ในอดีตก่อนที่ดิฉันจะมาร่วมงานกับคลินิกเท้านั้น ด้วยความที่เป็นนักกายภาพบำบัด ดิฉันไม่เคยที่จะสนใจเรื่องเท้าหรือใส่ใจที่จะสังเกตเท้าไม่ว่าจะเป็นของผู้ป่วยหรือของตนเองเลย ปล่อยไปเรื่อยๆ จะสนใจเมื่อมีอาการปวดแล้วเท่านั้น เมื่อหายแล้วก็ไม่ได้สนใจอีกแต่เมื่อได้มีโอกาสเข้ามาทำงานที่คลินิกเท้าได้รับหน้าที่ในการดูแลและให้คำแนะนำเกี่ยวกับเรื่องรองเท้าและอุปกรณ์เสริมที่เหมาะสมได้เริ่มเรียนรู้เรื่องการดูแลเท้าด้านอื่นจากทีมงานในคลินิกเท้ามากขึ้น รวมทั้งการ trim callus ด้วย
ประมาณหลายเดือนก่อนมีผู้ป่วยใหม่เข้ามาติดต่อที่คลินิกเท้าของโรงพยาบาล อายุไม่เกิน ๓๕ ปี มาหาด้วยอาการปวดที่เท้าทั้งสองข้างไม่ทราบสาเหตุ เข้าใจเองว่าน่าจะมีปัญหาจากกระดูกอย่างแน่นอน จึงเข้ามารับการตรวจ ผู้ป่วยบอกว่าเป็นได้ไม่นาน แต่มีอาการปวดที่เท้าขึ้นเรื่อยๆ ปวดเฉพาะบริเวณใต้ต่อ metatarsal head ที่ ๒ และ ๓ เท่านั้น เมื่อดิฉันถอดรองเท้าและถุงเท้าผู้ป่วยออกพบว่า มีหนังหนาๆ บริเวณที่ปวดพอดี จึงพูดคุยกับผู้ป่วยว่าดิฉันคิดว่าปัญหาน่าจะมาจากหนังหนาๆ นี้แน่ๆ ผู้ป่วยไม่เชื่อบอกว่าเคยแกะหนังหนาๆ นี้เพราะเป็นบ่อยไม่เห็นหาย ต้องไม่ใช่สาเหตุแน่นอน ดิฉันแนะนำให้ trim callus ออก ผู้ป่วยแสดงสีหน้าไม่ค่อยสนใจแต่บอกว่าลองดูก็ได้ ดิฉันจึงทำการ trim callus เอาหนังหนาๆ ออก เมื่อเสร็จเรียบร้อยแล้วพบว่าอาการปวดที่มีอยู่หายไปหมด เลยลองใหม่ให้ผู้ป่วยกดบริเวณที่เป็น callus ก็ไม่มีอาการเจ็บอยู่ที่บริเวณนั้นเลย ผู้ป่วยรู้สึกประหลาดใจมากและรู้สึกดีใจที่อาการปวดของตนเองหายเป็นปลิดทิ้ง แต่ไม่พอค่ะการตรวจต้องตรวจให้ครบหมด ดิฉันจึงหยิบรองเท้าผู้ป่วยมาดู เป็นรองเท้าผ้าใบที่ดูสภาพนอกแล้วยังดูดีอยู่ ผู้ป่วยบอกว่าเพิ่งใส่มาได้ไม่ถึงครึ่งปี แต่ทราบมั้ยคะว่าแผ่นรองเท้าในรองเท้าของผู้ป่วยนั้นเป็นรูเฉพาะบริเวณที่เป็นหนังหนาๆ พอดี ผู้ป่วยบอกเป็นมาระยะหนึ่งแล้วแต่ไม่ได้สนใจ จึงได้แนะนำให้ผู้ป่วยเปลี่ยนแผ่นรองเท้าใหม่ ให้เป็นแผ่นรองที่มีความโค้งรองรับอุ้งเท้าของเราได้ สามารถกระจายการลงน้ำหนักไปทั่วแผ่นรองเท้า เพราะการแก้ปัญหาที่ตัดหนังหนาๆ ออกอย่างเดียวนั้นไม่เพียงพอ แต่ต้องทำการป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาขึ้นมาใหม่อีกด้วย ดิฉันแถมท้ายด้วยการแนะนำการดูแลเท้าที่เหมาะสมให้ผู้ป่วยรายนี้กลับไปด้วยความพอใจและมีความสุข
วันหนึ่งได้มีโอกาสพบผู้ป่วยรายนี้ นอกสถานที่โดยบังเอิญ ผู้ป่วยเข้ามาทักทายและเล่าให้ฟังว่าอาการปวดหายไปหมดและไม่เกิดขึ้นมาอีก และกลายเป็นคนที่สนใจและดูแลเท้าของตนเองมากขึ้น ซึ่งดิฉันรู้สึกภูมิใจมากและรู้สึกดีมากที่ได้มีส่วนร่วมในการทำให้คนใส่ใจและดูแลเท้าตนเองเพิ่มขึ้น และอยากบอกทุกคนว่าการใส่ใจกับปัญหาสิ่งเล็กๆ น้อยๆ บางครั้งสามารถช่วยแก้ปัญหาและป้องกันไม่ให้เป็นมากขึ้นได้ และที่สำคัญไม่ยากเกินไปเลยค่ะที่จะเริ่มลองทำดู
เล่าเรื่องโดย: คุณยอดขวัญ เศวตรักต
หัวหน้าแผนกกายภาพบำบัด โรงพยาบาลเทพธารินทร์