เพียงแค่การเริ่มต้น...ที่ข้าพเจ้าได้ไปเจอ "อินเดียใต้ต้นไม้" กับ 'ศราดีดี้ ณ มุมหนึ่งของร้านหนังสือเล็กๆ ในเมืองเล็กๆ

เพียงแค่ได้เจอข้าพเจ้าก็เริ่มหลงเสน่ห์เสียแล้ว

หน้าตา เป็นสิ่งที่ทำให้เราสะดุด และเริ่มอยากเข้าไปค้นหา

ข้าพเจ้ากระโดดเข้าไปเรียนรู้ และล้อมวงรับรู้คำบอกเล่าถึง ศานตินิเกตัน จากมุมชีวิตของ 'ศราดีดี้ อย่างไม่ลังเล ความสื่อที่ถ่ายทอดอันเรียบง่าย ทำให้เห็นภาพที่เธอถ่ายทอดออกมาจากมุมหนึ่งของชีวิต

ศานตินิเกตัน เป็นชื่อที่ข้าพเจ้าไม่เคยได้รู้จักมาก่อน แต่เมื่อได้มาหยุดรับรู้เรื่องราวถึงได้ทราบว่า คือ เมืองเล็กๆ เมืองหนึ่ง...ที่อยู่อินเดียและเป็นดินแดนถิ่นเกิดของนักปรัชญาที่สำคัญของโลกหลายคน และที่แน่ๆ คือ เป็นบ้านของท่านรบินดรนาถ ตะกอร์ ที่คุณศราดีดี้เธอเรียกว่า "แดนเนรมิตของรบินดรนาถ ตะกอร์"...

ข้าพเจ้าเพียงเริ่มต้นการเรียนรู้ "ใจ"ดวงนี้ก็ปรารถนาที่อยากจะไปเยือนสักครั้ง แม้เป็นเพียงแค่ในห้วงมโนภาพ หรือการปรุงแต่งไปก่อน  ใจก็ไม่อยากจะยุติที่จะคิดและวาดภาพฝันที่คิดว่าสักวันหนึ่งจะไปถึงที่นั่นให้ได้

ศานติเนเกตันในมุมมองของข้าพเจ้า คือ ดินแดนแห่งการหลุดพ้นจากกรอบและการพันธนาการด้วยเงื่อนไขที่เป็นความโก้หรูของความเป็นนักวิชาการ เป็นดินแดนที่ทำให้ผู้คนได้ก้าวไปสู่การฝึกฝนของการเข้าใจในเรื่องการเรียนรู้ และการศึกษาที่ไร้กรอบ และเข้าถึงศักยภาพแห่งความเป็นนักเรียนรู้ได้อย่างไร้ขีดจำกัด ...

แต่...ในความเป็นจริงอาจไม่ได้เป็นตามภาพแห่งมุมมองของข้าพเจ้าก็ได้...

แต่อย่างไรก็ตามหาก "ใจ" เราสัมผัสได้เช่นนั้น ข้าพเจ้าก็เชื่อว่า ไม่มากก็น้อยข้าพเจ้าก็อาจจะได้พบปรากฏการณ์ที่สร้างไปตามมุมมองที่วาดไว้นั้นก็ได้

คุณศราดีดี้ เธอเดินทางไปเพียงแค่ท่องเที่ยว

และที่สุดเธอก็ได้กลับเข้าไปสู่โลกแห่งการเรียนรู้ภายใต้ร่มเงาและบารมีของตะกอร์

ห้องเรียนใต้ต้นไม้...และความเป็นอิสระจากเกณฑ์ชี้วัด แต่ส่งเสริมให้มนุษย์ได้ใช้ศักยภาพอีกแง่มุมหนึ่งที่เป็นการเรียนรู้ที่งดงามภายใต้สัจจะแห่งธรรมชาติ

ความคงเดิมของอารยธรรมและความทันสมัยที่เข้าไปเจือปน ไม่ได้ทำให้ศานตินิเกตันเปลี่ยนรูปไปมาก อิทธิพลของตะวันตกยังไม่สามารถกลืนความเป็นตะวันออกของศานตินิเกตัน...อะไรที่ทำให้ศานตินิเกตันยังความเป็นวัฒนธรรมดั้งเดิมนั้นของตนเองไว้ได้นะ? นี่เป็นคำถามที่ข้าพเจ้าได้เกิดการครุ่นคิดในตนเอง...

ศานตินิเกตัน...อยู่ ณ พื้นที่ไหนกันนะ...นี่อาจเป็นคำถามที่หลายๆ คนสงสัย

"ตั้งอยู่ในเขตเวสต์เบงกอล ห่างจากกัลกัตตาประมาณ ๑๖๐ กิโลเมตร สัญจรได้ทั้งทางรถยนต์และรถไฟ ที่นิยมคือ รถไฟ ใช้เวลาสองชั่งโมงครึ่งถึงสี่ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับว่าเป็นรถเร็วหรือรถหวานเย็น..." - คำบอกเล่าคุณศราดีดี้

ทุกวันนี้การเดินทางไปอินเดียไม่ใช่เรื่องที่ยากเย็น นั่งเครื่องทอดเดียวจากสุวรรณภูมิ ประมาณสองชั่วโมง...ก็ไปถึง และไม่ใช่เรื่องเดือดร้อนใจหากเราคุ้นเคยกับชาวภาระตะ ครั้งหนึ่งข้าพเจ้าเคยได้สัมผัสกับประสบการณ์การนั่งเครื่องเคียงข้างนักธุรกิจอินเดียตอนนั้นสติกระเจิงรังเกียจในกลิ่นตัวที่สัมผัส แต่เมื่อได้พิจารณาในตนเอง อืม...จริงๆ แล้วสองท่านที่นั่งข้างๆ ข้าพเจ้าอาจกำลังเหม็นกลิ่นตัวข้าพเจ้าอยู่ก็ได้...(ฮา..) พอคิดได้เช่นนี้ก็ทำให้ข้าพเจ้าสามารถนั่งร่วมเดินทางไปจนถึงที่หมายได้อย่างไม่เดือดร้อนใจดั่งเช่นในตอนแรก...

ใจที่เป็นอคติ...จะทำให้ชีวิตของเรา ณ ห้วงเวลานั้นไม่เป็นสุข

พึงแปรเปลี่ยน "ใจ"...ให้เป็นพลังด้านบวกเถิด แล้วเราจะรื่นรมย์กับชีวิตมากขึ้น

คุณศราดีดี้...มีอิทธิพลต่อการมองบวกยิ่งขึ้นจากทุนเดิมที่มีอยู่แล้วต่ออินเดีย และยิ่งทำให้คุ้นเคยต่อ ศานตินิเกตัน... เมืองแห่งความเรียบง่ายในห้วงคำนึง

ห้องเรียนใต้ต้นไม้....แอร์แห่งธรรมชาติ แสงแดดอับอุ่นจากพลังงานของดาวดวงหนึ่ง...เพียงเท่านี้ก็ไม่ได้ทำให้เราถูกปิดกั้นด้วยความแออัดและบีบคั้นจากผนังสี่เหลี่ยมรอบด้าน... นี่เป็นภาพที่เราจะเห็นได้ใน "เขตแดนแห่งมหาวิทยาลัยศานตินิเกตัน"...

"อากาศสดๆ และบรรยากาศอาร์ตๆ"...คือ ปรากฏการณ์ที่เราจะเสพได้ คำบอกของคุณศราดีดี้... ดังนั้นที่นี่จึงเป็นพื้นที่ฝันอีกที่หนึ่งที่สักวันหนึ่งข้าพเจ้าเชื่อว่า หลายคนจะตามเธอไป และที่แน่ๆ ข้าพเจ้าก็คนหนึ่งล่ะ...

 
๑๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๕๓