ครู 9: ครูในสายตาของม.ล.ปิ่น มาลากุล

ม.ล.ปิ่น มาลากุล ผู้เป็นปูชนียบุคคลสำคัญในวงการศึกษาไทย

องค์การ UNESCO ได้ประกาศให้ ศาสตราจารย์ ม.ล. ปิ่น มาลากุล เป็นบุคคลสำคัญของโลก ด้านการศึกษาและมีผลงานดีเด่นในฐานะเป็นนักการศึกษาทางสาขาการศึกษา วัฒนธรรม วรรณกรรม และสื่อสาร เนื่องในวาระครบรอบวันเกิด 100 ปี ในวันที่ 4 ตุลาคม 2546

หากจะอ่านความเป็นครูของท่าน สะท้อนผ่านคำไว้อาลัย “ความสูญเสียที่ใหญ่ยิ่ง”ของตัวแทนลูกศิษย์คนหนึ่งคือคุณหญิงกระจ่างศรี  รักตะกนิษฐ ที่ซาบซึ้งกินใจ ในความเสียสละ  วิริยะ อุตสาหะ และกตัญญูต่อแผ่นดิน สมควรเอาเป็นแบบอย่างยิ่งนัก และเป็นความรู้สึกส่วนตัวว่า ท่านได้เกิดมาคุ้มค่าความเป็นคน และความเป็นครู แล้วจริงๆ

อ่านได้จาก  http://www.inspect4.moe.go.th/pinmalakul/6%20navamin/umla.htm

นอกจากนี้ได้สะท้อนภาพการเป็นครูผ่านบทกลอนไว้ดังนี้

การเป็นครูนั้นไซร้ไม่ลำบาก
แต่สอนดีนั้นยากเป็นนักหนา
เพราะต้องใช้ศิลปวิทยา
อีกมีความเมตตาอยู่ในใจ

ตระเวนไปอยากได้การศึกษา
จนยุโรปอเมริกาก็ถ้วนทั่ว
มนุษย์เชี่ยวเชิงวิชาอย่างน่ากลัว
แต่ใจคนจะชั่วไม่เปลี่ยนแปลง

ระลึกคุณพระพุทธสุดประเสริฐ
สงบเกิดแก่ใจได้รู้แจ้ง
ฝึกฝนจิตส่วนร้ายหายรุนแรง
ศึกษาแหล่งที่แท้อยู่แค่ใจ

ท่านได้ให้ค่าของการเป็นครูไว้สูงส่ง ไม่ไช่เพียงแค่เรือจ้าง เท่านั้น และควรภาคภูมิใจในอาชีพครู

เด็ก กับ ครู  จะเรียกว่าเรือจ้างได้อย่างไร

ครูถูกหาว่าเป็นเช่นเรือจ้าง                         แล่นระหว่างสองฟากไม่ไปไหน
นักเรียนดีสิศึกษาก้าวหน้าไป                      ได้เป็นใหญ่เป็นโตมโหฬาร
ที่เปรียบมาล้าสมัยเห็นได้ชัด                       เราได้จัดเรือยนตร์ แพขนาน
ทำถนนหนทาง สร้างสะพาน                       ให้ยวดยานผ่านข้ามแม่น้ำไป
ใครจะข้ามทางเก่าเราไม่ว่า                         แต่ทางใหม่มีมาวิชาใหม่
วิชาชีพแพขนานนั่นเป็นไร                          สะพานใหญ่ สามัญ มัธยม
เหล่านี้แหละงานครูรู้ไว้เถิด                         ประโยชน์เกิดแก่ประเทศพิเศษสม
ศิษย์ได้ดีครูมีแต่ชื่นชม                              กล้วยไม้ออกดอกสมเจตนา
มุ่งอบรมบ่มนิสัยให้คนดี                             ความเหนื่อยยากหากมีก็ไม่ว่า
เจริญรอยบรมบาทพระศาสดา                     จะเรียกว่าเรือจ้างได้อย่างไร

ท่านให้ความสำคัญของบทบาทครูต่อการเฝ้าอบรมบ่มนิสัยศิษย์ ซึ่งปรากฎในบทกลอนข้างล่างนี้

หนึ่งนาที

การอบรมบ่มนิสัยให้ศิษย์นั้น                   เพียงแต่วันละนาทียังดีถม
ศิษย์จะดีมีชื่อหรือล่มจม                        อาจเป็นเพราะอบรมหนึ่งนาที

ลักษณะของครูที่ดี ต้องศึกษาเรียนรู้ในเรื่องความแตกต่างของศิษย์และให้ความสำคัญแก่ศิษย์ทุกคน ความผูกพันระหว่างครู – ศิษย์ จึงมีค่ามากท่านได้เขียนพรรณนาตรงนี้ไว้ดังนี้

ความผูกพันระหว่างครู – ศิษย์
ลูกศิษย์
เรียกผู้มาศึกษาว่าลูกศิษย์                     เออผู้ใดได้คิดบ้างหรือไม่
ว่าเป็นศัพท์พิเศษของเทศไทย            ยกศิษย์ให้เป็นลูกถูกทำนอง
เพราะมนุษย์น้อยใหญ่ในโลกนี้               ย่อมรักลูกไม่มีเสมอสอง
เห็นว่าลูกมีค่ากว่าเงินทอง                     ลูกศิษย์ของครูก็เป็นเช่นนั้นเอย

หมายเหตุ:- อ่านบทกลอนนี้แล้วสะท้อนถึงครู (บางคนจริงๆ) ที่เป็นข่าวที่มีการปฏิบัติต่อลูกศิษย์แบบไร้จรรยาบรรณ เช่นการทำทารุณกรรมในหลายรูปแบบที่พบเห็นเป็นข่าว (ที่ยังไม่เป็นข่าวก็อาจจะมี) ว่าทำชั่วเช่นนั้นได้อย่างไร ?? และยิ่งหากครูคนนั้นมีลูกด้วยแล้วก็ยิ่งไม่เข้าใจว่าเขาทำเช่นนั้นกับลูกศิษย์ของเขาได้อย่างไร

ทั้งหมดที่ยกมาเป็นการฉายภาพของ “ครู” บุคคลที่ควรบูชา ผ่านปลายปากกาเรียงถ้อยร้อยอักษรโดย ม.ล.ปิ่น มาลากุล ซึ่งเป็นส่วนน้อยมากหากจะเทียบกับผลงานมากมายของท่าน

หากท่านผู้ใดใน GTK แห่งนี้จะช่วยกันมาฉายภาพความเป็นปูชนียบุคคลในวงการศึกษาของท่านผ่านบทกลอน หรืออื่นๆที่ค้นหา หรือเขียนขึ้น ก็จะเป็นผลบุญทางการศึกษาที่จะช่วยต่อยอดครูดี ของไทยดังที่ท่านได้ปฏิบัติมาเป็นแบบอย่าง

และข้างล่างนี่เป็นส่วนหนึ่งของผลงานท่านขณะเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เมื่อ พ.ศ. 2502 – 2512 เผื่อใครหลายๆคนใน GoToKnow แห่งนี้เป็นส่วนหนึ่งที่เป็นผลิตผลจากผลงานที่ท่านได้ริเริ่ม

ผลงานทางด้านการศึกษาของ ม.ล.ปิ่น มาลากุล    มีจำนวนมากมาย ขอยกมาเฉพาะผลงานสำคัญบางชิ้น  คือ
1. ริเริ่มจัดตั้งโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา พญาไท โรงเรียนมัธยมสหศึกษา โรงเรียนแรกในประเทศไทย
2. ริเริ่มจัดตั้งโรงเรียนประถมสาธิต วิทยาลัยวิชาการศึกษาเพื่อเป็นตัวอย่างที่ดีในระดับประถมศึกษา
3. ริเริ่มตั้งโรงเรียนฝึกหัดครูชั้นสูง ถนนประสานมิตร ต่อมาเป็นวิทยาลัยวิชาการ ศึกษาประสานมิตร  และมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร ในปัจจุบัน
4. ริเริ่มจัดตั้งมหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ (ทับแก้ว) และมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ผลงานอื่นๆติดตามได้ที่

http://art.culture.go.th

ชื่อผลงานของท่านหาอ่านได้จาก http://203.172.181.140/myweb/page5.htm

อ้างอิง

http://www.reurnthai.com/index.php?action=printpage;topic=1149.0

ปิ่น มาลากุล, ม.ล. บทประพันธ์สรรมากว่าพันบท. เล่ม ๒ พระนคร : คุรุสภา, ๒๕๓๕