โครงงานภาษาอังกฤษ( English Project work):อีก 1 ทางเลือกของการจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ
ในปัจจุบันโครงงานภาษาอังกฤษเป็นที่แพร่หลายสำหรับครู ที่จัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม ( ฉบับที่ 2 ) พ.ศ. 2545 หมวด 4 แนวการจัดการศึกษา มาตรา 22 การจัดการศึกษา ต้องยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ และถือว่า ผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด กระบวนการจัดการศึกษาต้อง ส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ มาตรา 24 การจัดกระบวนการเรียนรู้ ให้สถานศึกษาและหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องดำเนินการดังต่อไปนี้ 1) จัดเนื้อหาสาระ และกิจกรรมให้สอดคล้องกับความสนใจและความถนัดของผู้เรียน 2) ฝึกทักษะกระบวนการคิด การจัดการ การเผชิญสถานการณ์ และการประยุกต์ความรู้มาใช้เพื่อป้องกัน และแก้ไขปัญหา 3) จัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริง ฝึกปฏิบัติให้ทำได้ คิดเป็น ทำเป็น รักการอ่านและเกิดความใฝ่รู้อย่างต่อเนื่อง 4) การจัดการเรียนการสอนโดยผสมสาระความรู้ด้านต่างๆได้อย่างสัดส่วนสมดุลกัน รวมทั้งปลูกฝังคุณธรรม ค่านิยมที่ดีงามและลักษณะที่พึงประสงค์ไว้ในทุกวิชา 5) ส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้สอนสามารถจัดบรรยากาศ สภาพแวดล้อม สื่อการเรียนและอำนวย
ความสะดวกเพื่อให้ผู้เรียน เกิดการเรียนรู้และมีความรอบรู้ รวมทั้งสามารถใช้การวิจัยเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู้ ทั้งนี้ผู้สอนและผู้เรียนอาจเรียนรู้ไปพร้อมกัน จากสื่อการเรียนการสอนและแหล่งวิทยาการประเภทต่างๆ 6) จัดการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นได้ทุกเวลา ทุกสถานที่ มีการประสานร่วมมือกับบิดา มารดา ผู้ปกครอง และบุคลในชุมชนทุกฝ่าย เพื่อร่วมกันพัฒนาผู้เรียนตามศักยภาพ มาตรา 30 ให้สถานศึกษาพัฒนากระบวนการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ รวมทั้งส่งเสริมให้ผู้สอนสามารถวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับผู้เรียนในแต่ละระดับการศึกษา จากพระราชบัญญัติการศึกษาดังกล่าวข้างต้นผู้เขียนจึงนำเสนอการสอนโดยใช้ โครงงานภาษาอังกฤษทำให้ผู้เรียนเกิดทักษะกระบวนการคิดและเกิดการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริง นอกจากนี้ผู้สอนสามารถบูรณาการ(Integrate)ภาษาอังกฤษให้เข้ากับสาระการเรียนรู้อื่นๆได้ ครู-อาจารย์ผู้สอนภาษาอังกฤษจะต้องรู้จักยั่วยุให้ผู้เรียนคิดและอยากทำโครงงาน ผู้เรียนจะเกิดทักษะทางภาษา ทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์ การค้นคว้าด้วยตนเองและเกิดการพัฒนาทางด้านภาษาอังกฤษอย่างเต็มตามศักยภาพ
ความหมายของโครงงานภาษาอังกฤษ ( Definition of English Project Work )
Haines ( 1989 ) กล่าวว่า โครงงานภาษาอังกฤษ คือ การใช้กิจกรรมทักษะทางภาษาที่หลากหลาย ซึ่งจะเน้นในเรื่องที่ผู้เรียนสนใจมากกว่าที่จะเน้นเฉพาะเรื่องการทำใบงานทางภาษา
Fried-Booth ( 2002 ) กล่าวว่า โครงงานคือการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ซึ่งเริ่มต้นมาจากความต้องการของผู้เรียน จนกระทั่งถึงผลงานที่ออกมา
ผู้เขียนมีความเห็นว่า โครงงานภาษาอังกฤษ คือ กระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เกิดจากความต้องการของผู้เรียน ผู้เรียนได้ใช้ทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ มีการพัฒนาทักษะทางด้านพุทธิพิสัย ( Cognitive Domain ) จิตพิสัย ( Affective Domain ) การค้นคว้าหาความรู้ใหม่ๆได้ด้วยตนเองจากประสบการณ์จริง ผู้เรียนได้พัฒนาทักษะกระบวนการทำงานร่วมกับผู้อื่น(Collaborative) การพัฒนาทักษะทางภาษาในด้านการฟัง(Listening) การพูด(Speaking) การอ่าน(Reading) และการเขียน(Writing)ภาษาอังกฤษ
ขั้นตอนในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษ ( Phases of English Project Work)การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษ จำเป็นอย่างยิ่ง
ที่ผู้สอนต้องสอนขั้นตอนในการดำเนินโครงงาน ว่าทำอย่างไร ไม่ใช่ปล่อยให้ผู้เรียนทำเอง ถ้าผู้สอนไม่ได้สอนขั้นตอนการทำโครงงาน จะทำให้ผู้เรียนท้อและไม่อยากทำโครงงาน เมื่อผู้เรียนสามารถดำเนินโครงงานเองได้ ผู้สอนต้องคอยเป็นที่ปรึกษาให้แก่ผู้เรียน การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษง่าย ๆ มีดังนี้
1. ขั้นวิเคราะห์ปัญหา ( Identification of a problem ) ผู้เรียนช่วยกันวิเคราะห์ว่าอะไร(What )เป็นปัญหาของผู้เรียน อาจเป็นปัญหาของ ผู้เรียนเอง หรือปัญหาของชุมชนก็ได้ การตั้งปัญหาไม่ควรกว้างเกินไป ผู้เรียนและผู้สอนมีส่วนสำคัญในการทำให้ปัญหาแคบลง โดยการช่วยกันถามว่าอะไรคือปัญหา เมื่อได้ปัญหาแล้วจะดำเนินการต่อไปอย่างไร เช่น นักเรียนอยู่ในหมู่บ้านที่ผลิตสับปะรด แต่ผลผลิตของสับปะรดต่อไร่ต่ำมาก นอกจากนี้การใส่ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ ยังเพิ่มรายจ่ายให้แก่ครอบครัวของนักเรียนด้วย ดังนั้นปัญหาของนักเรียนคือต้องการเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรดจะทำอย่างไร โดยไม่ใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์
2. ขั้นตั้งจุดประสงค์ของโครงงาน ( Purpose of project work ) ผู้เรียนจะต้องตั้งจุดประสงค์ว่าเมื่อทำโครงงานแล้วได้อะไร (What ) มีผลงานในด้านทักษะทางภาษาอังกฤษ(Language Skills ) ในขั้นสุดท้ายออกมาเป็นอะไร เช่น นักเรียนของผู้เขียนได้ทำการเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรด ( ดูตัวอย่างโครงงานที่ 1 ) มีจุดประสงค์คือ การเพิ่มผลผลิตในไร่สับปะรดโดยไม่ใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ โครงงานกลอนภาษาอังกฤษ นักเรียนตั้งจุดประสงค์เพื่อการเผยแพร่กลอนเป็นภาษาอังกฤษ ในหนังสือพิมพ์
3. ขั้นวางแผน ( Planning ) ผู้เรียนจะต้องวางแผนว่า จะทำอะไร ทำที่ไหน และทำอย่างไร นักเรียนของผู้เขียนได้วางแผนการนำเสนอเป็นรูปแบบโปสเตอร์ (Poster )ภาษาอังกฤษ การวางแผนการดำเนินการควรวางแผนอย่างละเอียด เช่น ถ้าไปสัมภาษณ์ภูมิปัญญาชาวบ้านเกี่ยวกับสับปะรด หรือสัมภาษณ์นักท่องเที่ยวที่มาท่องเที่ยวในท้องถิ่น นักเรียนต้องวางแผนว่า จะสัมภาษณ์ใคร (Who )สัมภาษณ์ที่ไหน(Where) สัมภาษณ์ทำไม (Why) เมื่อได้ผลแล้วจะเอาคำตอบไปทำอย่างไร( How)
4. ขั้นดำเนินการ (Processes ) นักเรียนดำเนินการโครงงานภาษาอังกฤษ ตามขั้นตอนที่ได้วางแผนไว้ ตามลำดับขั้นตอน
5. ขั้นประเมินผล (Evaluation ) การประเมินผลโครงงานภาษาอังกฤษ ควรประเมินผู้เรียนเพื่อให้เกิดทักษะทางด้านพุทธิพิสัย ( Cognitive Domain ) จิตพิสัย ( Affective Domain )และทักษะทางด้านภาษาอังกฤษ(Language Skills ) การประเมินผลอาจประเมินโดยตัวนักเรียนเอง(Self-evaluation ) ประเมินโดยเพื่อนนักเรียน(Peer-evaluation )และประเมินโดยครู(Teacher evaluation ) โครงงานของผู้เขียน ผู้ปกครองนักเรียนมีส่วนในการประเมินโครงงานด้วย ทั้งจากโปสเตอร์และการนำเสนอเป็นภาษาอังกฤษ
หัวข้อในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษ
การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษไม่มีรูปแบบตายตัว ครูผู้สอนอาจกำหนดหัวข้อในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษง่ายๆก็ได้ ตัวอย่างรูปแบบหัวข้อในการดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษดังนี้
1. หัวข้อโครงงาน (Title )
2. ชื่อผู้ทำโครงงาน(Author )
3. ชื่อที่ปรึกษาโครงงาน(Advisor )
4. ที่มาของปัญหา(Statement of the problem )
5. จุดมุ่งหมายของโครงงาน(Object )
6. แผนดำเนินการ(Plan )
7. วิธีดำเนินการ(Process )
8. ผลที่คาดว่าจะได้รับ(Result )
9. สรุป (Conclusion )
10. เอกสารอ้างอิง (Reference )
ข้อดีของโครงงานภาษาอังกฤษ ( The advantages of doing English project work)
1. นักเรียนได้มีโอกาสเลือกในสิ่งที่นักเรียนอยากเรียน
2. นักเรียนได้ฝึกทักษะทั้งการฟัง(Listening ) การพูด(Speaking ) การอ่าน(Reading ) และการเขียน(Writing )ภาษาอังกฤษแบบบูรณาการ(Integration )
3. นักเรียนได้ฝึกการทำงานร่วมกับผู้อื่น ( Collaborative )
4. นักเรียนได้ค้นคว้าข้อมูลด้วยตนเองตามความสนใจของแต่ ละบุคคล (Learner-independence )
5. นักเรียนได้เรียนรู้จากการปฏิบัติในสถานการณ์จริง
การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษนักเรียนอาจนำเสนอในรูปแบบของบอร์ดนิทรรศการ (Wall displays ) โปสเตอร์ (Poster ) หนังสือวารสาร(Magazine ) หนังสือพิมพ์ (Newspaper ) การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษไม่ใช่ปล่อยให้นักเรียนทำโครงงานโดยที่ครูผู้สอนไม่ได้ช่วยเหลืออะไรเลย การดำเนินโครงงานภาษาอังกฤษนั้นครูผู้สอนมีส่วนช่วยเหลือผู้เรียน เช่น ถ้านักเรียนทำโครงงานภาษาอังกฤษโดยเขียนจดหมายติดต่อกับชาวต่างประเทศ ครูผู้สอนจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสอนรูปแบบการเขียนจดหมายให้แก่นักเรียน ยังมีความเข้าใจผิดอยู่ว่าการสอนโครงงานนั้นครูไม่ต้องสอนอะไรเลย ซึ่งไม่เป็นความจริง ถ้านักเรียนไม่มีความสามารถในการเขียนให้ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ (Grammar ) ครูจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องสอนหลักการเขียนให้ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์แก่นักเรียนก่อน จึงอยากให้กำลังใจครู ผู้สอนทุกท่านว่า โครงงานภาษาอังกฤษไม่ใช่เรื่องยาก เพียงแต่ครูผู้สอนต้องมีความขยัน เตรียมการสอนอย่างดีและมีการวางแผนอย่างเป็นระบบก่อนการจัดการเรียนการสอนโครงงานให้แก่นักเรียน
เป็นประโยชน์มากครับ ขอบคุณครับ
very good, thanks
ดีมากๆๆๆๆๆ อยากเห็นตัวอย่างจากการทำโครงงาน (ผลงานนักเรียน)
รู้สึกว่าเนื้อหาข้างบนเกี่ยวกับโครงงาน ผมจะเจอในงานของอาจารย์ขจิต ฝอยทอง ด้วย ใช่รึปล่าวคับ เพราะผมกำลังทำวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับโครงงานพอดี ก็เลยสงสัยว่าของใครคือ original อะคับ
คุณครูหายไปอยู่โรงเรียนอื่น พวกผมเเละห้องป.5 คิดถึงคุณครูมาก ผมเองสิทธิศักดิ์ วสะยางกูร