หน้าแรก
สมาชิก
พิสูจน์
สมุด
เรียนรู้อนุรักษ์เ...
แม่บัวผัน จันทร์...
พิสูจน์
นาย พิสูจน์ ใจเที่ยงกุล
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
แม่บัวผัน จันทร์ศรี ศิลปินแห่งชาติผู้ยิ่งยงด้วยความวิริยะ
“มุตโตแตก” คือเกิดปัญญาแตกฉาน สามารถคิดแต่งบทใหม่ด้วยปฏิภาณ
แม่บัวผัน
จันทร์ศรี ศิลปินแห่งชาติ ผู้ยิ่งยงด้วยความวิริยะ
ผมได้นำเรื่องราวของ พ่อไสว
วงษ์งาม ศิลปินพื้นบ้านผู้ยิ่งใหญ่คนหนึ่งของจังหวัดสุพรรณบุรี มาเสนอต่อท่านผู้อ่านไปแล้ว วันนี้ผมมีความภาคภูมิที่จะนำเรื่องราวของแม่เพลง ที่ผมเคยได้มีโอกาสกราบขอฝากตัวเป็นลูกศิษย์ อบรมเพลงอีแซวกับท่านมาแล้ว ท่านเป็นผู้ที่ได้รับยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง
(
เพลงพื้นบ้าน
)
ประจำปี พ
.
ศ
.2533
ท่านคือ แม่บัวผัน
จันทร์ศรี เชิญมาสัมผัสชีวิตที่น่าพิศวง น่ายกย่องชื่นชมได้แล้วครับ
แม่บัวผัน
จันทร์ศรี
(
สุวรรณประทีป
)
นามสกุลเดิมว่า
“
โพธิ์พักตร์
”
เกิดเมื่อวันที่
28
กรกฎาคม
2463
เป็นบุตรนายดิน นางปาน บ้านเดิมอยู่บ้านห้วยโรง อำเภอวิเศษไชยชาญ จังหวัดอ่างทอง แม่บัวผันเกิดในครอบครัวที่พ่อและญาติๆมีอาชีพเล่นเพลงและทำนา ส่วนแม่ปานเป็นแม่เพลงสมัครเล่น แม่บัวผันจึงเติบโตขึ้นในท่ามกลางการว่าเพลง ทั้งเพลงเรือ เพลงฉ่อย เพลงทรงเครื่อง เพลงพวงมาลัย เพลงเต้นกำ เพลงอีแซว เพลงกล่อมเด็ก และเพลงขอทาน
แม่บัวผันไม่มีโอกาสศึกษาในโรงเรียนจึงอ่านหนังสือไม่ออก เขียนไม่ได้ แต่ด้วยความวิริยะ ความมีมานะและความรักเพลง แม่บัวผันก็เริ่มหัดเพลงตั้งแต่อายุ
13
ปี
(
พ
.
ศ
.2476)
โดยหัดกับอาชื่ออิน หัดพร้อมกับพี่ชายคือพ่อบัวเผื่อน
(
ถึงแก่กรรม เมื่อ พ
.
ศ
.2528)
โดยเริ่มเมื่อถึงวันพฤหัสบดี ครูเพลงก็ทำพิธีจับข้อมือศิษย์ผู้ที่จะหัดเพลง เอาดอกไม้ ธูป เทียน ไปให้ครู ครูจับข้อมือให้ทำท่ารำ และต่อเพลงบทแรกๆให้ ต่อจากนั้นจึงเริ่มฝึกอย่างจริงจัง แม่บัวผันเริ่มจดจำหัดร้องเพลง หัดท่ารำ ฝึกไปจนสามารถคิดดัดแปลงยักเยื้องบทร้องเองได้ถึงขั้นที่เรียกกันว่า
“
มุตโตแตก
”
คือเกิดปัญญาแตกฉาน สามารถคิดแต่งบทใหม่ด้วยปฏิภาณ ใครว่าอะไรมาก็ว่าแก้ได้หมด
แม่บัวผัน เป็นคนที่มีความพากเพียรและใส่ใจฝึกฝนเพลง ต่อเพลง และมีความอ่อนน้อมถ่อมตน เมื่อไปเล่นเพลงกับคนอื่น หากได้พยผู้อาวุโสกว่าจะเข้าไปกราบไหว้ และพยายามขอความรู้ไว้ประดับตัวอยู่เสมอ เวลาว่าเพลง แม่บัวผันก็จะร้องจะรำอย่างสุดความสามารถ
แม่บัวผันไม่รู้หนังสือแต่สามารถจดจำบทเพลงชุดต่างๆ ที่เรียกว่า
“
ตับเพลง
”
ได้มากมายเช่น ตับผูกรัก ตับกระได ตับชิงชู้ ตับตีหมากผัว ตับแต่งตัว ตับเข้าบ้าน ตับเช่านา ตับเช่าเรือ เป็นต้น แต่ละตับมีความสั้นยาวต่างกัน บางตับยาวเป็นร้อยๆบรรทัดก็มี แม่บัวผันนำมาใช้เล่นเป็นอาชีพร่วมกับสามี คือพ่อไสว วงษ์งาม
(
สุวรรณประทีป
)
นั่นเอง แม่บัวผัน อ่าน เขียน ไม่ได้ก็จริงแต่ก็สามารถใช้ปฏิภาณและความชำนาญ ร้องเพลงโต้ตอบหรือแต่งกลอนเพลงบทใหม่ในทันที เป็นการใช้ความสามารถที่สูงยิ่งกว่าการโต้กลอนสดธรรมดาเสียอีก เพราะต้องร้องสดๆคิดสดๆ และต้องรำไปด้วย นับเป็นศิลปินที่น่าทึ่ง การร้องเพลงโต้ตอบยังสามารถร้องว่าได้เป็นคืนๆหรือหลายคืนติดต่อกัน หากไม่มีปฏิภาณพอแล้วในไม่ช้าก็จะต้องเพลี่ยงพล้ำ
นอกจากเพลงที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว แม่บัวผันยังร้องเพลงพื้นบ้านได้อีกหลายชนิด เช่นเพลงพานฟาง เพลงระบำบ้านไร่ เพลงยั่ว เพลงแห่นางแมว เป็นต้น โดยร้องด้นได้อย่างไม่ติดขัด และนำเพลงเก่าๆมาใช้ร้องได้เหมาะสมกับโอกาส
ชีวิตของแม่บัวผัน เป็นชีวิตศิลปินที่ให้ความสุขแก่ประชาชน ให้ความรู้อันมีคุณค่าต่อสังคม เป็นผู้ดำรงศิลปะและวัฒนธรรมอันล้ำค่าไว้ จะเห็นได้จากผลงานการอบรม ฝึกสอนเพลงพื้นบ้านให้แก่ศิษย์ และคนรุ่นหลังมาตลอด
30
ปีเศษ ได้เผยแพร่เพลงพื้นบ้านตามสถาบันต่างๆตลอด
10
กว่าปีที่ผ่านมา ได้บันทึกเทปตัวอย่างเพลงพื้นบ้านภาคกลางเผยแพร่ เป็นผู้ให้ข้อมูลเรื่องเพลงพื้นบ้านแก่ผู้ศึกษาและสื่อมวลชน มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ได้นำประวัติของท่านมาเป็นสาระในเอกสารการสอนชุดวิชาไทยศึกษา ให้นักศึกษาและผู้สนใจได้ศึกษา และเกียรติประวัติที่แม่บัวผัน และชาวสุพรรณบุรีภาคภูมิใจที่สุดก็คือ การได้รับรางวัลยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง
(
เพลงพื้นบ้าน
)
ประจำปี พ
.
ศ
.2533
เขียนใน
GotoKnow
โดย
พิสูจน์
ใน
เรียนรู้อนุรักษ์เพลงพื้นบ้าน
คำสำคัญ (Tags):
#ภูมิปัญญา
หมายเลขบันทึก: 112128
เขียนเมื่อ 17 กรกฎาคม 2007 06:15 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 21 มิถุนายน 2012 14:00 น. (
)
สัญญาอนุญาต:
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (3)
ฝน
เขียนเมื่อ 7 เมษายน 2009 17:38 น. (
)
มักหลายๆๆๆๆๆๆๆ
พิสูจน์
เขียนเมื่อ 22 พฤษภาคม 2009 19:25 น. (
)
ขอบคุณ หลายๆเช่นกันครับ ฝน
เขียนเมื่อ 2 พฤศจิกายน 2009 15:05 น. (
)
หก่กดาสิอีกกดาส
ชื่อ
อีเมล
เนื้อหา
จัดเก็บข้อมูล
หน้าแรก
สมาชิก
พิสูจน์
สมุด
เรียนรู้อนุรักษ์เ...
แม่บัวผัน จันทร์...
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท