5 - 6 ล้านบาทอย่างต่อเนื่องทุก ๆปี เปรียบเทียบกับการมีกองทุนบัตรประกันสุขภาพ กองทุนนำเงินไปบริหารเกินผลตอบแทน และนำมาประกันสุขภาพให้ผู้ซื้อประกัน ซึ่งวิธีมีความสมดุลของกระแสเงิน ผิดกับ 30 บาทซึ่งเป็นการจ่ายออกไปทั้งสิ้น แต่ได้คะแนนเสียงจากประชาชน