Conductor  

"ไม่อยากเป็นผู้นำ แต่อยากสร้างสิ่งดีและวัฒนธรรมที่ดีๆให้กับองค์กรได้หรือไม่

ได้...

เจริญพร

สาธุ แน่นอนครับ เพราะว่าการสร้างสิ่งที่ดีและวัฒนธรรมที่ดีๆ ไม่ได้เกี่ยวกับว่าจะต้องเป็นผู้นำหรือไม่เลยครับ

การที่จะทำหรือไม่ทำสิ่งใด ไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าผู้อื่นจะยอมรับหรือยกย่องเราอย่างไรหรือไม่ แต่อยู่ที่ว่าเราจะทำหรือไม่ทำต่างหาก

In Bennis's 2002 book Geeks & Geezers, he re-emphasized the following traits:

• adaptive capacity
• the ability to engage others in a shared vision
• a distinctive voice
• integrity

 as "qualities of leaders in every culture and context." The theme of "How Era, Values, and Defining Moments Shape Leaders" is illustrated in leaders of the world in different time frame from WW II to Sept.11.

The 2004 Tsunami might have been a defining moment for our recently ousted leader. But then again what good is a leader without ethics?

ประเด็นของคุณ Bluebonnet ทำให้ตั้งคำถามเกี่ยวเนื่องว่า:

เมื่อเวลาเปลี่ยนแปลง ค่านิยมเปลี่ยนแปลง "ความดี"จะเปลี่ยนแปลงหรือไม่ หน้าที่ของผู้นำเปลี่ยนแปลงหรือไม่ ความหมายของจริยธรรมเปลี่ยนแปลงหรือไม่

หลังเหตุการณ์เครื่องบินชนตึก มีกระแสต่อต้านการก่อการร้ายซึ่งกลายเป็นภัยคุกคามผู้บริสุทธิ์จำนวนมาก คำว่า "การก่อการร้าย" หมายถึงอะไร โลกแก้ปัญหานี้อย่างไร (ในส่วนของ leadership)

เหตุการณ์สึนามิ ปรากฏตามรายงานของกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยว่า มีอาสาสมัครชาวไทยลงไปในพื้นที่ถึงหกหมื่นคน อาสาสมัครเหล่านั้น ลางานด้วยเวลาส่วนตัว เดินทางไปอยู่ในที่ซึ่งเพิ่งประสบกับภัยพิบัติซึ่งลำบากกว่าอยู่บ้าน กระทำการโดยไม่ต้องมี "ผู้นำ" และไม่ได้หวังสิ่งใดตอบแทน อะไรเป็นแรงกระตุ้นให้คนเหล่านั้นทำ

มีข้อสังเกตว่าสึนามิในวันที่ 26 ธ.ค.2548 เกิดขึ้นสามอาทิตย์ก่อนการเลือกตั้งใหญ่ในวันที่ 19 ม.ค.2549 นะครับ ข่าวนี้ก็อยู่ในความสนใจไปทั่ว เรียกได้ว่าเป็นการประชาสัมพันธ์โดยอ้อม หากว่ากรณีนี้สามารถเปลี่ยนแปลงผู้นำได้ น่าจะมีการศึกษาเรื่องของความช่วยเหลือเปรียบเทียบก่อนและหลังการเลือกตั้ง เมื่อต้นปี 49 เนื่องจากเป็นผู้นำท่านเดียวกันครับ

แต่ผมเห็นด้วยว่าเหตุการณ์สำคัญที่กระทบกระเทีอนใจเป็นอย่างมาก อาจเปลี่ยน คนได้ เพียงแต่ผมเห็นว่าตัวอย่างกรณีสึนามิไม่ชัดนัก เนื่องจากมีเหตุการณ์ใหญ่อีกอันหนึ่งซึ่งมีผลทางการเมือง เกิดซ้อนกันอยู่ ทำให้แยกแยะลำบาก (คุณ Bluebonnet ใช้คำว่า might have been "อาจเป็น" ซึ่งไม่ได้สรุปไว้เช่นกัน)

อยากขอร้องเพื่อนสมาชิก อย่าได้เปิดการตอบโต้เกี่ยวกับความเห็นทางการเมืองในพื้นที่นี้เลยนะครับ ประเด็นของบันทึกนี้คือเรื่อง "ผู้นำ" ทำอะไร

Conductor

ประเด็นแรกเรื่อง ค่านิยมเปลี่ยนแปลงแล้ว ความดี เปลี่ยนแปลงหรือไม่....ซึ่งอาตมาคิดว่าน่าจะเป็นประเด็นค้นหาความหมายของคำคำทางจริยธรรม..

ประเด็นนี้เป็นประเด็นย่อยในจริยศาสตร์ เรียกว่า อภิจริยศาสตร์หรือ metaethics http://en.wikipedia.org/wiki/Meta-ethics ...

....

ประเด็น การก่อการร้าย ก็อาจมีมุมมองทางจริยศาสตร์ได้เช่นกัน... อาตมาเคยเล่าไว้เล่น ในเรื่องการกระทำเหนือหน้าที่เช่น  การกระทำเหนือหน้าที่กับระเบิดพลีชีพ ๑ โดยแยกแยะตามเกณฑ์ตัดสินจริยธรรมแต่ละทฤษฎี...

.....

กรณีเกิดสึนามิ ...ก็มีประเด็นคำถามในจริยศาสตร์ว่า พื้นฐานของคนมีเจตนาดีหรือเลว.. ประมาณนี้

...

ส่วนประเด็นสุดท้าย เป็นการกำหนดสิ่งที่ จะต้องกระทำ และ ควรจะกระทำ ...ซึ่งผู้เขียนกำลังนำเสนแนวคิดในมงคลสูตรอยู่ เช่น ปรัชญามงคลสูตร ๑๑ : สิ่งจะต้องกระทำและการจัดลำดับความสำคัญ

....

อนึ่ง เรื่อง ภาวะผู้นำ ก็เป็นประเด็นหนึ่งที่ศึกษาอยู่ในจริยศาสตร์เช่นเดียวกัน..

เจริญพร

กราบนมัสการพระอาจารย์ครับ

ท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม ได้เขียนบันทึกเรื่อง "ความดี" คืออะไร ไว้เมื่อกลางปีที่แล้ว ก่อนจะได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าให้ร่วมคณะรัฐมนตรี

เรื่อง "ความดี" (เจตนาใส่เครื่องหมายคำพูดไว้)  ผมต้องสารภาพว่าชาตินี้ ไม่เคยนึกเลยว่าจะต้องไปเปิดพจนานุกรมเพื่อหาความหมายของคำนี้เลย; แต่ครั้งนี้ลองเปิดดูครับ ปรากฏว่าไม่พบคำนิยามในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ปี 2542!!!

ก็เลยฉุกใจคิดว่า ทำไมคำที่ควรจะบัญญัติไว้เป็นบรรทัดฐาน เพื่อประโยชน์แก่นักศึกษา เพื่อเป็นสิ่งอ้างอิงได้-ไม่กำกวม กลับไม่มีบัญญัติไว้??

สมมติฐาน: บางที "ความดี" จะต้องสัมผัสด้วยมโนคติ ซึ่งเป็นเรื่องในจิตใจ จึงยากที่จะบัญญัติเป็นนิยามให้ชัดเจนได้; แต่หากเป็นเรื่องในจิตใจจริง นิยามความดีของคนหนึ่ง ก็อาจจะไม่เหมือนกับนิยามความดีของอีกคนหนึ่ง จริยศาสตร์ใน สังคมหนึ่งจะแตกต่างกับในอีกสังคมหนึ่ง; แม้ต่างคนต่างพยายามจะทำดี และมี "ความดี" เป็นแรงผลักดัน แต่เนื่องจากความดีมีความหมายแตกต่างกัน ผู้คนจึงแตกต่างกัน การตัดสินการกระทำข้ามยุค-ข้ามวัฒนธรรมจึงเป็นเรื่องลำบาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องในประวัติศาสตร์ที่มีสมมติฐานทางเศรษฐกิจสังคม แตกต่างกับในปัจจุบันมาก เช่นสงครามครูเซดที่อธิบายได้ว่า

• ฝ่ายหนึ่งคิดว่าเป็นการปลดปล่อยดินแดนศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของตน
• อีกฝ่ายหนึ่งคิดว่าเป็นการรุกรานต่อดินแดนศักดิ์สิทธ์ของตนเช่นกัน (สถานที่สำคัญต่างๆ อยู่ใกล้กันมาก ระยะเดิน)
  
• นักวิชาการสมัยใหม่บางท่านเชื่อว่า เป็นการหนีสภาพแร้งแค้นของยุโรปยุคกลาง ไปหาความมั่งคั่ง-เกียรติยศ  และกลับมา (หากกลับมาได้) พร้อมกับคำยกย่องจากศาสนจักร

Conductor

ก็พอจะโยงถึงได้...

ความดี เป็น อัตวิสัย (subjective) หรือ ปรวิสัย (objective) ?

ถ้าเชื่อว่า ความดีเป็นอัตวิสัย คือ ขึ้นอยู่กับการประเมินค่าหรือตัดสินของเรา... ระเบิดพลีชีพ ก็อาจเป็นความดีสูงสุดของผู้ตัดสินใจกระทำ

ถ้าเชื่อว่า ความดีเป็นปรวิสัย คือ ไม่ขึ้นอยู่กับการประเมินค่าหรือตัดสินของเรา... แต่ขึนอยู่กับกฎเกณฑ์หรือหลักการที่วางไว้... ระเบิดพลีชีพจะถูกหรือผิด ก็ต้องนำหลักการนั้นไปอธิบาย..

เจริญพร 

สวัสดีครับอาจารย์

• ขอบคุณสำหรับบันทึกที่มีคุณค่ายิ่งต่อผมครับ
• แต่คงจะต้องปรินส์ไปอ่าน อีกหลายรอบครับ

ผมว่ายังมีอีกสถานะหนึ่งครับ คือ อวิสัย (irrelevant) อันนี้ผมมั่วเอง ฮ่าๆ  เช่นในสภาวะที่จิตนิ่งจริงๆ ไม่ได้รับรู้แล้วเรื่องดี-ไม่ดี สุข-ทุกข์ ชื่นชม-ตำหนิ จะเป็นอะไรก็ไม่สนแล้ว

ยังมีอีกประเด็นหนึ่งครับ ความดีเป็นกริยาหรือเป็นปฏิกริยา ถ้าความดีเป็นกริยา คนนึกจะทำก็ทำความดีเลย ความดีมีค่าที่คู่ควรแก่การกระทำ; แต่ถ้าความดีเป็นปฏิกริยา คนทำดีก็เพราะมีแรงจูงใจอะไรบางอย่างมากระตุ้น (บันทึกเก่า: สาระของ CSR) 

What do "leaders" do?

Whatever they do - or don't do,  their "actions have the most profound consequences on other people's loves, for better or for worse, sometimes forever and ever"  Bennis, 1993 (An Invented Life:Reflections on Leadership & Change)

He said elsewhere that we all have qualities to be leaders - check the above bullet points and tell me if you don't see yourselves in those :-).

But those "leaders" as we know it were given the opportunity - happen to be there at the right time and seized it.

I would think if we were to interview those Thai volunteers in the 2004 Tsunami, we would have got countless amazing stories. Whether what he leads is virtue or not is another story.

One thing on leaders - Osama Bin Laden - no question is a true leader. Whether he's a virtue leader or not - that's another story.

Selected definitions of "virture"

Microsoft® Encarta® 2007. © 1993-2006 Microsoft Corporation. All rights reserved

 PS. Thank you for the introduction of "meta-ethics" - interesting stuff. Most of the basic ethics I've heard is "do no harm" - that should be applicable if it's ethcs in business or in life, isn't it?

If you're not given opportunity to lead, and yet have to get things done, what do you do?

A recipe (may be) from Getting things done when you're not in charge, by Geoffrey M. Bellman

• Enlisting  key people in your cause
• Gaining the support of decision-makers for initiating change
• Creating rewards for yourself through the work you do
• Dealing with organizatonal politics and power
• Getting more of what you want out of your work life, and much more ..

Isn't that exciting? when you can work and be happy too,  and don't have to lead!

I would think the ingredients in making these recipes should be local - although some would have to be imported. But to make them to the local's taste bud - locally & organically grown preferred.

 Happy Eating - Gai Yang Som Tum is my favourite!

เรียก Conductor ดีกว่าครับ

ผมชอบอ่านบันทึกของตัวเองตรงคุณภาพของข้อคิดเห็นครับ แทบทุกความเห็นมีประเด็นดีๆ ใหม่ๆ เกิดขึ้นเสมอ ทำให้เจ้าของบล๊อกได้ประโยชน์ไปด้วย; ในส่วนของตัวบันทึก ชอบตรงรูปกับตรงลิงก์ไปข้อมูลอ้างอิงครับ ตั้งใจเลือกรูปมากกว่าตั้งใจเขียนบันทึกเสียอีก; บันทึกเขียนตามความรู้สึก-ตามที่เห็นครับ เลยไม่ได้รู้สึกอะไรเท่าไหร่ครับ

เรียน conductor ครับ

       แค่อ่านชื่อบันทึกก็สนใจแล้วครับ อ่านแล้วชอบครับ แม้ว่าความรู้อาจจะยังไม่ลึกซึ้งพอ เพราะบางทีงานเขียนของท่านก็เป็นระดับปรัชญา ผมยังเรียนมาน้อยครับ อาศัยชอบอ่านชอบศึกษาเป็นหลัก

      เห็นด้วยในประเด็นที่ว่า การมีอำนาจสั่งการกับการมีภาวะผู้นำนั้นอย่างหลังจะยั่งยืนกว่าครับ แต่อำนาจสั่งการมีความจำเป็นตามโครงสร้าง ใช้เมื่อถึงเวลาที่ต้องใช้เท่านั้น

     ชอบใจคำว่า อวิสัย(irrelevant)ที่ท่านยกมาครับ หลวงพ่อเทียนบอกว่า ความดีความชั่วเป็นเพียงสภาวธรรม ซึ่งยังมิใช่สาระ จิตที่รู้ จะวางโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องพยายาม เหมือนกำแพงที่แข็งแกร่งเมื่อเราขว้างก้อนหินไปกระทบแล้วก็จะกระเด็นออกมาเอง...บังเอิญตรงกับความเชื่อส่วนตัวครับ เลยขออนุญาต comment ตรงนี้หน่อยครับ

ข้อคิดเห็นของคุณ dreamer (รอง ผอ.บรรจบ) ทำให้ผมนึกถึงอะไรบางอย่างครับ แต่ปัญหาคือนึกไม่ออกจนกระทั่งเมื่อกี้นี้

คือเคยอ่านเว็บไซต์พระไตรปิฎกฉบับประชาชน ซึ่งมีการรวบรวมข้อความน่ารู้จากพระไตรปิฎก ประเด็นแรกคือ "๑. อะไรเป็นแก่นสารในพระพุทธศาสนา" ซึ่งสรุปโดยย่อคือ พรหมจรรย์เป็นแก่นสารของพุทธศาสนา ไม่ใช่ศีล ไม่ใช่สมาธิ ไม่ใช่ญาณ

ความโดยพิสดาร อยู่ในจูฬสาโรปมสูตร ในพระไตรปิฎก (อ่านยากหน่อยครับ)