แปรงฟัน ระวังเหงือก

แนะนำให้แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง... แต่ไม่ควรแปรงฟันเกินวันละ 3 ครั้ง เนื่องจากการแปรงฟันมากเกินไปมีส่วนทำให้เกิดภาวะเหงือกร่นได้

เราๆ ท่านๆ อาจจะสงสัยว่า เราควรจะดูแลสุขภาพช่องปากอย่างไร เช่น แปรงฟันวันละกี่ครั้งจึงจะได้ผลดี ใช้แปรงสีฟันอ่อนหรือแข็งดี ฯลฯ

อาจารย์จากเว็บไซต์ซิมเพิลสเท็พเดนทอลมีคำแนะนำดีๆ เกี่ยวกับการรักษาสุขภาพช่องปาก ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ...

• การดูแลเหงือกและฟันวิธีใดสำคัญที่สุด:
  การดูแลเหงือกและฟันที่สำคัญที่สุดได้แก่ การแปรงฟันและการใช้ไหมขัดฟัน (dental floss) ให้ถูกวิธีทุกวัน เพื่อลดโอกาสเกิดคราบจุลินทรีย์ (plague) ซึ่งประกอบด้วยเศษอาหาร และแบคทีเรีย
  
  เมื่อแบคทีเรียย่อยอาหารจะทำให้เกิดกรดที่เป็นอันตรายต่อฟัน คราบจุลินทรีย์มีส่วนทำให้เกิดโรคปริทนต์ (periodontal disease) ซึ่งมีการอักเสบเรื้อรัง และเกิดการทำลายเนื้อเยื่อที่อยู่รอบๆ โคนฟัน
  
  โรคฟันผุและปริทนต์มีส่วนทำให้เกิดการสูญเสียฟันก่อนวัยอันควร
  
• แปรงฟันวันละกี่ครั้งจึงจะดี:
  แนะนำให้แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง โดยเฉพาะตอนเช้ากับก่อนเข้านอน
  
  การแปรงฟันตอนเช้าที่ดีที่สุดคือ การแปรงฟันหลังอาหารเช้า ถ้ามีเวลาจำกัด... จะแปรงฟันหลังตื่นนอน(ก่อนอาหารเช้า)ก็ได้
  
  แต่ไม่ควรแปรงฟันเกินวันละ 3 ครั้ง เนื่องจากการแปรงฟันมากเกินไปมีส่วนทำให้เกิดภาวะเหงือกร่นได้
  
• แปรงฟันแรงเท่าไหร่จึงจะดี:
  การแปรงฟันแรงๆ (ออกแรงกด) มีส่วนทำให้เหงือกร่นได้ แนะนำให้เลือกแปรงที่ขนแปรงอ่อน (soft) หรืออ่อนมากเป็นพิเศษ (extra soft)
  
  ไม่ควรกำแปรงจนแน่น แต่ควรจับด้ามแปรงคล้ายกับการจับปากกา แปรงเบาๆ คราบจุลินทรีย์ที่จับอยู่รอบๆ ฟันค่อนข้างอ่อนนุ่มคล้ายกับแยมทาขนมปังที่ติดอยู่บนแท่งไม้ตักแยม
  
  แต่ถ้าทิ้งคราบจุลินทรีย์ไว้นานๆ (ไม่ทำความสะอาด) อาจทำให้เกิดการจับตัวแข็ง (calculus / tartar) ซึ่งจะแปรงให้หลุดไปจากฟันไม่ได้ จำเป็นต้องปรึกษาทันตแพทย์
  
• แปรงฟันนานเท่าไรดี:
  แนะนำให้แปรงฟันอย่างน้อย 2 นาที แนะนำให้แปรงนาน 2.5-3.5 นาที(2 นาทีครึ่งถึง 3 นาทีครึ่ง) หรือนานประมาณเพลงตามสถานีวิทยุส่วนใหญ่จบ 1 เพลง เพื่อให้แปรงฟันทุกซี่ได้ทั่วถึง
  
  ควรหัดแปรงฟันให้ถูกวิธี และแปรงให้เป็นแบบแผนเดียวกันทุกวัน เพื่อป้องกันไม่ให้พลาดการแปรงฟันส่วนใดส่วนหนึ่งไป
  
• ใช้แปรงสีฟันทั่วไปดีหรือใช้แปรงสีฟันไฟฟ้าดี:
  แปรงสีฟันทั่วไปมีประสิทธิผลพอๆ กับแปรงสีฟันไฟฟ้า
  
  สิ่งที่สำคัญมากคือ การหัดแปรงฟันให้ถูกวิธีจากทันตแพทย์ หรือผู้ช่วยทันตแพทย์
  
• เลือกยาสีฟันอย่างไร:
  แนะนำให้เลือกยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ และไม่ทำให้เกิดการระคายเคือง
  
  ทันตแพทย์หรือผู้ช่วยทันตแพทย์มีส่วนช่วยแนะนำยาสีฟันชนิดพิเศษได้ เช่น คนที่มีคราบบุหรี่อาจเลือกใช้ยาสีฟันชนิดช่วยกำจัดคราบสีจากบุหรี่ ฯลฯ
  
  การเลิกบุหรี่มีผลดีต่อสุขภาพเหงือกและฟันมาก
  
• ใช้ไหมขัดฟันวันละกี่ครั้งจึงจะดี:
  แนะนำให้ใช้ไหมขัดฟันวันละ 1 ครั้งก่อนนอน ถ้าไม่สะดวกจะเลื่อนไปใช้ไหมขัดฟันเวลาอื่นก็ได้ แต่ควรทำให้สม่ำเสมอทุกวัน
  
   คนที่มีเศษอาหารติดตามซอกฟันมากจะใช้ไหมขัดฟันวันละหลายครั้งก็ได้
  
• ใช้ไหมขัดฟันอย่างไร:
  ให้พันไหมขัดฟันรอบนิ้วกลางทั้ง 2 ข้าง แล้วใช้นิ้วชี้ช่วยประคองเส้นด้าย เลื่อนเข้าระหว่างซอกฟันเบาๆ เพื่อป้องกันอันตรายต่อเหงือก และเคลื่อนผ่านโคนฟันใต้แนวเหงือกกลับไปกลับมาเบาๆ เป็นรูปคล้ายตัวซี (C) ในแนวนอน
  
  ท้นตแพทย์และผู้ช่วยทันตแพทย์ให้คำแนะนำเรื่องไหมขัดฟันกับท่านได้
  
  การฝึกใช้ไหมขัดฟันก็คล้ายกับการสร้างสุขนิสัยอื่นๆ ที่จะต้องฝึกฝนกันประมาณ 3 สัปดาห์จึงจะเกิดความชำนาญ
  
• แปรงลิ้น:
  การแปรงลิ้นมีส่วนช่วยลดแบคทีเรีย เศษอาหาร และเศษเยื่อบุช่องปาก ทำให้กลิ่นปากลดลง
  
  แนะนำให้แปรงลิ้นเบาๆ โดยใช้แปรงสีฟันวางในแนวขวาง แปรงเบาๆ และไม่วางแปรงไปทางด้านหลังมากเกินจนเกิดอาการอยากขย้อน (gag reflex)
  
• แปรงซอกฟัน:
  ผู้ใหญ่ที่มีซอกฟัน(บริเวณระหว่างโคนฟัน 2 ซี่กันเหงือก)ห่าง โดยเฉพาะคนที่มีเหงือกร่นลงไปมากน่าจะได้รับประโยชน์จากแปรงซอกฟัน (interdental brush)
  
  แนะนำให้ใช้แปรงซอกฟันขนอ่อน แปรงเบาๆ แนะนำให้ท่านที่สนใจเรื่องแปรงซอกฟันขอคำปรึกษาจากทันตแพทย์ หรือผู้ช่วยทันตแพทย์
  

    แหล่งที่มา:                 

ชีวิต(รวมทั้งเหงือกและฟัน)เป็นเรื่องที่เราควรบริหารจัดการอย่างทะนุถนอม

การแปรงฟันหรือใช้ไหมขัดฟันก็มีลักษณะทำนองเดียวกัน เราควรใช้พลังแห่งความอ่อนโยน (soft power) ให้มากกว่าความแข็งแรง (hard power)

 แนะนำให้แปรงฟันเบาๆ เพราะเหงือกเขาไม่ชอบความรุนแรง...

• แนะนำให้ใช้แปรงสีฟันขนอ่อน (soft) หรืออ่อนมากเป็นพิเศษ (extrasoft)
• แปรงฟันเบาๆ
• แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ไม่ควรแปรงฟันเกินวันละ 3 ครั้ง
• แปรงฟันอย่างน้อย 2 นาที อย่างมาก 3 นาทีครึ่ง
• แปรงลิ้นอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
• ควรปรึกษาทันตแพทย์หรือผู้ช่วยทันตแพทย์ในเรื่องวิธีการแปรงฟัน
• ควรใช้ไหมขัดฟันวันละ 1 ครั้ง
• ท่านที่มีซอกฟันห่างมากควรใช้แปรงซอกฟันที่ออกแบบเฉพาะ (interdental brush)

    แนะนำให้อ่าน:              

• 3+1 วิธี เพื่อสุขภาพช่องปาก
• [ Click - Click  - Click ]
• ไหมขัดฟัน
• [ Click - Click  - Click ] 
• ไหมขัดฟัน
• [ Click - Click  - Click ]

    แหล่งที่มา:                 

• ขอขอบคุณ > Taking care of your mouth (reviewed by the Faculty of Columbia university school of Dental & Oral Surgery). > [ Click - Click ] > http://www.simplestepsdental.com > December 26, 2005.
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ จัดทำ > ๒๗ ธันวาคม ๒๕๔๘ > ปรับปรุงแก้ไข > 29 เมษายน 2550.

[มะปรางเปรี้ยว]

สวัสดีคะ อาจารย์หมอวัลลภ

วันนี้ดิฉันตามมาอ่านบันทึกเก่าๆ ได้ประโยชน์มากๆ คะ

สำหรับเรื่องแปลงลิ้น ดิฉันเคยเถียงกับเพื่อนว่าควรจะแปลง แต่เพื่อนบอกไม่ควร ด้วยเหตุและผล ก็เป็นอย่างที่อาจารย์หมอแจ้งไว้ในบันทึกคะ

ขอบคุณมากคะ

[นพ. วัลลภ พรเรืองวงศ์]

ขอขอบคุณ... คุณมะปรางเปรี้ยว

• ขอขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมเยียนครับ
• มีการศึกษาก่อนหน้านี้พบว่า ลิ้นเป็นอวัยวะที่มีเชื้อโรคอยู่ชุกชุมที่สุด
• นอกจากนั้นลิ้นยังอาจเสริมกลิ่นปากที่เจ้าของไม่ได้กลิ่น (จากความคุ้นเคย หรือเป็นกันเองกับกลิ่น)

การแปรงลิ้น...

• การแปรงลิ้นเบาๆ ช่วยลดเชื้อโรคที่ลิ้นให้น้อยลง และเสริมบุคลิกภาพได้ครับ
• เริ่มจากป้องกันกลิ่นปาก ป้องกันโรคในช่องปาก
• ที่ลืมไม่ได้เลยคือ คนที่ปากแดง + ลิ้นแดงดูมีเสน่ห์ หรือสุขภาพดีมากกว่าคนที่ปากซีด + ลิ้นขาวมากๆ เลย
• ลองสังเกตคนรอบๆ ข้างดูได้เลย...